Abstract:
روز دوشنبه هفدهم اسفندماه سال 1371، مصادف با هشتم مارس 1993 میلادی سیل عظیمی
در رودخانه کارون جاری شد که خسارت سنگین و محسوسی به دنبال داشت.این سیل نتیجه
فعالیت سامانه(سیستم)بارانزایی بود که از شمالغربی شبهجزیره عربستان به آرامی به
سمت شمال شرق حرکت کرده و پس از 3 روز جنوب غربی کشور را تحتتأثیر خود قرار
داد.گسترش و تقویت این مرکز کمفشار به گونهای بود که علاوه بر حوضههای آبی کارون
و دز، نواحی جنوبی و بویژه جنوب شرقی حوضه آبی کرخه را نیز مورد تهاجم قرار داد.در این تحقیق سعی شده با تفسیر نقشههای سینوپتیک در سطح زمین، 850، 700، 500 و
300 هکتوپاسکال در ساعت 0000 و 1200 ctU 1 در آغاز بارندگیها و سه روز قبل از آن،
چگونگی حرکت و ورود سامانه(ها)و انتقال رطوبت به منطقه مورد تحلیل واقع شود.برای
مشخص نمودن میزان پایداری جو
از دادههای ترمودینامیک ایستگاه جو بالای دزفول 1 و شاخصهای تجربی شولتر
(IS) و ویتنیگ(IK)استفاده شده است.
Machine summary:
"تراز 850 هکتوپاسکال:یک ناوه 1 فرعی در شرق دریای مدیترانه و یک ناوه اصلی بر روی ایتالیا قرار دارد که محور آن تا مرکز لیبی امتداد دارد، این ناوه دارای دامنه عمیقی است و جریانات در شرق آن به شمال شرق کشیده میشود و سبب شده است که پشتهای 2 قوی بر روی شرق مصر و سراسر شبه جزیره عربستان ایجاد گردد.
(1)- hguorT (2)- egdiR (به تصویر صفحه مراجعه شود) جریانهای جوی در پشت ناوهاصلی تقریبا غربی بوده و قادر به انتقال هوای سرد از مرکز اروپا به طرف دامنه جنوبی این ناوه نمیباشد، اما انتقال هوای گرم از شمال آفریقا به جنوب شرقی دریای مدیترانه کاملا مشخص است(نقشه 2).
(به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول 2-رابطه بین شاخص شولتر و شرایط ناپایداری جوبررسی دادههای ترمودینامیک(جدول 3)در ایستگاه جو بالای دزفول در روزهای سوم، چهارم، پنجم ماه مارس شرایط ناپایداری را در منطقه به صورت زیر نشان میدهد: روز سوم مارس دمای پتانسیل خشک(A)در سطح زمین 5/23 و در تراز 850 هکتوپاسکال 29 و در ارتفاعات بالاتر مقدار این دما از 30 درجه سانتیگراد تجاوز میکند و معرف توده هوای حارهای است.
شکل 1-نیمرخ عمودی باد در ایستگاه دزفول (به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول 3-برخی از فراسنجها و شاخصهای ترمودینامیک سیل اسفندماه 1371 در حوضه آبی کارون(ایستگاه دزفول) نتیجه بررسی نقشهها سینوپتیک در روزهای دوم و سوم ماه مارس حرکت سامانه کمفشاری را نشان میدهد که از جنوب مصر و شمال سودان به شمال غرب عربستان کشیده شده است و با حرکت جریانهای شاخه شرقی ناوه در تراز 850 و 500 هکتوپاسکال از جنوب سوریه و عراق ب جنوب غرب ایران منتقل میشود."