Abstract:
شرایط خاص انتخابپذیری،یعنی شرایطی را که پیشبینی آنها توسط اغلب قانونگذاران کشورهای مختلف رایج نیست،در ایران میتوان به دین،دانایی و شایستگی تقسیم کرد.بررسی این شرایط در حقوق ایران نمایانگر کاستیها و ابهامات جدی در قوانین و مقررات انتخاباتی است.کیفیت پیشبینی شرط دین را برای انتخابپذیری در قریب به اتفاق انتخابات سیاسی میتوان محدودکننده دانست.با این وجود،قانونگذار سخنی از این شرط برای خبرگان رهبری به میان نمیآورد.توقعات قانونگذار ایرانی در پیشبینی شرط دانایی یا سواد با توجه به نوع انتخابات سیاسی متفاوت است،هرچند به این شرط برای انتخابپذیری در ریاست جمهوری اشارهای نشده است.شرط دانایی در مجلس خبرگان رهبری یعنی لزوم اجتهاد برای انتخابپذیری به گونهای است که ویژگی رقابتی انتخابات و خصیصه دموکراتیک این نهاد اساسی را متاثر میسازد.بر این موارد باید شروط شایستگی،همانند تدبیر و یا حسن شهرت،را اضافه نمود که غیر قابل ارزیابی بودن آنها بسیار جدی است و نتیجتا امنیت حقوقی شهروندان و آزادی انتخابات را خدشهدار میکند.
Machine summary:
"رییس جمهور در مجلس بررسی نهایی قانون اساسی پیشبینی این شرط را سبب محرومیت جمع
در مجلس شورای اسلامی است و قانونگذار فقط اقلیتهای دینی مصرح در قانون اساسی را،مشروط
انتخابات سیاسی مرتبط است و نه اصل 67 قانون اساسی راجع به متن سوگند نمایندگان در مورد
اسلامی محلی است و اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی به جای اسلام باید به اصول دین
هیچ اشارهای به شرط سواد برای انتخابپذیری در انتخابات سیاسی نشده است و شورای دولتی نیز
همین شرط در قانون انتخابات مصوب 1362 مجلس شورای اسلامی27در بین شرایط انتخابپذیری
دیپلم و یا معادل آن30"از شرایط انتخابپذیری در مجلس شورای اسلامی است و قانونگذار فقط
(31)-تبصره 2 ماده 28 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 7/9/1378 بهرهمندی از حقوق مدنی و سیاسی،مغایر با قانون اساسی اعلام میکرد.
(38)-اصل 113 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به اشتباه خبرگان در تشخیص رهبری میشود و لذا امکانپذیر نیست.
(40)-بند 1 اصل 109 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران انتخابات خبرگان،انتخاب رهبری در ایران نیز وجهه مردمیتر خواهد گرفت.
دولت خاتمی،"ابراز وفاداری به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در فرم ثبتنام"را از شرایط انتخابپذیری در مجلس
(49)-بندهای 3 و 5 ماده 28 قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب 7/9/1378 جمهوری اسلامی ایران از شرایط اعضای شوراهای اسلامی محلی50را میتوان مثالهایی برای
(55)-صورت مشروح مذاکرات مجلس بررسی نهایی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران،همان،ص 1768 نیست و ولایت با رهبری و فقط تنفیذ امر است و یک قدرت اجرایی و یک وکالت است،به نظر من
لایحه انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران نیز بر حصری بودن شرایط انتخابپذیری در ریاست"