Abstract:
در حال حاضر در جهان تقاضا برای انرژی هستهای به خاطر افزایش جهانی مصرف انرژی در حال افزایش است و از طرف دیگر گسترش تاسیسات هستهای در سراسر جهان احتمال خطر گسترش سلاحهای هستهای را افزایش میدهد. این مسئله نوعی تناقض و پیچیدگی را در عرصه تعاملات جهانی موجب شده است. همچنین درخواست مجامع جهانی برای پادمانهای هستهای محکمتر و ممانعت از گسترش بیشتر سلاحهای هستهای مطرح شده است. در واقع این نگرانی وجود دارد که در صورت نادیده گرفتن حقوق کشورهای فاقد سلاحهای هستهای اعتبار کنونی معاهده منع گسترش هستهای هرچه بیشتر تضعیف شود. بنابراین مساله ای که مطرح میباشد این است که چگونه میتوان میان این دو روند یعنی افزایش تقاضا برای انرژی هستهای و اعمال معیارهایی برای منع گسترش در ارتباط با خلع سلاح هستهای نوعی تعامل ایجاد کرد. در این خصوص بررسی شیوه هایی که بتواند استفاده از انرژی هسته ای صلح آمیز را تسهیل کند و در عین حال مانع گسترش سلاحهای هستهای شود اهمیت دارد. در این رابطه کارکرد معاهده منع اشاعه و انطباق آن با محیط جدید بینالمللی موضوعی با اهمیت تلقی میشود به عبارت دیگر، سوال اینجاست که چطور میتوان با تقاضای رو به افزایش برای انرژی هستهای برخورد کرد و همزمان از خطر گسترش سلاحهای هستهای اجتناب نمود
Machine summary:
"در این رابطه کارکرد معاهده منع اشاعه و انطباق آن با محیط جدید بین المللی موضوعی با اهمیت تلقی میشود به عبارت دیگر،سوال اینجاست که چطور میتوان با تقاضای روبه افزایش برای انرژی هستهای برخورد کرد و همزمان از خطر گسترش سلاحهای هستهای اجتناب نمود کلید واژهها: انرژی هستهای،خلع سلاح،امنیت انرژی،ایران،توسعه هستهای (*) paper presented at the 12 th castiglioncello international conference,resources,poliferation,conficts,castiglioncello,italy, september 22-24,2007.
برای پاسخگویی به این سؤال اساسی بررسی مورد ایران مفید خواهد بود به ویژه که تلاش ایران برای کسب انرژی هستهای با چالشهای زیادی در ارتباط با تبعیت و تعهدش به منع گسترش سلاحهای هستهای روبهرو شده است.
مورد برنامه هستهای ایران و شیوه برخورد جامعه بین الملل با آن نه تنها برای حل یک بحران بین المللی مزمن مهم است بلکه به لحاظ ظهور روند جدیدی که رهیافتهای جدیدی را در ارتباط با مسئله امنیت انرژی و خلع سلاح هستهای مطرح میکند،اهمیت دارد.
ایران بر خواست خود در دستیابی به فنآوریهای برتر به منظور تأمین نیازهای آیندهاش به انرژی تأکید دارد و استدلال میکند که غنیسازی اورانیوم موافق با مفاد معاهده منع گسترش تسلیحات هستهای بوده و به همه اعضای این پیمان حق میدهد تا برنامههای صلحآمیز خود را توسعه دهند.
در حالی که برنامه انرژی هستهای ایران را آمریکا و برخی دیگر از کشورها بر پایههای مفاد معاهده منع اشاعه به چالش میکشند، این جریان در واقع فرصتی را برای بازبینی چالشهای واقعی بر رژیم منع اشاعه و پرداختن به طرح جامع خلع سلاح هستهای فراهم کرده است."