Abstract:
استفاده ناپایدار از میراث طبیعی، به نابودی آنها میانجامد. امروزه، رودخانهها بهعنوان یکی از حیاتیترین میراث طبیعی مورد استفاده ناپایدار قرار گرفتهاند. بهطورکلی، رودخانهها توانایی جذب گردشگر در بلندمدت را دارند. ازاینرو، رویکرد گردشگری پایدار میتواند به بهبود شرایط رودخانهها و درعینحال جذب گردشگر کمک کند. با روش توصیفی –تحلیلی و هدف تحلیل ابعاد زیستمحیطیموثر بر تحقق گردشگری پایدار، رودخانه زرجوب واقع در شهر رشت ارزیابی شد. سپس، از طریق فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و نظرخواهی از 25 کارشناسان بومی میزان اهمیت معیارها و زیرمعیارهای زیستمحیطی تعیین شد. بهمنظور بررسی وضعیت موجود رودخانه زرجوب بر اساس معیارها و زیرمعیارها از آمار و اطلاعات موجود و ابزار پرسشنامه کمک گرفته شد. در این راستا، از 400 شهروند، 25 کارشناس بومی و 20 مسئول شهری نظرخواهی شد. تحلیلهای آماری با SPSS انجام شد. سپس، از برآیند میزان اهمیت و وضعیت موجود معیارها و زیرمعیارها، تحلیل یکپارچه صورت گرفت. همه معیارها و زیرمعیارها در ناحیه دو، سه و چهار قرار گرفتند. معیارهای موجود در ناحیه دو به دلیل میزان اهمیت بالا و وضعیت موجود نامطلوب، در تحقق گردشگری پایدار تاثیرگذارترند. راهبردهای منتج از سوات بر اساس معیارها و زیرمعیارها و با کمک 25 کارشناس بومی بر اساس روش ویکور رتبهبندی شدند. از میان راهبردهای ارائه شده، راهبرد "تقویت بعد گردشگری رودخانه در تمام فصول بر اساس اصول پایداری" به لحاظ اهمیت رتبه اول را کسب کرده است.
Unsustainable use of natural heritage leads to their destruction. Nowadays, rivers, as one of the most vital natural heritage, have been used unsustainably. Generally, rivers have the ability to attract tourists in the long run. Therefore, a sustainable tourism approach can help improve rivers' conditions while attracting tourists. With the descriptive-analytical method and the purpose of analyzing the environmental aspects affecting sustainable tourism realization, Zarjub River, located in Rasht, was evaluated. Subsequently, through the analytical hierarchy process and a survey of 25 local experts, the importance of environmental criteria and sub-criteria was determined. In order to assess the current status of the Zarjub River according to the criteria and sub-criteria, available statistics and questionnaire tool were used. In this regard, 400 citizens, 25 local experts, and 20 municipal officials were surveyed. Statistical analysis was performed using SPSS. Then, according to the importance and the current status of the criteria and sub-criteria, an integrated analysis was carried out. All criteria and sub-criteria are in the second, third and fourth areas. The criteria in the second area are more effective in realizing sustainable tourism because of their high importance and unfavorable status quo. The SWOT strategies were ranked with the VIKOR method, based on the criteria and sub-criteria and with the help of 25 native experts. Among the strategies presented, the strategy of "strengthening the tourism aspect of the river in all seasons, based on the principles of sustainability" was ranked first in terms of importance.
Machine summary:
اين تحقيق ، به دنبال شناسايي معيارها و زيرمعيارهاي زيست محيطي گردشگري پايدار، بررسي ميزان اهميت نسبي معيارها و زيرمعيارها، ارزيابي وضعيت موجود رودخانه زرجوب و حاشيه آن بر اساس آن ها و ارائه راهبردهاي مناسب به منظور ارتقا پايداري زيست محيطي رودخانه زرجوب و تحقق گردشگري پايدار است .
ميزان اهميت نسبي معيارها و زيرمعيارهاي زيست محيطي گردشگري پايدار در مطالعه موردي تحقيق (رودخانه زرجوب ) چقدر است ؟ ٣.
همچنين کيومرث حبيبي و همکاران (١٣٩١)، در مقاله اي با عنوان «ارزيابي توان اکوتوريسم و برنامه ريزي توسعه پايدار گردشگري نمونه موردي: پارک جنگلي آبيدر» با هدف شناسايي و پهنه بندي گونه هاي مختلف گردشگري طبيعي در پارک جنگلي آبيدر در شهر سنندج بيان کردند که فاکتور منابع آبي، پوشش گياهي، راه هاي دسترسي و فاکتورهاي فيزيکي (شيب و جهت ) به ترتيب بيشترين تأثير را بر فرآيند ارزيابي توان تفرجي در منطقه مورد مطالعه دارند.
يافته هاي پژوهش به منظور تعيين ميزان اهميت نسبي معيارها و زيرمعيارهاي زيست محيطي گردشگري پايدار در حاشيه رودخانه زرجوب از فرآيند تحليل سلسله مراتبي استفاده شده است .
نرخ در مرحله بعد وضعيت موجود معيارها و زيرمعيارهاي زيست محيطي گردشگري پايدار در حاشيه رودخانه زرجوب از طريق تحليل "آمار و اطلاعات موجود " و بررسي نتايج سه نوع پرسشنامه بر اساس ديدگاه "مسئولين "، "کارشناسان بومي " و "شهروندان " امتيازدهي و ارزيابي ميشوند.
در اين پژوهش سعي شده است با شناسايي معيارها و زيرمعيارهاي زيست محيطي و ارزيابي وضعيت موجود رودخانه بر اساس آن ها و ارائه راهبردهايي به احياي اين رودخانه و تحقق گردشگري پايدار کمک شود.