Abstract:
هدف این نوشتار، تحلیل مفهومی سبک زندگی با توجه به مبانی و اصول فلسفه ملاصدرا در این مساله است. مساله اصلی این است که ملاصدرا با چه رویکردی به تحلیل این مفهوم پرداخته و در نهایت چه تعریفی از آن ارائه نموده است؟ هرچند این اصطلاح به عنوان یک مفهوم مستقل در فلسفه ملاصدرا جا باز نکرده است؛ اما با نگاه به اصول مورد قبول او و با روش توصیفی تحلیلی نه تنها میتوان باب آن را در حکمت متعالیه گشود؛ بلکه بسیاری از دغدغه های موجود در این زمینه را پاسخ گفت. رویکرد انسان شناسانه و فلسفی، نگاه جامع و کلان به شبکه هستی، تحلیل هویت و رابطه آن با سبک زندگی، نگاه غایت شناختی به مساله، تمرکز بر محتوای سبک زندگی و توجه به مقتضیات سبک زندگی مطلوب از جمله اصول حاکم بر تحلیل مفهوم شناختی سبک زندگی از نگاه صدرایند. با لحاظ این اصول، سبک زندگی عبارت است از چگونگی تنظیم روابط انسان با خدا، خود، انسان های دیگر و محیط، تحت مدیریت الهی، در جهت غایت معین که متاثر از ذات و صفات انسانی، باورها، ارزشها و نگرش های پذیرفته شده، همچنین متناسب با امیال و خواسته های حقیقی انسان و وضعیت محیطی اوست.
In what follows, the authors have gone to analyze the style of life in the light of Mullah Sadra’s philosophy. The main question is, what approach Mullah Sadra has assumed in analyzing this concept and what his definition is in the end. Mullah Sadra has not specified any room for this term as an independent concept; nonetheless, looking descriptively and analytically at his celebrated principles, one can open a door to the subject proposing solutions to the current concerns. Mullah Sadra’s principles on conceptual analysis of the style of life are: his particular metaphysical and anthropological approach, large and comprehensive outlook at the web of being, analysis of identity and its ties with the style of life, teleological outlook at the issue, highlighting the contents of style of life and the requirements of a desired style of life. Considering his above principles, Mullah Sadra’s style of life can be demonstrated as: man’s relation with Allah Almighty, with himself, with other human beings and the environment, all under divine governance towards a definite aim coming from man’s essence and characteristics, beliefs, values, accepted views, and also properly real desires and inclinations and global positioning.
Machine summary:
تعریف سبکزندگی حال با توجه به الزامات فوق و اینکه ملاصدرا کنشهای اختیاری را ناشی از صفات و صفات را ناشی از ذات نفس میداند و نیز امیال را دخیل در افعال میداند، میتوان سبکزندگی از نگاه صدرا را اینگونه تعریف نمود: شیوه و چگونگی مدیریت و تنظیم روابط انسان با خدا، خود، انسانهای دیگر و محیط اطراف در جهت غایت معین که متأثر از ذات و صفات انسانی، باورها، ارزشها و نگرشهای پذیرفته شده و همچنین متناسب با امیال و خواستههای حقیقی انسان و وضعیت محیطی اوست.
چون روح بیکران انسانی در این طرح و سبک با غایت اصلی خود متحد نشده، اسیر قالبها میگردد؛ زیرا بُعد ظاهری سبکزندگی قلمرو امور متکثر، متفرق و متغیر و نیز متناظر با آن قلمرو محدودیت، انقباض، سختی دل و خودپرستی است؛ اما محتوا و بعد باطنی آن، قلمرو وحدت، جمعیت و ثبات است که انبساط معنوی و نرمی و لطافت دل انسان را در پی دارد.
بنابراین اعمال و سبکزندگی در نظر آنان افضل و غایت نهایی است؛ اما اهل بصیرت و ارباب ضمیرهای نورانی عکس این نگاه را دارند؛ زیرا از نظر آنها حرکات و اعمال وسیله دستیابی به صفات و احوال، و احوال نیز به جهت علوم و معارف مطلوباند.