Abstract:
اقتصاد غیررسمی و یا اقتصاد گزارش نشده ، یکی از مشکلات کشورهای در حال توسعه است که کارایی فعالیت های اقتصادی در بخش رسمی را تحت تاثیر قرار می دهد. از آنجا که فعالیت اقتصاد غیررسمی معمولا با فرار از قوانین و مقررات محیط زیست همراه است ، این بخش ، یکی از عوامل آلوده کنندة هوا در کشورها به ویژه در کشورهای درحال توسعه به شمار می رود. از طرف دیگر، حجم فعالیت های صنعتی و مساحت جنگل نیز از عوامل موثر بر آلودگی هستند. دراین مقاله ، متغیر پنهان اقتصاد غیررسمی که برابر است با تفاوت تولیدکل و گزارش شده ، با استفاده از روش فیلترکالمن و برمبنای متغیرهای زیست محیطی شامل انتشار دی اکسیدکربن و مساحت جنگل برای اقتصاد ایران ، طی سال های ١٣٨٨-١٣٥٩ تخمین زده شده است . نتایج نشان می دهد که رابطة بلندمدت و معنی داری میان تولیدکل ، مساحت جنگل ها و تعداد کارگاه های صنعتی با انتشار دی اکسیدکربن در اقتصاد ایران وجود دارد. این رابطه به ترتیب مستقیم ، غیر مستقیم و مستقیم برآورد شده و اندازه ضریب تاثیر سه متغیر فوق الذکر بر انتشار دی اکسیدکربن به ترتیب برابر با ٠/٥٨٩، ١/٦٥- و ٠/٠٥٧ است . بر اساس نتایج بدست آمده ، تولیدکل برآورد شده ، در تمامی سال ها از تولید گزارش شده بیش تراست که بر این اساس ، وجود اقتصاد غیررسمی در ایران ، تایید می شود. سهم اقتصاد غیررسمی از تولید ناخالص واقعی کشور در سال های مورد مطالعه ، به طور متوسط ٣٥/٦ درصد برآورد شده است .
Machine summary:
دراین مقاله ، متغیر پنهان اقتصاد غیررسمی که برابر است با تفاوت تولیدکل و گزارش شده ، با استفاده از روش فیلترکالمن و برمبنای متغیرهای زیست محیطی شامل انتشار دی اکسیدکربن و مساحت جنگل برای اقتصاد ایران ، طی سال های ١٣٨٨-١٣٥٩ تخمین زده شده است .
به این منظور با تعریف اقتصاد غیررسمی به صورت تفاوت میان تولید گزارش شده و کل تولید شامل تولید گزارش شده و گزارش نشده برمبنای متغیرهای زیست محیطی از رهیافت فیلترکالمن ٥ و آزمون های اقتصادسنجی برای برآورد حجم اقتصاد غیررسمی در ایران طی سال های (١٣٨٨-١٣٥٩) استفاده خواهد شد.
کرنفیل و ازکایا(٢٠٠٧)١ با در نظرگرفتن اثر تولید کل شامل جمع تولیـد گـزارش شـده و گـزارش نشـده ، جمعیت و مساحت جنگل بر میزان انتشاردی اکسـیدکربن و فـرض الگـوی خودرگرسـیون مرتبـة اول بـرای ارزش تولید کـل یـک سیسـتم معـادلات فضـای حالـت را تشـکیل دادنـد و برمبنـای آن بااسـتفاده از روش فیلترکالمن ابتدا حجم تولید کل در ترکیه را طی سال های (٢٠٠٣-١٩٧٣) تخمـین زدنـد و سـپس بـا تعریـف ارزش اقتصاد غیررسمی به صورت تفاوت ارزش تولید کل و تولید گزارش شده ، ارزش اقتصاد غیررسـمی را در این کشور طی دورة تحت بررسی به دست آوردند.
از جملـه محدود مطالعات انجام شده بااستفاده از روش فیلترکالمن در داخل کشور به برآورد نایرو(نرخ بیکاری بدون تورم فزاینده )توسط عباسی نژاد و گودرزی فراهانی (١٣٩٠) می توان اشاره کرد که در آن پس از تخمین نایرو برای اقتصاد ایران در دورة زمانی (١٣٨٩-١٣٤٠) اثر سیاست های پولی با توجه بـه نـرخ بیکـاری بـدون تـورم مورد بررسی قرار گرفته است .