Abstract:
اصولا برنامهریزی کاربریاراضی، هستهاصلی برنامهریزی شهری میباشد و ارزیابی و سامان دهیفضایی- مکانی کاربریها و عملکردهای شهری، یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین محورهای توسعه پایدار شهری میباشد. به طور ویژه پایداری کاربری مسکونی به عنوان مهمترین کاربری شهری، نقشی اساسی را در توسعه پایدار شهری ایفا مینماید. در این پژوهش با هدف ارزیابی کمی و کیفی کاربری اراضی شهری و با تاکید بر پایداری و تقویت کاربری مسکونی، شهر دهگلان مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و بر این اساس ابتدا به ارزیابی کمی و کیفی کاربریهای شهر دهگلان پرداخته و سپس به طور خاص به ارزیابی کمی شاخصهای کاربری مسکونیبا بهرهگیری از طرح تفصیلی شهر و مطلاعات میدانی نگارندگان، اقدام شد. جهت ارزیابی کیفی و بررسی سازگاری کاربری مسکونی با سایر کاربریها از نرمفزارARC GIS و از مدل Distance استفاده شده است. نتایج حاصل از تحلیل یافتهها بیانگر آن است که کمبود سرانه در اکثر کاربریها وجود دارد و به ویزه کاربری مسکونی با کمبود 15. 1 متر مربع مواجه میباشد. محلات مسکونی شهر از لحاظ چگونگی استقرار کاربریها تفاوت چشمگیری را نشان میدهند. به طوری که در اکثر محلات مسکونی به علت وجود کاربری ناسازگار یا به علت عدم وجود کاربریهایی که کاربری مسکونی به آن وابسته میباشد، عدم سازگاری کاربری مسکونی مشاهده میگردد.
Land use planning is at outmost importance in urban planning. Monitoring and spatial organizing of local and functions of cities is an important factor in resistant development. The resistance of residential functions for urban development is important as well. Therefore, this study tends to survey the quantities and qualitativenature of land use of Dehgolan city development process. This study aimed to assess the quality and quantity of urban land use with an emphasis on sustainability and strengthening residential users in Dehgolan. Methods of investigation include analytical - applied method which incompasses the use of qualitative and quantitative assessment of Dehgolan city land use; process across which quantitative assessment criteria for residential users were deployed by making use of rigid planing and authors' field observations to provide triangulating suport. In this study, in order to evaluate the quality and consistency of residential users of the software with other users’ and in order to probe qualitative land use consistency for residential purposes an evaluation of ARC GIS and Distance model were applied. The results showed the lack of age of personal share for most users; primarily residential users that was observed to be about 15.11 square meters. Residential neighborhoods possess the so much differnce for the uses adjacency. Therefore, in most residential sites due to the inconsistency in use or lack of residential users dedicated to it
Machine summary:
نظارت و کنترل بر چگونگی تفکیک اراضی موثرترین وسیله اجرای ضوابط برنامه ریزی و منطقه بندی شهرها به مناطق مسکونی، صنعتی، تجاری، اداری و ضوابط مربوط یه استفاده از اراضی شهری می باشد (ابراهیم زاده و همکاران، ١٣٨٩: ١١٢) و با توجه به این که شهر دهگلان، در دشت حاصل خیز ئیلاق، با داشتن پسکرانه روستایی زیاد قرار گرفته است ؛ لذا با توجه به مکانیزه شدن کشاورزی در سطح شهرستان، شهر دهگلان در معرض مهاجرت و افزایش جمعیت شدید در سالهای آینده قرار دارد.
(181 : 1385 - نظریه کارکردگرایی و کاربری زمین : از دیدگاه کارکردگرایی، برنامه ریزی کاربری زمین وسیله ای است برای سامان ذهی کالبدی- کارکردی فعالیت های مختلـف شـهری بـه منظور افزایش کارآیی شهری و جلوگیری از بروز بی سـامانی و آشـفتگی در نظـام کالبـدی شهر، بدیهی است که این نحوه رویکرد به نقش اراضی شهری، ضرورتا به نوعی نگرش ایسـتا و یک جانبه می انجامد و ابعاد تـاریخی، حقـوقی، اجتمـاعی و فرهنگـی مربـوط بـه شـرایط استفاده از زمین شهری را در شهرهای مختلف ، کم تر مورد توجه قرار می دهد.
امـا علـیرغـم گذشـت چندین دهه از پیشینه پر فراز و نشیب شهرسازی جدید در ایران، پیشنهادهـای طـرحهـای کالبدی شهری (اعم از طرح های هادی، جامع ، تفصیلی، آماده سازی زمین ) فقط محـدود بـه ارائه ی جدول سرانه ها و نقشه ی کاربری اراضی بوده است که البته داده هـا و اطلاعـات ایـن قبیل جداول هم یا تقلید صرف از الگوهای غربی بوده و یا مطابق نظریات تجربی کارشناسان مربوطه با دیدی صرفا کالبدی تدوین می شده است و در بیش تر موارد با واقعیت ها و نیازها تطابق نداشته و شاید به همین خاطر اغلب این طرح ها هم تحقـق نیافتـه اسـت (مهندسـین مشاور پارس ویستا، ١٣٨١: ٩).