Abstract:
زمینه:کاربرد برخی از فناوریهای نوین در یک قرن اخیر علاوه بر افزایش تولید محصولات کشاورزی،موجب به خطر افتادن پایداری زیست محیطی نیز شده است.این در حالی است که با تخریب و آلودگی محیط زیست،ضمن تهدید حیات در زمین،ظرفیت تولید غذای کافی و سالم برای جمعیت رو به رشد نیز کاهش خواهد یافت.این تحولات که با تغییر در هنجارها و ارزشهای جامعه و همچنین شکلگیری روابط جدید در تبادل محصولات کشاورزی همراه بوده است،ترویج نوعی از اخلاق کاربردی به نام اخلاق زیست محیطی در بین کشاورزان و دستاندرکاران بخش کشاورزی را لازم کرده است تا بهتر بتوان به حفاظت از منابع تولید کشاورزی مانند آب،دامها و گیاهان امید داشت.
روش کار:مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با این هدف تهیه شده است که مهمترین دلایل برای پرداختن ترویج کشاورزی به اخلاق زیست محیطی در راستای حفاظت از منابع تولید در کشاورزی را تشریح نماید.
نتیجهگیری:از آنجا که کشاورزی دارای بعد اخلاقی است،ضرورت دارد تا ترویج کشاورزی برای حفاظت از منابع تولید و اطمینان از مخرب نبودن فعالیتهای کشاورزی بر محیط زیست،جایگاه مناسبی به اخلاق زیست محیطی در فعالیتهای خود اختصاص دهد.این ضرورت از منظر آموزشی بودن برنامههای ترویج،داوطلبانه بودن تغییر رفتار در ترویج کشاورزی و همچنین تربیت کارکنان مورد نیاز قابل توجیه است.بنابراین، توصیه میشود تا ترویج کشاورزی در راستای تحقق یکی از مهمترین اهداف خود،یعنی حفظ محیط زیست،آموزش اخلاق زیست محیطی به کشاورزان و ارشاد آنان را به صورتی دنبال نماید که آنان بتوانند در کار و حرفه خود،تصمیمات درستی در چگونگی رفتار با منابع تولید بگیرند و تعامل مناسبتری با محیط زیست طبیعی داشته باشند.
Machine summary:
"حقیقت این است که کشاورزی یکی از قدیمترین و مشهودترین دستکارهای انسان در طبیعت محسوب میشود که در شرایط حاضر بیم آن وجود دارد که برخی فعالیتهای رایج در آن،نه تنها موجب تخریب محیط زیست شوند بلکه توان انسان در تامین غذا و پوشاک برای بقاء و همچنین تولید مواد خام مورد نیاز صنایع را با خطر مواجه سازند.
این رویکرد که دربرگیرنده کاربرد اخلاق در چگونگی رفتار درست انسان با طبیعت است،در فعالیتهای آموزش ترویج نیز مهم است،زیرا اصولا آموزش،اعم از رسمی و غیررسمی،نه تنها در ارتقای پایداری محیط زیست و افزایش توان مردم در حل مسائل زیستمحیطی نقش اساسی دارد بلکه در کسب آگاهی، ارزش،نگرش،مهارت و رفتارهای اخلاق زیست محیطی نیز موثر است6 .
از اینرو،این پرسش مطرح است که آیا کارشناسان و مروجان کشاورزی که عمدتا دانش آموخته دانشگاهها میباشند،با اصول اخلاق زیست محیطی آشنا هستند و آیا آنها را در آموزشهای خود به کار میگیرند؟سازمان یونسکو نیز با تاکید بر ضرورت آموزش اخلاق،معتقد است که اخلاق میباید یک جزء جدا ناشدنی از برنامههای آموزش و حرفهآموزی تمام متخصصان باشد تا در آنان نگرشی مثبت نسبت به هوشیاری و آگاهی پیرامون تنگناهای اخلاقی به وجود آید که در زندگی حرفهای خود با آن مواجهاند7 .
ازاینرو،برای ارتقاء رفتارهای کشاورزان به صورتی که با محیط زیست سازگار باشد،این نیاز وجود دارد تا ارزشها و هنجارهای اخلاقی آنان مورد توجه قرار گیرد و در برنامههای ترویج کشاورزی جایگاه مناسبی به این مباحث اختصاص داده شود."