Abstract:
نمدمالی در خراسان جنوبی یکی از موضوعات قابل توجه می باشد چرا که یکی از مشاغل سنتی و جزو صنایع دستی بومی منطقه به شمار می آید. نمد و ساخت محصولات نمدی، پیشینه چندین هزار ساله داشته و شاید به جرات بتوان آن را جزو اولین دستبافته های بشری دانست. با توجه به مدرن شدن جوامع، بسیاری از رشته های صنایع دستی و هنرهای سنتی در معرض خطر نابودی قرار گرفته و زندگی شهری امروز دیگر، کمتر با چنین صنایعی پیوند می خورد. نمد از یک سو، نماد کار و هنر دست انسان و از سوی دیگر، بیانگر رابطه ای اصولی و پایه ای بین انسان و طبیعت می باشد که نه تنها از لحاظ زیست محیطی هیچ گونه اثر مخربی بر طبیعت نداشته بلکه خواص اعجاب انگیزی نیز دارد. با توجه به کمبود منابع کتابخانه ای در موضوع مورد بحث، تحقیقات به عمل آمده به صورت میدانی و تاکید نگارنده بیشتر بر مصاحبه ها و یافته های دیداری و شنیداری بوده است. این تحقیقات نشان می دهند که در گذشته در منطقه خراسان جنوبی، کارگاه های زیاد نمدمالی در حال فعالیت بوده اند و در حال حاضر، کارگاه نمدمالی استاد علی حسینی واقع در روستای سلم آباد از توابع شهرستان سربیشه آخرین نسل از کارگاه های نمدمالی خراسان جنوبی می باشد که ساخت کپنک (لباس مخصوص چوپانان) در آن به صورت فصلی انجام می شود و در صورت عدم توجه چند صباحی دیگر به سرنوشت مابقی کارگاه های منطقه، دچار خواهد شد.
Machine summary:
این تحقیقات نشان می دهند که در گذشته در منطقه خراسان جنوبی، کارگاه های زیاد نمدمالی در حال فعالیت بوده اند و در حال حاضر، کارگاه نمدمالی استاد علی حسینی واقع در روستای سلم آباد از توابع شهرستان سربیشه آخرین نسل از کارگاه های نمدمالی خراسان جنوبی می باشد که ساخت کپنک (لباس مخصوص چوپانان) در آن به صورت فصلی انجام می شود و در صورت عدم توجه چند صباحی دیگر به سرنوشت مابقی کارگاه های منطقه، دچار خواهد شد.
با توجه به بهره مندی سرزمین ایران از مراتع سرسبز و حاصلخیز، و وجود مواد اولیه مرغوب، از گذشته های دور نمد مالی و خصوصا ساخت کپنک در اغلب نقاط کشور بویژه در مناطق عشایری با تفاوتهای اندک در شیوه اجرا ا نجام می شده است، هر چند مدرن شدن جوامع، وجود خشکسالی های پیاپی و عواملی از این دست حیات این هنر و صنعت را شدیدا تحت تأثیر قرار داده ولی امروزه هنوز هم در استانهایی از کشور مانند مازندران، گلستان، چهار محال بختیاری، فارس، همدان و ....
همگی نمد مال بوده و روستای محل اقامتشان سلم آباد نیز، از مناطق معروف تهیه نمد می باشد) را نیز می توان از دیگر دلایل قدمت این حرفه، در منطقه خراسان جنوبی دانست.
طبق گفته های استاد در گذشته هشت کارگاه فعال نمدمالی در روستای سلم آباد وجود داشته که انواع محصولات نمدی را تولید می کرده اند که همگی به مرور زمان از بین رفته و در حال حاضر، به این گروه کوچک سه نفره محدود می شود.