Abstract:
این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی روش تعامل والد-کودک از طریق بازیدرمانی (CPRT) بر کارکرد اجرایی و سازگاری اجتماعی کودکان دارای اختلال نقص توجه-بیشفعالی (ADHD) انجام شد. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی، با پیشآزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری شامل کودکان 8 تا 10 سال دارای اختلال نقص توجه بیشفعالی در سال 1398 مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر تهران بود. نمونه شامل 30 نفر (دو گروه 15 نفره) بود که با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامۀ درجهبندی رفتاری کارکردهای اجرایی BRIEF (فرم والد) (Guy& et al, 2000) و پرسشنامۀ سازگاری اجتماعی کودکان (Dokhanchi,1998) بود. گروه آزمایشی در قالب ۱۰ جلسۀ ۱۲۰ دقیقهای یک بار در هفته تحت بازیدرمانی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش با استفاده از روشهای آماری توصیفی و نیز تحلیل واریانس با اندازهگیری مکرر با نرم افزار آماری SPSS انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که آموزش بازیدرمانی مبتنی بر تعامل والد-کودک بر کارکردهای اجرایی و سازگاری اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه- بیشفعالی اثربخش بوده است (001/0p<).
The aim of this study was to investigate the effectiveness of parent-child interaction through play therapy (CPRT) on executive function and social adjustment of children with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD). This study was a quasi-experimental study with pre-test and post-test with a control group. The statistical population included children aged 8 to 10 years with ADHD who referred to medical centers in Tehran in 1398. The sample consisted of 30 people (two groups of 15 people) who were selected using purposive sampling. Data collection tools were BRIEF (Parent Form) Behavior Rating Function Questionnaire (Guy,2000) and Dokhanchi Children's Social Adjustment Questionnaire (1998). After randomly selecting and determining the experimental and control groups and before conducting play therapy sessions for the participants in the study, a separate introductory session with the aim of initial acquaintance with the children and establishing a therapeutic relationship, as well as creating confidence in the subjects and collecting data. Pre-test was held. During the same introductory session to collect pre-test data, Connors parent questionnaires, BRIEF executive behavioral grading questionnaire and children's social adjustment questionnaire were given to children's parents in groups, and finally the experimental group played 10 sessions of 120 minutes once a week. Were treated. The results showed that play therapy training based on parent-child interaction on the executive functions of children with attention deficit hyperactivity disorder was effective and according to ETA squared the effectiveness of play therapy training based on parent-child interaction on executive functions. In the studied children 75.1% Also, play therapy training based on parent-child interaction is effective in improving the social adjustment of children with attention deficit hyperactivity disorder. The studied children are 74.9%.
Machine summary:
در پژوهش Asghari Nekah & Abedi (2014)، اثربخشی بازیدرمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی عصب شناختی بر بهبود توانایی بازداری پاسخ، برنامهریزی و حافظۀ کاری کودکان با اختلال نقص توجه- بیشفعالی (ADHD)بررسی شده است که نتایج نشان داد بازیدرمانی مبتنی بر کارکردهای اجرایی در مرحلۀ پسآزمون موجب کاهش معنادار نمرۀ تداخل، زمان تأخیر، زمان آزمایش و زمان کل و افزایش معنی دار فراخنای ارقام مستقیم و معکوس شد.
در مطالعۀ تحقیقاتی Ashuri, Ghasemzadeh & Dallalzadehbidgoli (2019)، نتایج نشان داده است که بازیدرمانی مبتنی بر مدل شناختی رفتاری، باعث بهبود مهارتهای اجتماعی، مشارکت، ابراز وجود و مهار خود در کودکان پیش دبستانی با اختلال نقص توجه-بیشفعالی شد.
بحث و نتیجهگیری این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی بازیدرمانی مبتنی بر تعامل والد-کودک بر بهبود کارکرد اجرایی و سازگاری اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه-بیشفعالی انجام شده است.
یافتههای پژوهش نشان دادند بازیدرمانی مبتنی بر تعامل والد-کودک، میتواند تأثیر مثبتی بر کارکرد اجرایی و مؤلفههای آن شامل بازداری، انتقال توجه، کنترل هیجانی، آغازگری، حافظه کاری، و برنامهریزی در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه-بیشفعالی داشته باشد.
همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که بازیدرمانی مبتنی بر تعامل والد-کودک، توانست تأثیر مثبتی بر بهبود سازگاری اجتماعی در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه-بیشفعالی داشته باشد.
نتایج این مطالعه نشان داد که بازیدرمانی مبتنی بر تعامل والد کودک، سازگاری اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه-بیشفعالی را بهبود بخشید.
دراین رابطه، Tamm(2005) نشان داد که مداخلات بهموقع در کودکان دارای اختلال نقص توجه-بیشفعالی در سنین کم ضروری است و افزایش تعامل والد-کودک باعث تعاملات مثبت و بهبود سازگاری اجتماعی در کودکان میشود.