Abstract:
پیدایش ریسکهای جدید و نوظهور و به تبع آن خسارات ناشی از این خطرها صنعت بیمه را با چالشهای مختلف مواجه ساخته یکی از این ریسکهای موجود که ناشناخته بوده و طیف وسیعی از موضوعات را در برگرفته است خطر توسعه علوم و فنون می باشد به صورتیکه ممکن است در زمینه تولید و عرضه کالاها خطراتی وجود داشته باشد که دانش فعلی بشری توان شناخت آن را نداشته باشد اما با پیشرفت علم موجب کشف عیب و خطرات کالای مزبور شود این خطرات موجب خسارات مالی و بدنی هنگفت و بعضا غیر قابل جبرانی می شوند که به دلیل عدم پیش بینی اینگونه خطرات در نظام حقوقی ایران عملا نحوه جبران خسارات مذکور مسکوت بوده و جزء مباحث چالش برانگیز حوزه مسئولیت مدنی بوده که شایسته است مقنن خسارات ناشی از خطرات توسعه را تحت پوشش بیمه ای قرار دهد. لذا پژوهش حاضر با هدف حمایت از تولید و شرکتهای دانش بنیان و ترمیم نظام اقتصادی و با بهره گیری از تجارب سایر نظام های حقوقی موجود در زمینه پوشش خسارات ناشی از خطرهای موصوف به شیوه تحلیلی و توصیفی با استفاده از ابزارکتابخانه ای و با تمسک به اطلاقات و عمومات فقهی و استفاده از ظرفیتهای قانونی، قصد تاکید بر بیمه پذیری خسارات ناشی از خطر توسعه علوم و فنون را دارد.
The emergence of new and emerging risks and the resulting damages caused by these risks have made the insurance industry face various challenges. One of these existing risks that is unknown and covers a wide range of issues is the risk of the development of science and technology as possible. In the field of production and supply of goods, there are risks that the current human knowledge is unable to recognize, but with the progress of science, the defects and dangers of the said goods can be discovered, these risks cause huge and sometimes irreparable financial and physical losses due to Failure to predict such risks in Iran's legal system has practically kept the method of compensating the mentioned damages silent and is part of the challenging issues in the field of civil liability, which is appropriate for the legislature to include the damages caused by development risks under insurance coverage. Therefore, the current research aims to support production and knowledge-based companies and restore the economic system and by using the experiences of other existing legal systems in the field of covering damages caused by the described risks in an analytical and descriptive manner using library tools and relying on applications. And jurisprudential generality and the use of legal capacities intend to emphasize the insurability of damages caused by the risk of science and technology development.
Machine summary:
قابليت بيمه پذيري خسارات ناشي از خطر توسعه علوم و فنون از منظر حقوق و فقه اسلامي هادي آقاپور حسين بيگي١ مختار نعم 2 تاريخ دريافت : ١٤٠١/٠٧/٢٠ تاريخ پذيرش : ١٤٠١/١٠/٠٤ چکيده پيدايش ريسک هاي جديد و نوظهور و به تبع آن خسارات ناشي از اين خطرها صنعت بيمه را با چالشهاي مختلف مواجه ساخته يکي از اين ريسکهاي موجود که ناشناخته بوده و طيف وسيعي از موضوعات را در برگرفته است خطر توسعه علوم و فنون مي باشد به صورتيکه ممکن است در زمينه توليد و عرضه کالاها خطراتي وجود داشته باشد که دانش فعلي بشري توان شناخت آن را نداشته باشد اما با پيشرفت علم موجب کشف عيب و خطرات کالاي مزبور شود اين خطرات موجب خسارات مالي و بدني هنگفت و بعضاً غير قابل جبراني مي شوند که به دليل عدم پيش بيني اينگونه خطرات در نظام حقوقي ايران عملاً نحوه جبران خسارات مذکور مسکوت بوده و جزء مباحث چالش برانگيز حوزه مسئوليت مدني بوده که شايسته است مقنن خسارات ناشي از خطرات توسعه را تحت پوشش بيمه اي قرار دهد.
بنابراين با توليد کالاهاي فني و پيچيده و به جهت نقص علوم و فنون و عيوب ناشناخته آنها خسارات فراوان و بعضاً غير قابل جبراني به افراد جامعه گرديده که به دليل عدم امکان استناد به رابطه قراردادي نمي توان بر مبناي اصول و قواعد حقوقي در اين مورد فرض ضمان نمود بر همين اساس در اکثر نظام هاي حقوقي دنيا نقص علوم و فنون از عوامل رافع مسئوليت شناخته شده که پذيرش اين نوع دفاع و مواجهه گشتن زيانديدگان در برابر صاحبان کالا ها و خدمات نوين که داراي امکانات مالي بسياري در دفاع از خود هستند موجب تضييع حقوق متضررين گرديده است .