Abstract:
با توجه به اهمیت ارزشهای اخلاقی در جوامع انسانی و نقش بسزایی که در تکامل و سعادت بشر دارند، استفاده از آنها در محتوای کتابهای درسی علوم انسانی، ازجمله کتابهای درسی «عربی» ضروری است. پژوهش حاضر سعی دارد با روش «تحلیل محتوای کمّی» و با استفاده از شیوه ویلیام رومی به بررسی ارزشهای اخلاقی در محتوای کتابهای درسی عربی دوره متوسطه اول، بهمنظور تعیین میزان ضرایب درگیری فراگیران با محتوای این کتب بپردازد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که ضریب درگیری دانشآموزان با متن کتاب عربی پایه هفتم براساس میزان برخورداری از ارزشهای اخلاقی در حد نسبتا قبول (62/0=ISI)، ولی در تمرینهای آن بسیار ضعیف (0=ISI)است. در عربی پایه هشتم، ضریب درگیری دانشآموزان با متن، غیرفعال (15/0=ISI)، ولی در تمرینهای آن فعال و پویا (80/1=ISI) است. ضریب درگیری با متن عربی پایه نهم غیرفعال (2/0ISI=)، اما در تمرینهای آن بیش از حد استاندارد (66/3=ISI) گزارش گردیده است. در مجموع، میزان ضریب درگیری دانشآموزان با محتوای کل کتاب عربی پایه نهم (86/3ISI=) است که بیش از همان ضریب در محتوای کتاب عربی پایه هفتم (86/0ISI=) و پایه هشتم (96/1ISI=) است.
Considering the importance of moral values in human societies and their great role in human evolution and happiness, it is necessary to use them in the content of human sciences textbooks, including "Arabic" textbooks.
Using a quantitative content analysis and William Rumi method, this paper seeks to investigate the moral values in the content of Arabic textbooks of the first secondary school in order to determine the coefficients of students' engagement with the content of these books. The results indicate that the coefficient of students' engagement with the seventh grade Arabic text based on the degree of having moral values is relatively acceptable (ISI=0.62), but in its exercises, it is very weak (ISI = 0). In the Arabic book of the eighth grade, the coefficient of students' engagement with the text is passive (ISI=0.15), but active and dynamic in its exercises (ISI=1.80). The coefficient of engagement with the Arabic text of the ninth grade is inactive (ISI=0.2), but in its exercises, it has been reported more than the standard limit (ISI=3.66). In total, the coefficient of students' involvement with the entire content of the ninth grade Arabic book is (ISI=3.86), which is more than the same coefficient in the content of the seventh grade Arabic book (ISI=0.86) and eighth grade (ISI=1.96).
Machine summary:
پژوهش حاضر سعي دارد با روش «تحليل محتواي کمّي» و با استفاده از شيوه ويليام رومي به بررسي ارزشهاي اخلاقي در محتواي کتابهاي درسي عربي دوره متوسطه اول، بهمنظور تعيين ميزان ضرايب درگيري فراگيران با محتواي اين کتب بپردازد.
نتايج پژوهش حاکي از آن است که ضريب درگيري دانشآموزان با متن کتاب عربي پايه هفتم براساس ميزان برخورداري از ارزشهاي اخلاقي در حد نسبتاً قبول (62/0=ISI)، ولي در تمرينهاي آن بسيار ضعيف (0=ISI)است.
هدف از انجام اين پژوهش بررسي ارزشهاي اخلاقي در محتواي کتابهاي درسي عربي دوره متوسطه اول براساس روش ويليام رومي است، تا ميزان ضرايب درگيري فراگيران با محتواي اين کتب مشخص گردد.
رحماني و ديگران (1398) در مقالهاي با عنوان «بررسي تطبيقي کتاب عربي اول راهنمايي با کتاب عربي پايه هفتم از منظر فعال و غيرفعال بودن براساس روش ويليام رومي» به اين نتيجه ميرسند که محتواي کتاب عربي هفتم شامل متن، پرسشها و تصاوير، در مقايسه با محتواي کتاب عربي اول راهنمايي به شيوه فعالتري ارائه شده و تغيير در محتواي کتابهاي درسي عربي کاملاً مثبت و مؤثر بوده است؛ اما با وجود پژوهشهاي صورتگرفته، تاکنون مقالهاي با عنوان بررسي ارزشهاي اخلاقي در محتواي کتابهاي درسي عربي متوسطه اول به نگارش درنيامده است.
با استفاده از شيوه ويليام رومي ميزان برخورداري کتابهاي درسي عربي دوره متوسطه اول (سه جلد)، در سال تحصيلي1400-1401، از مؤلفههاي ارزشهاي اخلاقي مشخص گرديد.