Abstract:
هدف : هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان تحریک الکتریکی مغز با جریان مستقیم و برنامه فعالسازی رفتار بر ولع مصرف مواد و نشانگان دردهای جسمانی در افراد وابسته به مواد افیونی بود. روش: پژوهش حاضر نیمهآزمایشی از نوع پیشآزمون-پسآزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل همه افراد وابسته به مواد مراجعهکننده به کلینیکهای ترک اعتیاد شهرستان اهواز در سال 1398 بود (60 نفر) که از میان آن ها 45 نفر به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (هر کدام 15 نفر) و گروه کنترل (15 نفر) جای گرفتند. برای گردآوری دادهها از پرسش نامه وسوسه مصرف مواد پس از ترک و چکلیست ویرایش شده نشانگان جسمانی استفاده شد. تحلیل دادهها با استفاده از تحلیل کوواریانس انجام شد. یافتهها: نتایج نشان داد که هر دو درمان تحریک الکتریکی مغز با جریان مستقیم و درمان فعالسازی رفتار به طور معناداری باعث کاهش ولع مصرف مواد شدند، اما بر روی نشانگان دردهای جسمانی تاثیر معناداری نداشتند. به علاوه، بین میزان اثر دو درمان تحریک الکتریکی مغز با جریان مستقیم و برنامه فعالسازی رفتار بر ولع مصرف مواد و نشانگان دردهای جسمانی تفاوت معناداری مشاهده نشد. نتیجهگیری: این دو درمان بر روی کاهش ولع موثرند. اگرچه این درمان ها به شیوههای متفاوتی اعمال میگردند، ولی مکانیسم گواه و اثرگذاری آنان مبتنی بر جایگزینی و جبران است. بنابراین، پیشنهاد میشود در پژوهشهای آینده از یک گروه آزمایش و در دو مقطع زمانی مختلف استفاده و هر دو تکنیک مذکور روی یک گروه آزمایش ثابت انجام و نتایج آن با هم مقایسه شود.
Objective: This study aimed to compare the effectiveness of transcranial direct current stimulation (tDCS) and behavioral activation program on craving and physical pain symptoms in opioid-dependent people. Method: The present study was quasi-experimental with pretest-posttest design with a control group. The statistical population of this study included all drug-dependent people referred to addiction treatment clinics in Ahvaz in 2019 (60 people) from which 45 people were selected by convenience sampling method and randomly placed into two experimental groups (each 15 people) and the control group (n=15). To collect the data, the post-detoxification craving and temptation scale and the physical symptom checklist-90-revised were used. Data analysis was performed using analysis of covariance. Results: The results showed that both treatments of tDCS and behavior activation treatment significantly reduced craving, but had no significant effect on physical pain symptoms. In addition, there was no significant difference between the effects of the two treatments on craving and physical pain symptoms. Conclusion: These two treatments are effective in reducing craving. Although these treatments are applied in different ways, the mechanism of their evidence and effectiveness is based on replacement and compensation. Therefore, it is suggested that in future research, an experimental group be used in two different time periods and both techniques be performed on a fixed experimental group and the results be compared.
Machine summary:
در همین راسـتا، پژوهش حاضـر به دنبال پاسـخگویی به این سـوال بود که آیا بین اثربخشـی درمان تحریک الکتریکی مغز با جریان مسـتقیم و برنامه فعال سـازی رفتار بر ولع مصــرف مواد و نشــانگان دردهای جســمانی در افراد وابســته به مواد افیونی تفاوت وجود دارد؟ روش جامعه ، نمونه و روش نمونه گیری طرح پژوهش حاضـر یک طرح نیمه آزمایشـی با پیش آزمون - پس آزمون بود که در آن از ٣ گروه (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل ) استفاده شد.
برای مقایسـه گروه های آزمایش و کنترل بر اسـاس نمره های پس آزمون ها، پس از گواه اثر پیش آزمون ها، جهت تعیین تاثیر مداخله درمان تحریک الکتریکی مغز با جریان مســتقیم و برنامه فعال ســازی رفتار بر متغیرهای ولع مصــرف مواد و نشــانگان دردهای جســمانی یک تحلیـل کوواریـانس چنـدمتغیری (مـانکووا) روی داده هـا انجـام گرفـت .
جدول ٥: نتایج تحلیل کوواریانس روی نمره های پس آزمون متغیرها (به تصویر صفحه مراجعه شود) همان طور که در جدول ٥ ملاحظه میشـود نسـبت F تحلیل کوواریانس برای ولع مصـرف مواد (٨٣٧=F و ٠٠٠١ این یافتـه ها نشـــان دادند که تنها در متغیر ولع مصـــرف مواد بین گروه های درمان تحریک الکتریکی مغز با جریان مسـتقیم و برنامه فعال سـازی رفتار و کنترل تفاوت معنادار دیده شـد.
بحث و نتیجه گیری پژوهش حاضـر با هدف مقایسـه اثربخشـی درمان تحریک الکتریکی مغز با جریان مسـتقیم و برنامه فعال سـازی رفتار بر ولع مصـرف مواد و نشـانگان دردهای جسـمانی در افراد وابسـته به مواد افیونی انجام شـد.
Behavioral effects of transcranial direct current stimulation (tDCS) induced dorsolateral prefrontal cortex plasticity in alcohol dependence.