Abstract:
توجه به امنیت شهروندان همواره از اولویتهای اساسی مدیریت شهری محسوب میشود. هدف از انجام این پژوهش، اولویتبندی مناطق شهر اردبیل از منظر عوامل و متغیرهای امنیت شهری و پیشنهاد راهبردهای ارتقای امنیت در این مناطق میباشد. راهبرد استدلالی این پژوهش قیاسی و رویکرد آن کمّی است. دادههای اسنادی این پژوهش از منابع علمی- پژوهشی معتبر و دادههای میدانی از طریق ابزار پرسشنامه و اعمال نظرات متخصصین حاصل شده است. بر اساس چارچوب نظری این پژوهش، ده معیار از منابع معتبر پژوهشی داخلی و خارجی به منظور ارزیابی امنیت شهری در شهر اردبیل استخراج شد که عبارتند از: مشارکت ساکنان، توسعه فضاهای فرهنگی و اجتماعی، تعریف پروژههای محرک اقتصادی، افزایش وضوح و خوانایی فضاهای شهری، اختلاط کاربریها، تراکمهای جمعیتی و ساختمانی استاندارد، تامین روشنایی مطلوب فضاهای شهری در شب، جلوگیری از رهاسازی اراضی بایر و مخروبه، مدیریت هماهنگ و یکپارچه، و تنظیم ضوابط طراحی محیطی. یافتههای پژوهش نشان میدهد منطقه سه و چهار در شهر اردبیل، اولویت بیشتری به منظور بکارگیری معیارهای ارتقای امنیت شهری نسبت به مناطق دیگر شهر دارند. جمعبندی صورت گرفته از نظرات کارشناسان بومی نشان میدهد ضرورت کاربست سه معیار توسعه فضاهای فرهنگی و اجتماعی، تامین روشنایی مطلوب فضاهای شهری و مدیریت هماهنگ و یکپارچه در موضوع امنیت شهری بیش از سایر معیارها است.در همین راستا دو پیشنهاد کاربردی برای کاستن از سطح ناامنی در این مناطق پیشنهاد میشود: توسعه نهادهای فرهنگی، اجتماعی و آموزشی در محلات ناامن؛ تاسیس نهاد متولی امنیت شهری و برنامه ریزی عملیاتی و طراحی محیطی در راستای پیشگیری از وقوع جرم.
Abstract Background and objectives: Security is one of the most basic human needs that has a special position in peace and increasing the quality of life of citizens. For this reason, paying attention to the security of citizens is always one of the basic priorities of urban management. The purpose of this study is to prioritize the areas of Ardabil in terms of factors and variables of urban security and propose strategies to improve security in these areas. Methodology: The reasoning strategy of this research is deductive and its approach is quantitative. Documentary data of this research have been obtained from valid scientific-research sources and field data through questionnaire tools and application of experts' opinions. DEMATEL models, Network Analysis process and TOPSIS have also been used to analyze the research data. Findings: Based on the theoretical framework of this study, ten criteria were extracted from valid domestic and foreign research sources to assess urban security in Ardabil, which are: resident participation, development of cultural and social spaces, definition of economic stimulus projects, increasing the clarity and readability of urban spaces, mixing of uses, standard population and settlement densities, providing optimal lighting of urban spaces at night, preventing the release of barren and ruined lands, coordinated and integrated management and setting environmental design criteria. Findings show that districts 3 and 4 in Ardabil have a higher priority in order to apply the criteria for improving urban security than other areas of the city. Results: A summary of the opinions and views of local experts shows the need to apply the three criteria of development of cultural and social spaces, providing optimal lighting of urban spaces and coordinated and integrated management of urban security in Ardabil more than other criteria. In this regard, two practical proposals are proposed to reduce the level of insecurity in these areas: development of cultural, social and educational institutions in insecure neighborhoods; establishment of an institution in charge of urban security and operational planning and environmental design in order to prevent crime.
Machine summary:
يافته ها: بر اساس چارچوب نظري اين پژوهش ، ده معيار از منابع معتبر پژوهشي داخلي و خـارجي بـه منظـور ارزيـابي امنيت شهري در شهر اردبيل استخراج شد که عبارت اند از: مشارکت سـاکنان ، توسـعه فضـاهاي فرهنگـي و اجتمـاعي، تعريف پروژه هاي محرک اقتصادي، افـزايش وضـوح و خوانـايي فضـاهاي شـهري، اخـتلاط کـاربريهـا، تـراکم هـاي جمعيتي و ساختماني استاندارد، تأمين روشنايي مطلوب فضاهاي شهري در شب ، جلوگيري از رهاسازي اراضـي بـاير و مخروبه ، مديريت هماهنگ و يکپارچه و تنظيم ضوابط طراحي محيطي.
اين پژوهش در پـي پاسـخ بـه دو سـؤال اسـت ؛ سؤال اول اينکه معيارهاي مؤثر بر ارتقـاء امنيـت شـهري چيسـت ؟ سـؤال دوم اينکـه بـر اساس اين معيارها، چه مناطقي در شهر اردبيل اولويت بيشتري براي ارتقاء امنيت شهري دارند؟ مباني نظري پيشينه نظري تحقيقات امنيت شهري از دو منظر قابل بررسي است .
______________________________________________________ 1 Nemeth 2 Hoyt 3 Frank 4 White 5 Rowley تراکم هاي جمعيتي و ساختماني استاندارد: پژوهش ها نشان ميدهد که ميان تـراکم سـاختماني و جمعيتـي و امنيـت شـهري رابطـه مسـتقيم وجـود دارد؛ بـه طـوري کـه در محلاتي که تراکم ساختماني و جمعيتـي بيشـتري وجـود دارد، سـطح امنيـت اجتمـاعي افـزايش مـييابـد (شـهابيان و همکـاران ، ١٣٩٧: ٣٤٠).
گسترش روزافزون شهرنشـيني در ايـن شـهر، مسئله حاشيه نشيني و گسست اجتماعي- اقتصادي ميان محـلات و منـاطق شـهري را بـه وجود آورده و همين موضوع زمينه بروز آسيب هاي اجتماعي و کاهش امنيت شهري را در بعضي از مناطق اين شهر فراهم ساخته است ؛ به طـوري کـه مـيتـوان گفـت امـروزه منطقه ١ اردبيل بيشترين مساحت سکونتگاه هاي غيررسمي و بافت هاي ناکارآمد شهري را در خود جاي داده است .