Abstract:
کاتبان از دوران باستان معمولاً از الگوی ویژهای در نوشتن آثار مختلف و استفاده از اصطلاحات خاص پیروی میکردند و نزد برخی اقوام این الگوها همچون قوانین نوشتاری باید در کتیبهها اعمال میشدند. هدف از این مقاله مشخص کردن قوانین نوشتاری اورارتوها در الگوهای نوشتاری گوناگونی است که کاتبان اورارتویی در پدیدآوردن کتیبههای سلطنتی داشتند. دعا به خدایی بزرگ (معمولاً خالدی) در ابتدا و نفرین در پایان و استمداد از خدایان از جمله موارد رعایت شده در بیشتر کتیبههای سلطنتی اورارتویی است. در متن کتیبههای سلطنتی نیز «به قدرت خالدی»، «به بزرگی خالدی»، «به فرمان خالدی»، «من ... را گرفتم / شکست دادم»، «شاه ... را ساخت»، «من این کارها را در یک سال کردم»، استمداد از خدایان و نسبنامه شاه با آوردن نام پدرش آورده میشد.
Scribes usually used a specific pattern in creating different inscriptions and using particular expressions in antiquity. These patterns must have been respected as written regulations in inscriptions for some communities. The aim of this paper is to recognize Urartian written rules in different written patterns that Urartian scribes used in royal inscriptions. The prayer to a great deity -mostly Haldi- at the beginning of the inscription and a curse in the end and help request from the deities are among most respected patterns in most Urartian royal inscriptions. “for the sake of Haldi”, “through the greatness of Haldi”, “Haldi ordered me to …”, “I conquered …”, “King built …”, “I did these in one year”, help request from deities and the name of the king along with his father’s name, who was the previous king, were mentioned.
Machine summary:
الگوهاي نوشتاري کتيبه هاي سلطنتي اورارتويي 1 مريم دارا چکيده کاتبان از دوران باستان معمولا از الگوي ويژهاي در نوشتن آثار مختلف و استفاده از اصطلاحات خاص پيروي ميکردند و نزد برخي اقوام اين الگوها همچون قوانين نوشتاري بايد در کتيبه ها اعمال مي شدند.
هدف از اين مقاله مشخص کردن قوانين نوشتاري اورارتوها در الگوهاي نوشتاري گوناگوني است که کاتبان اورارتويي در پديدآوردن کتيبه هاي سلطنتي داشتند.
دعا به خدايي بزرگ (معمولا خالدي) در ابتدا و نفرين در پايان و استمداد از خدايان از جمله موارد رعايت شده در بيشتر کتيبه هاي سلطنتي اورارتويي است .
آثار اورارتوها در ترکيه ، ايران، عراق و ارمنستان فعلي بر جاي مانده است ولي سرزمين هاي ميان درياچه هاي وان، اروميه و سوان مرکز اقامت آنان بود و در ايران عمدتا در آذربايجان شرقي و غربي (شمال و جنوب درياچۀ اروميه ) ميتوان آثار اورارتويي را يافت ٩.
البته در متون آشوري از اورارتو با نام «سرزمين هاي نائيري» ياد ميشود ولي در نوشته هاي سارودوري اورارتويي و ايشپويني، فرزند او، نيز «کشور نائيري» آمده است (پيوتروفسکي، ١٣٤٨: ٢٨-٣٠).
همچنين در کتيبه هاي اورارتويي اصطلاحي به اين شکل بسيار تکرار ميشود«به قدرت خداي خالدي ٣( ويلهلم ، ٢٠٠٢) ...
“Historical Development of the Kingdom of Urartu”, Urartu: War and Aesthetics, YapiKredi Cultural Activities, Arts and Publishing in cooperation, pp.
“The Will of Menua and The Gods of Urartu”, Aramazd, Vol. I, Yerevan: Association for Near Eastern and Caucasian Studies, pp.