چکیده:
توانایی های انسان از طریق دانایی حاصل می شود و برای کسب آن می بایست سرمایه گذاری کرد. به همین دلیل بسیاری از صاحب نظران در امر توسعه ی روستایی معتقدند: «توانمند نمودن روستاییان، بنیان توسعه روستایی است و روستاییان مجریان اصلی طرح های توسعه دراین بخش می باشند و لازمست تا در تمامی مراحل آن مشارکت داشته باشند». وجود مشارکتی فعال و آگاه مستلزم کسب آگاهی های لازم در این زمینه می باشد. اگرچه، نهادهای آموزشی به صورت رسمی و غیررسمی از دیرباز فعالیت های گسترده ای را دراین خصوص آغاز کرده اند، اما در این میان رسانه های جمعی، با برد بسیار وسیع و کارکردهای متنوع آموزشی، خبری و تفریحی، می تواند نقش بسیار موثر و سازنده تری درآگاه سازی، آموزش دادن و بسیج همگانی روستاییان جهت مشارکت همه-جانبه در انجام طرح های توسعه روستایی داشته باشند. به کارگیری رسانه ها در افزایش آگاهی روستاییان در ایران از جدیدترین رویکردهای مباحث جغرافیایی است که لازم است بدان توجه ویژه نمود. این مقاله تلاش دارد با مطالعه ی روستاهای استان قزوین، میزان تاثیرگذاری رسانه های جمعی را در افزایش آگاهی روستاییان (درابعاد اقتصادی) مورد بررسی قرار دهد. مطالعه ی فوق بر پایه روش پیمایشی و تکمیل بیش از 498 پرسشنامه و مصاحبه با روستاییان ساکن در روستاهای استان شکل گرفته است. نتایج حاصله نشان می دهد که کارکرد وسایل ارتباط جمعی در افزایش آگاهی اقتصادی روستاییان در روستاهای استان قزوین علیرغم برخورداری از زیرساخت های نسبتا مناسب ارتباطی و دسترسی نسبی به رسانه ها، در حاشیه قرار دارد و مرکزیت با ارتباطات میان فردی و گروهی و به صورت شفاهی است. هر چند که بر اساس یافته های به دست آمده، این مساله نمی تواند تعجب آور باشد. چراکه اولا روستاییان در تهیه و تولید برنامه ها و محتوای آنها هیچ نقشی ندارند و ثانیا کارشناسان مربوطه، غالبا بدون توجه به نیاز روستاییان و عدم شناخت کافی از ویژگی های محیط روستایی به تولید برنامه می پردازند. که اکثرا برای روستاییان نامانوس و غیرقابل استفاده می باشد. به همین خاطر روستاییان به منظور کسب آگاهی از انواع شیوه های جدید تولید و بهره برداری از زمین، بازار و... از تعاملات فردی و ارتباط با مروجین بیشترین استفاده را می-برند.