Abstract:
داستانپردازی و قصهگویی در ایران قدمتی دیرینه دارد. با ورود صنعت چاپ به ایران و رواج آن در دوره قاجار، شماری از داستانهای عامه برای مخاطب کودک و نوجوان تلخیص، مصور و با عنوان «ادبیات بچهخوانی» چاپ شد. از سوی دیگر شباهت ساختار اسطوره و قصه به پیدایی نظریههای منجر شده است که بر مبنای آنها میتوان عناصر تکرارشونده میان اساطیر و قصهها را کشف و تحلیل کرد. این پژوهش ضمن معرفی «ادبیات بچهخوانی»، سعی میکند بر اساس چارچوب نظری تحلیل روانشناختی ـ کهنالگویی کارول. اس. پیرسون و هیو.کیمار در نظریة «بیداری قهرمان درون» و در بستر نظریة «سفر قهرمان» جوزف کمپبل، روند رشد قهرمان را در قصههای «ادبیات بچهخوانی» واکاود و الگوی تکوین و تفرد قهرمانان قصههای ادبیات بچهخوانی را در مراحل سفر ارائه دهد. به این ترتیب با بررسی روند سفر قهرمان درون و چگونگی تجلی کهنالگوها، الگویی برای اقتباس و بازآفرینی قصههای عامیانه ارائه میدهد تا قهرمانان قصههای عامه با تجسم این کهنالگوها در ادبیات کودک و نوجوان بازآفریده شوند . از تحلیل ساختار اسطورهای ادبیات بچهخوانی چنین برمیآید که این قصهها با بهره از سه مرحلۀ «عزیمت»، «تشرف» و «بازگشت»، زمینه را برای ظهور کهنالگوها فراهم میسازند و هرچندبارزترین کهنالگوهای ادبیات بچهخوانی «عاشق»، «جستوجوگر»، «جنگجو» و «نابودگر» است قهرمان در روند سفر بنا بر موقعیتهای داستانی، با دگردیسی کهنالگوها مواجه میشود. همچنین این تحقیق با تاکید بر اهمیت قصههای ادبیات بچهخوانی، ضرورت بازخوانی و اقتباس از مجموعه ادبیات بچهخوانی را در فرایند تولید محتوا، داستان، بازیهای رایانهای، برنامه فلسفه برای کودکان، آثار سینمایی- نمایشی یادآور میشود.
Storytelling in Iran has a long history. With the arrival of the printing industry in Iran and its popularity in the Qajar period, a number of popular stories for children and teenagers have been printed, illustrated and titled "Children's Reading Literature". On the other hand, the similarity of the structure of myth and story has led to the discovery of theories based on which it is possible to discover and analyze the recurring elements between myths and stories. This research, while introducing "children's reading literature", tries based on the theoretical framework of Carroll's psychological-archetypal analysis. S. Pearson and Hugh Kemar in the theory of "Awakening of the Inner Hero" and in the context of Joseph Campbell's "Hero's Journey" theory, analyzed the growth process of the hero in the stories of "Children's Literature" and presented the pattern of development and individuality of the heroes of children's literature stories in the stages of the journey. In this way, by examining the inner hero's journey and how archetypes are manifested, it provides a model for adapting and recreating folk tales so that the heroes of folk tales can be recreated by embodying these archetypes in children's and adolescent literature. using the three stages of "departure", "praise" and "return",. Also, this research emphasizes the importance of children's reading literature stories, the necessity of rereading and adapting the children's reading literature collection in the process of creating content, stories, computer games, philosophy programs for children, cinema-drama works.
Machine summary:
به این ترتیب با بررسی روند سفر قهرمان درون و چگونگی تجلی کهنالگوها، الگویی برای اقتباس و بازآفرینی قصههای عامیانه ارائه میدهد تا قهرمانان قصههای عامه با تجسم این کهنالگوها در ادبیات کودک و نوجوان بازآفریده شوند.
از تحلیل ساختار اسطورهای ادبیات بچهخوانی چنین برمیآید که این قصهها با بهره از سه مرحلۀ «عزیمت»، «تشرف» و «بازگشت»، زمینه را برای ظهور کهنالگوها فراهم میسازند و هرچند بارزترین کهنالگوهای ادبیات بچهخوانی «عاشق»، «جستوجوگر»، «جنگجو» و «نابودگر» است اما قهرمان در روند سفر بنا بر موقعیتهای داستانی، با دگردیسی کهنالگوها مواجه میشود.
در این پژوهش سعی بر آن است که ضمن معرفی ادبیات بچهخوانی، بر اساس نظریههای ساختار اسطورهای و نقد کهنالگویی، قهرمان ادبیات کودک و نوجوان در نخستین سالهایی که بارقههایی از به رسمیت شناختهشدن آن به دست آمده و با عنوان ادبیات بچهخوانی در میان سایر کتابها فهرستنویسی میشدهاست، شناسایی و تحلیل شود.
در این پژوهش برای بررسی و واکاوی ادبیات بچهخوانی از نظریۀ سفر قهرمان درون جوزف کمپبل و بیداری کهنالگوها در ساختار اسطورهای قصهها بهره خواهیم برد.
. (سومین صفحه از فهرست حاجموسی طهرانی؛ فهرست کتب بچهخوانی) 4- الگوی سفر قهرمان در قصههای ادبیات بچهخوانی با بررسی فرایند رشد قهرمانان و چگونگی بیداری کهنالگوهای ادبیات بچهخوانی، میتوان به آینه خرد جمعی نگاهی داشت و به ترسیم روان جامعه و دورانی پرداخت که این قصهها را خلق کردهاند و با آن انتقال سینهبهسینۀ آن، باعث شکلگیری و تکامل فرایند رشد روان و فرهنگ خود شدهاند.