Abstract:
در این مقاله با استفاده از روش SWTO بایستهها و مسائل استراتژیک عربستان سعودی در سال 2023 مورد تبیین قرار گرفته است. شناسایی این بایستهها مبتنی بر چهار مؤلفه نقاط قوت، نقاط ضعف، تهدیدات و فرصتها بوده که در سال 2019 منجر به بازطراحی استراتژی سهوجهی عربستان برای پیشبرد اصلاحات اجتماعی و اقتصادی در سطح داخلی، تنشزدایی فراگیر در سطح منطقهای و مدیریت رقابت قدرتهای بزرگ در سطح بینالمللی گردیده است. یافتههای مقاله این است که نقش و جایگاه عربستان در آینده ژئوپلیتیک انرژی و برآمدن نظم جدید در رهگذر برهم خوردن نظم کنونی نفتمحور، پادشاهی عربستان را به سمت متنوعسازی درآمدهای دولت و گسترده کردن سبد شرکای منطقهای و بینالمللی ناگریز کرده است. قرارگیری در چنین مسیری است که عربستان سعودی را به سمت صراحت بیشتر در تصمیمگیری سیاست خارجی و انتخابهای استراتژیک متمایل ساخته است.
Drawing upon the Strengths, Weaknesses, Threats and Opportunities (SWOT) analysis method, this paper seeks to examine Saudi Arabia’s strategic issues and essentials in 2023. Such essentials have been identified based on four parameters including strengths, weaknesses, threats and opportunities. In 2019, these parameters resulted in redesigning a three-pronged strategy for Saudi Arabia for the furtherance of social and economic reforms at the domestic level, extensive detente at the regional level and managing rivalry among the great powers at the international level. The findings of the paper indicate that the place and role of Saudi Arabia in the future energy geopolitics and the advent of a new order in light of disruption of the existing oil-based order have left the Kingdom with no choice but to diversify the state’s revenues and expanding the basket of regional and international partners. To move in this direction has made Saudi Arabia more assertive in its foreign policy decision-making and its strategic choices.
Machine summary:
شناسايي اين بايسته ها مبتني بر چهار مؤلفه نقاط قوت ، نقاط ضعف ، تهديدات و فرصت ها بوده که در سال ٢٠١٩ منجر به بازطراحي استراتژي سه وجهي عربستان براي پيشبرد اصلاحات اجتماعي و اقتصادي در سطح داخلي، تنش زدايي فراگير در سطح منطقه اي و مديريت رقابت قدرت هاي بزرگ در سطح بين المللي گرديده است .
com@kamrank٦٣ مقدمه بايسته ها و مسائل استراتژيک عربستان سعودي به عنوان بازيگري موازنه گر همواره تابعي از ملاحظات داخلي اين رژيم به خصوص بقاي پادشاهي و حفظ قدرت در خاندان آل سعود قرار داشته که در عرصه خارجي به استمرار نفت و شراکت استراتژيک با ايالات متحده پيوند خورده و بر اساس معادله نفت -امنيت تبديل به شبکه اي درهم تنيده از روابط سياسي، اقتصادي و نظامي-امنيتي گرديده است .
با اين وجود، بروز گسست در اين معادله ناشي از پوياييهاي منطقه اي و بين المللي از اوايل قرن بيست ويکم و مواجهه عربستان با عناصر و مؤلفه هاي سياست منطقه اي که از سال ٢٠١٥ با تغيير نخبگان سياسي و امنيتي اين کشور در قالب استراتژي تهاجمي بروز يافت ، پادشاهي را به سمت انتخاب هاي آشکارتر سوق داده و برونداد آن از سال ٢٠١٥ تا ٢٠١٩ منجر به جنگ يمن ، محاصره قطر، اصلاحات اجتماعي و اقتصادي و تنش گسترده با جمهوري اسلامي ايران شد.
مذاکرات عربستان با ايران را ميتوان ناشي از ديدگاه پادشاهي سعودي مبني بر ترجيح راه حل هاي سياسي و گفتگو و تمايل اين کشور براي تداوم امنيت و ثبات در منطقه دانست که بخشي از تنش زدايي گسترده تري است که از ژانويه ٢٠٢١ در مدار سياست خارجي عربستان قرار گرفته است (فايز، ٢٠٢٣).