Abstract:
فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد، اهمیت ژئوپلتیک و منطقهگرایی را در نظام بینالملل دوچندان کرده، به طوری که بسیاری از کشورها در سیاست خارجی خود منطقهگرایی را به عنوان اصلی ثابت و اساسی جهت ﺗﺄمین منافع و امنیت ملی خود برگزیدهاند. نگاه عملی و نظری در طول سالهای گذشته در سیاست خارجی ایران عدم توجه به راهبرد نگاه به شرق و نگاه یک جانبه به غرب، باعث غفلت از سایر مراکز و منابع قدرت و ثروت جهانی به خصوص در نزدیکی مرزها گشته است، اما در سال های اخیر راهبرد نگاه به شرق، به راهبردی منطقهگرایانه از سوی جمهوری اسلامی ایران در منظومه نگاه ژئوپلتیک و جغرافیایی تبدیل شده است، چرا که ایران از جمله کشورهایی میباشد که به لحاظ موقعیت جغرافیایی و سیاسی، از مزیت ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک و ژئوپلیتیک بهرهمند میباشد. بر این اساس راهبرد نگاه به شرق که از منطق علمی و تاریخی؛ همچنین ریشه های جغرافیایی و سیاسی در سیاست خارجی کشور برخوردار است و هویت سازی جدیدی در گفتمان سیاست خارجی ایجاد میکند، از اهمیت مضاعفی برخوردار شده است.در این مقاله دنبال بررسی عوامل ژئوپلیتیک ﺗﺄثیرگذار بر تغییر نگاه سیاست خارجی ایران از غرب به شرق با ﺗﺄکید بر روسیه می باشیم.
The collapse of the Soviet Union and the end of the Cold War have increased the geopolitical and regional significance of the international system, so that many countries in their foreign policy have chosen regionalism as the main constituent of their own interests and national security. The practical and theoretical look in Iran's foreign policy over the past years, the lack of attention to the strategy of looking at the East and the unilateral view of the West has led to neglect of other centers and sources of global power and wealth, especially near the borders, but in years The recent strategy of looking at the East has become a regionalist strategy of the Islamic Republic of Iran in the geopolitical and geographic view system, Because Iran is one of the countries that has geostrategic, geo-economical and geopolitical advantages in terms of geographic and political location. Accordingly, the strategy of looking into the East which has scientific and historical logic, as well as the geopolitical and political roots in the foreign policy of the country, has created a new identity in the foreign policy discourse. This paper is followed by a review. The geopolitical factors affecting the change in Iran's foreign policy from west to east with an emphasis on Russia.
Machine summary:
"عوامل ژئوپلیتیک تأثیرگذار بر تغییر نگاه سیاست خارجی ایران از غرب به شرق با تأکید بر روسیه بین سال های ١٩٩١-٢٠١٦ هادی صیادی دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی 1 اردشیر سنایی استادیار روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی (تاریخ دریافت ٩٦/٣/١٣- تاریخ تصویب ٩٦/٦/١١) چکیده فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد، اهمیت ژئوپلتیک و منطقه گرایی را در نظام بین الملل دوچندان کرده ، به طوری که بسیاری از کشورها در سیاست خارجی خود منطقه گرایی را به عنوان اصلی ثابت و اساسی جهت تأمین منافع و امنیت ملی خود برگزیده اند.
راهبرد نگاه به شرق ، راهبردی منطقه گرایانه از سوی جمهوری اسلامی ایران در منظومه نگاه ژئوپلتیک و جغرافیایی تبدیل شده است ، مقصود از راهبرد نگاه به شرق این است که جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک بازیگر قدرتمند و مطرح آسیایی و صاحب یکی از قدیمیترین تمدن های مشرق زمین ، به واسطه قرابت تمدنی، فرهنگی و هویتی با دیگر بازیگران این حوزه میتواند ضمن طراحی راهبردی دقیق و جامع ، خود را به جریان پرشتاب توسعه اقتصادی و رشد صنعتی آسیا پیوند زده و از رهگذر تعمیق همکاری با کشورهای قدرتمند شرقی همچون چین ، روسیه ، هند و در سطحی نازلتر مالزی و دیگران از امکانات سرمایه ای، صنعتی و تکنولوژیک آنان در راستای تأمین منافع کشور بهره گیری نماید."