Abstract:
مسالة امامت از قدیم مد نظر متکلّمان و مفسّران نامدار اسلامی بوده است. فرقههای اسلامی در هیچ یک از مسائل دینی به اندازه مسالة امامت اختلاف نظر نداشتهاند. یکی از این مباحث مورد اختلاف سکوت حضرت علی (ع) در از دست دادن جانشینی خود بعد از رحلت پیامبر می باشد. اهل سنت این موضوع را نشانی بر حقانیت خلفاء ثلاث دانسته و از آن به عنوان یکی از دلایل جانشینی ابوبکر بعد از پیامبر یاد می کنند. لذا این مقاله به رفع شبهه تقریر یا ذنابه حضرت علی(ع) در مسئله خلافت بر اساس پاسخهای فقیه و متکلم مشهور خراسانی، ملا محمد حسن هردنگی که درکتاب تاملات کلامیه وی آمده، اقدام می کند. رفع شبهاتی که تاکنون از دیدگاه متکلمین شیعی بیان نشده و جنبه نوآوری دارد.
Machine summary:
رفع شبهه تقریر یا ذنابه حضرت علی (ع) در مسئله خلافت توسط ملا محمد حسن هردنگی حمیده جلیلی 1 ، کمال غوث 2 1 دکترای مدیریت آموزشی، مدرس دانشگاه فرهنگیان بیرجند(نویسنده مسئول) 2 کارشناس ارشد ترویج و آموزش کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی چکیده مسألة امامت از قدیم مد نظر متکلّمان و مفسّران نامدار اسلامی بوده است.
از فعالیتهای مهم دوران زندگی هردنگی می توان موارد ذیل را نام برد(غوث،1397) : مناظرات وی با علمای اسلام از جمله شمس الدین فاضل هروی از علمای اهل تسنن در در روز عید غدیر و شهر هرات و مناظره وی با شیخ مرتضی یزدی از اساتید و علمای به نام حوزه علمیه مشهد مقدس، رسیدگی به امورات موقوفات قاینات قدیم به مدت 18 سال، توصیه به احداث حسینیه شوکتیه (امام رضا علیه السلام) به امیر اسماعیل خان والی قاینات، توصیه به احیاء و بازسازی و تعمیر کامل مزار سیدنا الحسین عربخانه به امیر علم خان والی قاینات و سیستان، وقف املاک و اموال خود بر مستمندان، تربیت مجتهدان و علمای بزرگی در قاینات از جمله آقا سید حسن تهامی و محمد هادی هادوی و تالیف کتاب تاملات کلامیه که وقف بر توسعه علوم اسلامی گردیده است.
بعضی اوقات به ایشان مشارکت بود در اقامه بعضی حدود و کشف معضلات، و جواب اهل دیانات و مشورت حروب و غزوات، و همین تقریر او بزرگوار و خانه نشستن او و نکردن مثل آنچه کرد بعد از قتل عثمان، دلیل است که او بزرگوار خود را صاحب حق نمیدانست والّا باید مطالبه میکرد.