Abstract:
از متون ایرانیان باستان چنین بر میآید، که هرگاه شخصی عملی خلاف اخلاق یا شرع
مرتکب میشد، به عنوان کفاره گناه خود باید به یک اقدام سودمند اجتماعی قیام میکرد
تا روح خود را از عقوبت آن گناه و عذاب دوزخ رهایی بخشد و بدین ترتیب ضمن پالودن
روان خود، به آرامش ابدی در آن دنیا نیز دست یابد.از آنجا که«توبه»جنبه شخصی داشت،
باید اعتراف به گناه توسط شخص گناهکار و در زمان حیات خودش در این دنیا انجام
میگرفت، ولی با گذشت زمان بنا بر دلایل گوناگون به افراد اجازه داده شد، به جای
دیگری، مراسم اقرار به گناه و توبه را به جا بیاورند و کفاره گناه را کم کم به
اظهار ندامت و پشیمانی صرف محدود شده بود، به نیابت از طرف فرد خطا کار به عهده
بگیرند.همچنین بعدها نوعی از خرید گناه نیز در ایران مرسوم گردید و سرانجام اگر چه
نیت اصلی«توبه»همچنان پاک و منزه پا بر جا ماند ولی راههای جبران گناه در طی قرون
دچار دگرگونی شد.
Machine summary:
از آنجا که«توبه»جنبه شخصی داشت، باید اعتراف به گناه توسط شخص گناهکار و در زمان حیات خودش در این دنیا انجام میگرفت، ولی با گذشت زمان بنا بر دلایل گوناگون به افراد اجازه داده شد، به جای دیگری، مراسم اقرار به گناه و توبه را به جا بیاورند و کفاره گناه را کم کم به اظهار ندامت و پشیمانی صرف محدود شده بود، به نیابت از طرف فرد خطا کار به عهده بگیرند.
با اندکی تفحص در این سرودهای چهارگانه و متن کتاب اوستا میتوان چنین نتیجه گرفت که امر توبه و حتی نحوه جبران گناهی که انسان مرتکب شده است، سابقهای بس طولانیتر از این متون مکتوب دارد و به طور مسلم در آداب و رسوم انسانهای پیش از این تاریخ نیز از جایگاه ویژهای برخوردار بوده است.
این تبلیغ چنان در میان مردم موثر واقع شد که یکی از موبدان دانشمند زردشتی به نام آذرباد مهر سپندان 18 در زمان شاپور دوم ساسانی برای مقابله به فکر تنظیم توبه نامه افتاد (آذر گشسب، 1354، صص 3-182)تا زردشتیان یا پیش خود توبه نامه را بخوانند یا در نزد یکی از موبدان مراسم اعتراف به گناه را بجا بیاورند( 35.
با چنین برداشتی است که امروزه نماز توبه در بسیاری از مواقع به عنوان یک دعای آرامشبخش خوانده میشود و زردشتیان با برگزاری این نماز درون خویش را از هر گونه گناه اخلاقی و شرعی که احتمالا مرتکب شدهاند، پاک میسازند تا ریشه گناه را از بن قطع کرده باشند و از رشد روزافزون آن جلوگیری نمایند.