چکیده:
نظریه پخش ، یکی از نظریه های مطرح در باب توضیح چگونگی انتشار نوآوری ها و گسترش ایده ها و اندیشه هاست . هرچند خاستگاه اولیه این نظریه در رشـته جغرافیـای انسانی است ؛ اما در موضوعات فکری ـ سیاسی نیز کاربرد دارد. موضوع چگونگی تاثیر نوآوریهای سیاسی حوزهی علمیه ی قم بر معرفت سیاسـی جامعـه ی افغانسـتان و بـه کارگیری الگوی مناسب ، محقق را بر آن داشت تا توان نظریه پخش را در مـورد تـاثیر حوزه ی علمیه ی قم بـر معرفـت سیاسـی افغانسـتان مـورد بررسـی قـرار دهـد. آنچـه میخوانید، کوششی است در جهت سازماندهی نظری و قالب بندی انبوه مـواد خـام در باب تاثیر حوزه ی علمیه ی قم بر معرفت سیاسی افغانستان، بر اساس نظریه ی پخـش و با توجه به منابع مکتوب و شفاهی، به پاسخ این سوال برسیم که «حوزهی علمیه ی قـم در معرفت سیاسی افغانستان چه تاثیری داشته است ؟» مقاله ی حاضر بر اساس نظریه ی پخش ، به این یافته ها رسیده است که در افغانستان تلاش برای احقاق حقوق سیاسـی شـیعیان، بهبـود وضـعیت سیاسـی، مطـرحشـدن و محوریت روحانیت در رفتار سیاسی، تلاش بـرای وحـدت سیاسـی شـیعیان، دفـاع از حقوق سیاسی شیعیان ، گسترش اسلام سیاسی، مشـارکت سیاسـی حـداکثری شـیعیان، شکل گ ری ی احزاب و تشکل های سیاسی، و ...، از ارمغان های حوزه ی علمیه ی قـم و از ایدهها و تاثیرات این حوزه هستند.
خلاصه ماشینی:
آنچـه ميخوانيد، کوششي است در جهت سازماندهي نظري و قالب بندي انبوه مـواد خـام در باب تأثير حوزه ي علميه ي قم بر معرفت سياسي افغانستان، بر اساس نظريه ي پخـش و با توجه به منابع مکتوب و شفاهي، به پاسخ اين سؤال برسيم که «حوزهي علميه ي قـم در معرفت سياسي افغانستان چه تأثيري داشته است ؟» مقاله ي حاضر بر اساس نظريه ي پخش ، به اين يافته ها رسيده است که در افغانستان تلاش براي احقاق حقوق سياسـي شـيعيان، بهبـود وضـعيت سياسـي، مطـرحشـدن و محوريت روحانيت در رفتار سياسي، تلاش بـراي وحـدت سياسـي شـيعيان، دفـاع از حقوق سياسي شيعيان ، گسترش اسلام سياسي، مشـارکت سياسـي حـداکثري شـيعيان، شکل گ ري ي احزاب و تشکل هاي سياسي، و ...
کانون تحول ديگر حوزه ي علميه ي قم را بايد در مرجعيت امام خميني (ره) و پـس از پيروزي انقلاب اسلامي دانست که منشأ تحولات بزرگي در حوزهها، جهان تشيع و دنياي اسلام گرديد و تحقيق حاضر نيز بيشتر همين پيچ تاريخي را مورد بررسي قرار مي دهد.
به نظر آيت الله محسني(از علمـاي برجسـته ي افغانسـتان)، تـأثيرات حـوزهي علميـه ي قـم و الهام بخشي اين مرکز، براي بسياري از جريـانهـاي اسـلامي در جهـان اسـلام بعـد از پيروزي انقلاب اسلامي ايران کاملا محسوس اسـت و ايـن پيـروزي بـر تمـام جوامـع 2 اسلامي شيعه و سني، خواسته و ناخواسته ، تأثيرش را گذاشت .