Abstract:
برای فهم یک شعر پیبردن به معانی واژهها، اصطلاحات و ترکیبها کافی نیست؛ بلکه آگاهی از دانشها، کُنشها، اوضاع اجتماعی، هنرها و فرهنگهای روزگار سرایش شعر، به درک آن، کمک بسزایی مینماید. بیت «شمع را باید از این خانه به در بردن و کُشتن/ تا که همسایه نگوید که تو در خانهی مایی» در تصحیحها و شرحهای غزلیات سعدی ضبطهای گوناگون و معانی متفاوتی دارد. نگارنده با مروری کوتاه بر شرحهای غزلیات سعدی دریافت که شارحان یا به دلیل سادهانگاریِ بیت، آن را شرح نکردهاند، یا به برخی لغات موجود در این بیت بیتوجه بودهاند؛ پس شرح این بیت مشهور سعدی لازم به نظر رسید. این جُستار در پی آن است تا ضمن بررسی اختلاف نسخ و تحلیل شرحهای مختلف غزلهای سعدی از منظری جدید، به منطقیترین و کمخطاترین معنا دست یابد. معنایی که مبتنیبر فرهنگ تودهی مردم شیراز و شاید دیگر نواحی ایرانزمین باشد.
It is not enough to understand a poem to understand the meanings of words, idioms and combinations, but the knowledge of the sciences, beliefs, social conditions, arts and cultures of that day will greatly help to understand it. . Beit "The candle must be thrown out of this house and killed / Until the neighbor says you are in our house" in Sa'di's corrections and descriptions of different recordings and different meanings This researcher briefly reviews the description Sa'di's sonnets found that the commentators either did not explain it because of the simplicity of the bit or ignored some of the words in this bit, so the description of this famous Sa'di bit seemed necessary and It is, while examining the difference between the manuscript and the analysis of various descriptions of Sa'di's sonnets, from a new perspective to the most logical and least dangerous sense. A description based on the culture of the masses of Shiraz and perhaps other parts of Iran.
Machine summary:
از آثار ديگري که ميتوان به عنوان سوابق مطالعاتي نام برد، تصحيح ها و شرح هاي غزليات سعدي است ؛ از جمله : گزينه ي غزليات سعدي تاليف حسن انوري، غزليات سعدي با شرح بهاءالدين اسکندري، غزليات سعدي به تصحيح محمدعلي فروغي، غزل هاي سعدي به تصحيح اسماعيل صارمي و حميد مصدق ، غزليات سعدي با شرح خليل خطيب رهبر، غزل هاي سعدي به تصحيح غلامحسين يوسفي، غزل هاي سعدي با شرح تورج عقدايي و محمدرضا برزگرخالق ، غزليات سعدي به تصحيح حبيب يغمايي، غزليات سعدي با توضيح کاظم برگ نيسي، غزليات سعدي فرح نيازکار.
بهاءالدين اسکندري در شرح اين بيت نوشته است : «تا شمع با نور خود، همسايه را از بودن تو در خانه ي ما آگاه نسازد» (سعدي، ١٣٧٤: ٥٩٣)؛ حسن انوري در گزينه ي غزليات سعدي مينويسد: «فاعل جمله ، شمع است يعني تا وجود شمع روشن ، همسايه را از بودن تو در خانه ي ما آگاه نکند» (سعدي، ١٣٧١: ١٣٤)؛ عقدايي اين بيت را اين گونه توضيح داده است : «بايد شمع را از اين خانه بيرون برد و خاموش کرد تا به همسايه نگويد تو در خانه ي مايي» (سعدي، ١٣٨٦: ١٣٣٣).
در غزليات سعدي به تصحيح حبيب يغمايي مصراع مذکور در متن اين چنين قيد شده است : «تا به همسايه نگويد که تو در خانه ي مايي» (سعدي، ١٣٩٠الف : ٣٦٧).