Abstract:
زمینه:پژوهش انسانی بایستی پاسخگوی نیازهای بهداشتی جمعیت یا جامعهای باشد که در آن انجام میگیرد.مقتضیات اخلاقی زمانی برآورده می شود که مداخلات موفقیتآمیز یا دیگر منافع حاصل از چنین پژوهشهایی در اختیار جامعه قرار گیرد.لذا،به منظور تأمین مقتضیات اخلاقی،یک فرایند برنامهریزی و مدیریتی باید قبل از آغاز پژوهش،انجام و تا پایان مراحل اجرایی و حتی در دسترس قرار دادن نتایج حاصل به مراجع ذی صلاح و جمعیت مورد مطالعه،مورد پایش و ارزشیابی قرار گیرد.صلاحیت و مهارت محققین متخصص و شرایط ایمن محیط پژوهش بایستی پیش از اجرا مورد تایید کمیته های اخلاق واقع گردد و در حین اجرا نیز به محض برخورد با موارد خلاف تعهد و اصول انسانی از ادامه آن جلوگیری به عمل آید.کسب رضایت آگاهانه آزمودنی و دادن اطمینان از خروج اختیاری و بدون قید و شرط او از پژوهش،جزء لا ینفک تعهدات پژوهشگر محسوب میگردد.از جمله معضلاتی که بعضا،در مورد انجام پژوهشهای حمایتشده از سوی پشتیبان رخ مینماید سوگیری در اجرا و ارائه نتایج حاصل از تحقیق میباشد،لذا پژوهشگر،موظف به انجام تعهدات خویش فارغ از ارتباطات خاص به ویژه اقتصادی-اجتماعی با پشتیبان است و در صورت بروز تضاد منافع بالقوه،باید آنرا برای کمیتههای اخلاقی و حتی در انتشار آشکار سازد.
نتیجهگیری:در این مقاله جنبههای مختلف اخلاقی در پژوهشهای زیست پزشکی بر روی آزمودنیهای انسانی و دستور العملهای ضروری جهت رعایت حقوق آنها در پژوهش مورد بازنگری قرار گرفته است.
Machine summary:
"از آن جمله،موارد ملموس ذیل نیز دارای ابهاماتی هستند که باید مدنظر و مورد بررسی قرار گیرند: *"جبران خسارت غیرمتعارف"در بند 6 *فقدانبندی در ارتباط با جبران همکاری آزمودنی در مشارکت با پژوهش *چگونگی و حدود جبران خسارت جانی یا مالی آزمودنی *حق دسترسی آزمودنی به اطلاعات و یافتههای فردی مرتبط با سلامت وی *نحوه ارائه یافتهها به آزمودنی به ویزه در موارد بیماریهای بدخیم *امکان دسترسی آزمودنی به یافتههای کلی و مبتنی بر هدف تحقیق، حدود و صغور مسؤولیت پژوهشگر در تامین خدمات پزشکی آزمودنی در حین پژوهش یا بعد از آن *سیاست افشای نام محصول مورد تحقیق و یا شرکت یا سازمان پشتیبان *چگونگی استفاده از نمونههای زیستی و آزمایشهای ژنتیک و اطلاعات ژنتیکی آزمودنی و نیز آشکارسازی آنها مسائل عمده اخلاق در پژوهش به طور کلی،باید اذعان داشت که ما در کلیه مراحل تحقیق به ویژه پژوهش بالینی،نیاز به توجه و رعایت مسائل اخلاقی داریم که ذیلا به موارد مهمی از آنها اشاره میکنیم: -موضوع پژوهش بایستی توسط جمعیت تحت بررسی،پذیرفته شود و از اولویتهای تحقیقاتی جامعه به شمار آید.
شرایط رضایتنامه آگاهانه طبق دستور العمل سازمان جهانی بهداشت15 به منظور دستیابی به رضایتنامه آگاهانه،پژوهشگر وظائفی را به شرح ذیل به عهده دارد: -آگاه نمودن داوطلبان شرکت در مطالعه از تمام اطلاعات مورد نیاز به زبان ساده و قابل درک -دادن فرصت و امکان پرسش سوال به داوطلب در خصوص جزئیات تحقیق و مضار و منافع آن -حذف احتمال فریب،تطمیع و تهدید داوطلب -اخذ رضایتنامه کتبی از هر داوطلب،صرفا پس از تفهیم حقوق مربوط و پیآمدهای احتمالی شرکت در تحقیق و دادن فرصت کافی به وی جهت اخذ تصمیم میزان خطر قابل قبول ناشی از پژوهش پژوهشهای غیردرمانی(علوم پایه) در مورد انجام اینگونه پژوهشها بر روی بیمار یا افراد داوطلب سالم که هیچگونه نفعی برای شرکتکننده در پژوهش دربرندارد،توافق کلی بر آن است که چیزی از"حد اقل خطر"نبایستی وجود داشته باشد."