چکیده:
مقاله حاضر پس از بیان مختصری در خصوص نقشه های شناختی فازی به عنوان روش تسهیلکننده تصمیم و تجزیه و تحلیل سیستم ها، به کاربرد آن در مخاطرات امنیتی در حیطه حاکمیت دولت ها پرداخته و به شکل خاص و موردی، مخاطرات امنیتی سوریه را بررسی می کند. مخاطرات امینتی به وجود آمده در سوریه به عنوان یکی از بازیگران اساسی منطقه و خط مقدم مقاومت اسلامی اهمیت فوقالعاده ای دارد. مسئله مورد بررسی در این مقاله، شبیهسازی برهمکنش عوامل موثر بر مخاطرات امنیتی و تهدیدکننده ثبات و امنیتی و همچنین پایداری و قدرت حاکمیت دولت است که در محیط تقابل و فتنهانگیزی جهان غرب به سردمداری آمریکا و رژیم اشغالگر قدس مبادرت به ایجاد اغتشاش و ناآرامی در ارکان مختلف کشور سوریه می کنند. تبیین و شبیهسازی نیروهای کنشگر در محیط تقابل برای شناسایی تاثیرات آن، نه تنها یک ضرورت انکارناپذیر است بلکه یک نیاز حیاتی برای کمک به رهبران، سیاستمداران و متولیان حوزه های امنیتی دفاعی کشورهای مستقل به ویژه جریان دفاعی- امنیتی جبهه مقاومت است. شاید بتوان اظهار داشت تصمیمات روزمرهای که تا چند دهه قبل به سادگی قابل اتخاذ بودند، امروزه به معادلات و نامعادلاتی چند وجهی بدل گردیده اند. این امر در تمامی حیطه های اجتماع بشری از امنیت و سیاست گرفته تا اقتصاد و فرهنگ به چشم می خورد. با توجه به این ابهامات غالب و متغیر های فراوان اثرگذار بر میادین تصمیمگیری، استفاده از روش های مبتنی بر ریاضیات و سیستم های خبره نظیر روش نقشه های شناختی فازی راهکار نوینی برای شفافتر کردن محیط غبارآلود حاکم بر تصمیمات امنیتی و دفاعی است. در این پژوهش ابتدا پس از معرفی و تبیین نقشه شناخت فازی، نیروها و مولفه های فعال و موثر بر فضای غالب بر بحران سوریه را شناسایی کرده و سپس سعی می شود با استفاده متدلوژی نقشه شناخت فازی عوامل موثر بر ثبات و امنیت سوریه را تبیین کرده و سپس تجزیه و تحلیل و ارزیابی کرد. در این مسیر با اتخاذ برخی سناریوهای محتمل پیامدهای ناشی از آن بر سایر مولفه ها و متغییرهای بحران سوریه به طور منطقی و شکلی را پیشبینی خواهیم کرد. روش پژوهش توصیفی-زمینهای بوده و به دلیل فرایند طولانی مصاحبه و پرسش نامه باز امکان تمامشماری میسر نبوده و بر اساس پنل خبرگی مبادرت به متغییر های موثر بر ثبات و امنیت سوریه کرده و با تکیه بر تکنیک نقشه شناخت فازی شبیهسازی کنش کنشگران انجام شده است.
خلاصه ماشینی:
واژگان کليدي: مخاطرات سوريه ، مؤلفه هاي مؤثر بر امنيت و ثبات، بي ثباتي ، نقشه شناخت فازي ، معادله استنتاجي و حدي 1 - Fuzzy Cognitive Map(FCM) ٢- استاديار و عضو هيئت علمي دانشگاه عالي دفاع ملي ٣- دانشجوي دکتراي تخصصي مديريت استراتژيک(نويسنده مسئول مقاله ) ٤ - استاديار و عضو هيئت علمي دانشگاه عالي دفاع ملي مقدمه فرايند جهاني شدن، به وجود آمدن و گسترش نقش سازمانهاي بين المللي ، پيشرفت هاي سريع و بنيادين فناوري، افزايش اشتهاي نفوذ و دخالت سازمان هاي بين المللي و کشورهاي استعماگر در امور داخلي کشورها، گسترش دامنه ي تروريسم گروهي و دولتي ، انقلابهاي مخملي و همچنين پيشرفت هاي جديد در زمينة فناوري اطلاعات و ارتباطات، افزايش سرعت تغييرات در الگوهاي اجتماعي ، سياسي و گسترش برد تأثيرگذاري قوانين ملي و بين المللي در تعاملات سياسي ، اجتماعي و اقتصادي و در نهايت بروز و ظهور انواع تهديدات و فرصت هاي محيطي در يک بازة زماني بسيار کم و در محدودة جغرافيايي وسيع ، چالش هايي هستند که کشورها و ملت ها جهان با آن روبه رو هستند و ادامة حيات آنها، منوط به تصميم گيري درست و به موقع در برابر اين تغييرات و تهديدات و پيش بيني روندها و برهم کنش کنش گران محيطي است .
در نقشه هاي شناختي متغيرها به صورتهاي زير تعريف مي شوند: - پيوسته ، مانند مقدار چيزي - ترتيبي ، مانند کم يا زياد بودن چيزي - دو وجهي ، مانند وجود يا عدم وجود چيزي 1 - Cognitive Maps 2 - Axelrod براي فهم بهتر موضوع مي توان به عبارت علي زير که گوياي مفاهيم مطرح شده در بالا است اشاره کرد: «پاسخگويي به درخواست مشتريان، موجب ارتقاي کيفيت خدمات مي شود».