Abstract:
براساس ادبیات تئوری نمایندگی، با افزایش تعارضات نمایندگی، تمایل واحدهای اقتصادی به انتخاب مؤسسات حسابرسی مستقل افزایش مییابد. از این رو، در این پژوهش با استفاده از نمونهای شامل 711 مشاهده سال-شرکت طی سالهای 1380 الی 1388، تأثیر ساز و کارهای حاکمیت شرکتی بر انتخاب مؤسسات حسابرسی به وسیله شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق از مدل رگرسیون لجستیک با استفاده از دادههای ترکیبی (ادغام شده)استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر این است که بین درصد مالکیت نهادی و تمرکز مالکیت با اندازه حسابرس رابطه معنیدار و مثبت وجود دارد. با این وجود، نتایج مربوط به متغیرهای درصد اعضای غیرموظف هیأتمدیره و نسبت بدهی نشاندهنده این است که ترکیب هیأتمدیره و نقش نظارت اعتباردهندگان تأثیر معنیداری بر اندازه حسابرس منتخب ندارد. نتایج مربوط به متغیرهای کنترلی نیز بیانگر این است که بین متغیرهای نسبت گردش داراییها و اندازه شرکت با اندازه مؤسسه حسابرسی منتخب رابطه معنیدار و مثبت و بین متغیر نسبت گردش داراییها و اندازه مؤسسه حسابرسی منتخب رابطه معنیدار و منفی وجود دارد. با این وجود، نتایج مربوط به متغیر بازده داراییها و از متغیرهای مجازی صنعت بیانگر این است که به طور کلی، اندازه حسابرس منتخب در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تحت تأثیر این متغیرها قرار ندارد.
Based on the literature of the agency theory, as the agency conflicts increases, enterprises have to choose independent audit firms. Thus, in the present study, the effect of corporate governance on choosing the audit firms by the companies listed in Tehran Stock Exchange is investigated by using a sample consisting of 711 company-year observations during 2001-2010. The statistical method used is logistic regression model with panel data. The result shows that there is a meaningful and positive relationship between the percentage of institutional ownership and ownership concentration and the auditor size. However, the results related to the variables of percentage of outside directors on the board and the debt ratio show that combination of the board and the monitoring role of creditors do not have a meaningful effect on the auditor size. The results related to control variables show that there is a meaningful and positive relationship between the variables of asset turnover ratio and the company size, and the chosen audit firm. Also, there is a negative and meaningful relationship between asset turnover and the chosen audit firm. However, the results related to ROA and some dummy industry variables indicate that, in general, the size of the chosen audit firm by the companies listed in Tehran Stock Exchange is not affected by these variables.
Machine summary:
از این رو، در این پژوهش با استفاده از نمونه ای شامل ٧١١ مشاهده سال -شرکت طی سال های ١٣٨٠ الی ١٣٨٨، تأثیر ساز و کارهای حاکمیت شرکتی بر انتخاب مؤسسات حسابرسی به وسیله شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفته است .
افزون بر این ، حسابرسی مستقل به عنوان یک ساز و کار مناسب در کنترل روابط قراردادی بین مدیران و سهامداران محسوب می شود و در اغلب پژوهش های انجام شده در زمینه رابطه متقابل تئوری نمایندگی و حسابرسی نیز تأثیر ساز و کارهای راهبری شرکتی بر احتمال انتخاب مؤسسات حسابرسی با کیفیت بالا مورد بررسی قرار گرفته است .
از این رو، با توجه به تفاوت در ساختار راهبری شرکت های ایرانی در دوره های زمانی مختلف ، این سؤال مطرح می شود که وجود گروه های مختلف مالکان در ترکیب سهامداران شرکت ها، وجود نسبت های متفاوت از اعضای موظف و غیرموظف در ترکیب هیأت مدیره و تفاوت در سایر ساز و کارهای نظارتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بر انتخاب مؤسسات حسابرسی مؤثر است یا خیر؟ ٢- ادبیات پژوهش ٢-١- تئوری نمایندگی و بازار خدمات حسابرسی رابطه نمایندگی قراردادی است که براساس آن یک یا چند نفـر مالـک ، شـخص دیگـری را بـه عنـوان نماینــده یــا عامــل از جانــب خــود منــصوب و اختیــار تــصمیم گیــری را بــه او تفــویض مــی کننــد (١٩٧٦ .