Abstract:
رویکرد استراتژیک، رویکردی نوین در راستای نظریّهپردازی در برنامهریزی شهری است که از اوایل دهة هفتاد قرن بیستم، جایگزین رویکردهایی چون برنامهریزی متمرکز و سیستمی شده است. رهیافتی چرخهای، فرایندی و مشارکتی که به عنوان الگوی مناسب میتواند جایگزین رویکرد برنامهریزی جامع متمرکز با ویژگیهای غیر قابل انعطاف و غیر واقعگرایانة آن در کشورهای درحالتوسعه، از جمله کشور ما، قرار گیرد. برای جمعآوری پیشینه و مبانی نظری موضوع مورد مطالعه، از اسناد کتابخانهای و مراجع اصیل مرتبط با موضوع مورد پژوهش، استفاده شده است؛ همچنین جهت سنجش افکار و نظرات کارشناسان پژوهش از روش پیمایشی به دو صورت پرسشنامه و مصاحبه استفاده شده است. شایان ذکر است که برخی از نظرسنجیها به صورت کتبی (استفاده از پست الکترونیک) و برخی نیز به صورت حضوری انجام شد. پس از مرحلة نظرسنجی و ویرایش آنها، نظرات مختلف دستهبندی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.جهت تحلیل دادههای پژوهش، از آزمون آماری t تکنمونهای و تحلیلهای رگرسیونی خطّی و لگاریتمی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد عامل نگرشی - دانشی بر مبنای نظر کارشناسان، با توجّه به میزان اختلاف، از میانگین مبنای پایین به دست آمده برای آن از اولویّت بیشتری جهت گرایش به سمت برنامهریزی استراتژیک دارد و ثانیاً هر 4 مؤلّفة نگرشی - دانشی، هنجاری - رفتاری، ارتباطی و نهادی - رسمی تأثیر مستقیم و معناداری بر فرایند تغییر و پذیرش رویکرد استراتژیک در برنامهریزی شهری ایران دارند.
Strategic approach is a new approach to urban planning theory that has replaced approaches such as Centralized and systematic planning in the early seventies of the twentieth century. Cycle approach، process and partnership، as an appropriate model، can replace centralized approach to comprehensive planning features uncompromising and unrealistic used in developing countries، including our country. A collection of study library and reference documents relevant original research were used. Moreover، experts’ points of view were applied to evaluate the research of survey questionnaires and interviews. It is worth noting that some surveys were in writing format (using email)، while some were done in person. After the polls and editing them، different opinions were categorized and analyzed. Furthermore، one sample T and linear regression analysis and logarithmic are used to analyze the data statistically. The research findings reveal that Attitude - Knowledge Factors based on expert opinion is obtained due to the low base for its difference from the average trend toward greater priority to strategic planning and secondly، the fourth component of the attitude - knowledge، normative - behavior، communication and formal - institutional significant affect the process of change and acceptance of Iran's strategic approach directly in urban planning.
Machine summary:
"ارزیابی میزان میانگین و انحراف معیار شاخص های مربوط به مؤلفه هنجاری - رفتاری تعداد انحراف فاصله اطمینان ٩٥% مانگن اختلاف مقدا t درجه سطح استاندارد حد پایین حد بالا یی ر آزادی معنی داری 1/55 0/5939 0/997 3/33 7/12 29 0/000 X1 1/233 1/090 1/237 2/25 2/09 29 0/000 X2 31 2/009 2/009 1/09 3/90 4/29 29 0/000 X3 1/279 0/998 1/786 2/99 2/87 29 0/000 X4 0/995 1/278 2/99 3/01 3/23 29 0/005 X5 ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ١- منابع مورد استفاده در تدوین شاخص ها و متغیرهای پژوهش عبارتند از: مهدیزاده (١٣٨٥)؛ پیرزاده (١٣٨٧)؛ برکپور (١٣٨٩) و فاینشـتاین (1389) نتایج به دست آمده از تحلیل شاخص های مربـوط بـه مؤلفـه رفتـاری و هنجـاری نشـان مـیدهـد کـه در بـین شاخص ها، آمادگی تغییر نظام برنامه ریزی شهری کشور به سـمت رویکـرد اسـتراتژیک بـا کسـب بیشـترین میـزان میانگین ، دارای اهمیت بسزایی در مواجهه با مانعی به نـام مؤلفـه رفتـاری و هنجـاری اسـت .
ایـن مسئله ای است که میزان آمادگی برای پذیرش تغییر را می توان با توجه به اهمیت آن مورد آزمایش قرار داد؛ چراکـه انعطاف پذیری، پاسخگویی و کارایی جزو مباحثی است که در فرایند مدیریت و برنامـه ریـزی اسـتراتژیک و در قالـب مشارکتی آن میتوان پیدا کرد که در شاخص های مربوط به مؤلفه هنجاری رفتاری نیز، بیشترین وزن ها را بـه خـود اختصاص داده اند؛ یعنی امر پاسخگویی نظام برنامه ریزی فعلی کشور بایستی در زمینه حل مسائل متکی به کـارایی و خلاقیت در کنار انعطاف پذیری و نقدپذیری باشد که رویه هـای هنجـاری متعـالی در رویکـرد اسـتراتژیک بـه شـمار میآیند."