Abstract:
سخن ربایی را می توان اساسا به دو نوع تقسیم کرد: ناآگاهانه و از روی عادت فرهنگی و آگاهانه و از روی قصد. تلقی از مالکیت در جوامع متفاوت است. در برخی از جوامع، مالکیت صرفا از نوع مادی است و هنوز تلقی شفافی از مالکیت معنوی در ذهن افراد شکل نگرفته است. شکلها و انواع سرقت متفاوت است، اما شگردهایی نیز برای ردیابی سرقتهای ادبی ظریف نیز وجود دارد. تغییر کلمه، تغییر نحوی، سرقت در تالیف و ترجمه، ترجمه مکرر و انواع دیگر تغییرات کلامی از جمله سخن رباییهای رایج اند.
Machine summary:
"مثلا، در مورد اخیر، یکی از ابزارهای سادة کشف سرقت این است: چنانچه مترجم اول در جایی در ترجمة خود اشتباه کرده یا بخشی را در ترجمه از قلم انداخته باشد، آن اشتباه یا از قلمافتادگی در ترجمة مترجم دوم (مترجم سارق) نیز وجود دارد، و هیچ حساب احتمالاتی نیز نمیتواند به داد این رسوایی برسد.
سرقت زمانی است که ایده قبلا به ذهن کس دیگری آمده باشد، اما نتوانسته باشد آن را بپرورد و شخص دیگری زیرکانه آن دکتر حسین پاینده، در سخن سمت (شمارة 13، بهار 1383)، موردی آشکار از سرقت ادبی از اثر خود را نشان میدهد.
حال اگر نویسنده این موضوع را پوشیده بدارد و از آن سخن نگوید و نوشتهاش را طوری عرضه کند که از نوشتة قبلی بیخبر بوده است، مرتکب سرقت ادبی شده است.
خودربایی یکی دیگر از موارد سرقت ادبی موردی است که شخص نوشتة خود را، که قبلا در جایی دیگر منتشر شده، به سهو یا به عمد، در قالبی دیگر عرضه کند.
البته، اگر صورت عرضه در حد قابل توجهی تغییر کند، میتوان آن را موجه و از مقولة سرقت ادبی خارج دانست، اما مواردی وجود دارد که جز تکرار نام دیگری بر آن نمیتوان نهاد.
مسلما در این زمینه مقالات و کتابهای زیادی وجود دارد، و یقینا در آنها به مواردی از سرقت ادبی اشاره شده که به ذهن من نیامده است.
اما شاید حسنی نیز بتوان برای این مقاله در نظر گرفت و آن اینکه اینها همان برداشت و تجربة شخصی خود من است و چه بسا مواردی که من به آنها اشاره کردهام در مقالات مشابه نیامده باشد."