Abstract:
شروع هزاره سوم میلادی توام با ظهور طیفی از قدرتهای جدید اقتصادی بوده است که از آنها با نام قدرتهای نوظهور یاد می¬شود و عمدتا شامل کشورهای برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی (بریکس) هستند. این کشورها بخش عمده¬ای از جمعیت و خاک کره زمین، تولید ناخالص و تجارت جهانی را در اختیار دارند. ظهور و بروز این کشورها، ایده جابهجایی قدرت سیاسی- اقتصادی را در سطح جهان مطرح کرده است. علاوهبر این، برخی دیگر از کشورها نسبت به پیوستن به این گروه ابراز تمایل کرده¬اند. حال با توجه به این تحولات، این پرسش به ذهن متبادر می¬شود که شکلگیری و تقویت کشورهای بریکس از سال 2000 به بعد، چه تاثیری بر ساختار اقتصاد سیاسی بین¬المللی داشته است؟ بهنظر می¬رسد شکلگیری و تقویت این گروه از کشورها موجب آغاز دگرگونی ساختار اقتصاد سیاسی بین¬المللی از شکل تک قطبی غرب¬محور به چندقطبی غیر غرب¬محور شده است. البته این گروه¬بندی در این راستا، امکانات و محدودیتهایی دارد. ایران در پیوستن به این گروه دارای فرصتهایی خواهد بود که در مقاله مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.
Machine summary:
"تحرکات بینالمللی قدرتهای مزبور، گویای این واقعیت است که اعضای این گروهبندی متناسب با شرایط نظام بینالملل و موقعیت خود در آن، از طیفی از گزینهها یعنی از همگرایی تا واگرایی پیروی مینمایند، اما هویت بینالمللی و سمت و سوی آینده آنها در چگونگی شکلدهی به نظم بینالمللی نقشآفرین خواهد بود، تا جاییکه پیشبینی میشود در صورت ادامه و تقویت همکاری کشورهای عضو بریکس تا سال 2050، این گروه به یک بازیگر اقتصادی مهم در جهان مبدل گردد.
با توجه به تحولات فوق، اکنون این سوال مطرح میشود که شکلگیری و تقویت کشورهای بریکس (برزیل، هند، روسیه، چین، آفریقای جنوبی) چه تأثیری بر ساختار اقتصاد سیاسی بینالملل داشته است؟ چشمانداز همکاری ایران با آن، چگونه است؟ به نظر میرسد شکلگیری و تقویت کشورهای بریکس موجب آغاز دگرگونی ساختار اقتصاد سیاسی بینالملل از تک قطبی (غرب محوری) به چند قطبی غیر غربمحور شده است و پیوستن ایران به این گروه، موجب ایجاد فرصتهایی برای این گروه و نیز خود ایران خواهد شد.
بنابراین کشورهای بریکس با توجه به جمعیت انبوه و قدرت اقتصادی در حال رشد خود، عمدهترین قدرتهای در حال ظهور نظام بینالملل میباشند که با آگاهی از پیامدهای نامطلوب ناشی از موازنه سخت و مقابله مستقیم با برتری آمریکا، از موسسه، در مجموع ۱۵۰ میلیارد دلار است، که میتواند برای جذب کشورهای در حال توسعه بهکار گرفته شود و قدرت این موسسات مالی نوظهور را نیز افزایش دهد."