چکیده:
در عصر حاضر نام و نشان تجاری مناسب عملکرد شرکت را تحت تاثیر قرار داده و یک دارایی اقتصادی اساسی برای سازمان محسوب می شود. ارزش گذاری نام و نشان های تجاری و تعیین میزان ارتباط آن با شاخص های عملکرد از یک سو می تواند به عنوان یک معیار برای ذینفعان سازمان، همچون سهامداران، اعتبار دهندگان، کارکنان و غیره در ارزیابی عملکرد شرکت و از سویی برای استاندارد گذاران، در توجه بیشتر در حوزه اندازه گیری و شناسایی نام و نشان های تجاری و سایر دارایی های نا مشهود در صورت های مالی مفید واقع گردد. در پژوهش حاضر ابتدا نام و نشان های تجاری داخلی (ایجادشده) و خارجی (تحصیل شده) شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران شناسایی و با استفاده از مدل های مالی محور ارزش آن ها مورد محاسبه قرار گرفت. سپس به بررسی ارتباط بین ارزش نام و نشان های تجاری و شاخص های عملکرد همچون سود خالص، بازده دارایی ها، بازده حقوق صاحبان سهام و بازده فروش پرداخته شد. نتایج حاصل از بررسی ارزش نام و نشان های تجاری و شاخص های عملکرد در بین سال های 1380 تا 1389 حاکی از آن است که بین ارزش نام و نشان های تجاری و تمامی شاخص های عملکرد مورد آزمون، رابطه معنادار و مستقیمی وجود دارد .
Now days a suitable Trademark can influence the firm performance and it is considered as a fundamental economic asset for the firm. On one hand valuing and determining the relationship between Trademarks and performance measures can aid stakeholders such as stockholders، creditors، employees and etc، to better assess firm performance and on the other hand it can assist standard setters in measuring and recognizing issues related to business Trademarks and other intangible assets in financial statements. The first step in this research was to select acquired and developed brands from listed companies of Tehran Stock Exchange and computing their value via financial model. The next step was to assess the relationship between the brand’s value and performance measures such as Net income، ROA، ROE and ROS. The results in ten year time (between 2000 till 2010) shows a significant and direct relationship between the value of Trademarks and all mentioned performance measures (net income، return on assets، return on sale and return on equity).
خلاصه ماشینی:
(4) Depended variable (Net income, ROA, ROE, ROS) = α0+α1 TradeMark Value +εt انتظار میرود ایجاد نام و نشانهای تجاری در شرکتهای تولیدی مواد غذایی و آشامیدنی، نسبت به شرکتهای صنایع سنگین مانند محصولات شیمیایی و فلزات اساسی تأثیرگذارتر باشد زیرا ظهور یک نام و نشان تجاری جدید در صنایع مواد غذایی که طبعا با معرفی یک محصول جدید در بازار همراه است میتواند تأثیرات به هنگام تری بر روی معیارهای عملکرد شرکت نسبت شرکتهای صنایع سنگین داشته باشد و از طرف دیگر شرکتهای صنایع سنگین با توجه به نوع مشتریان مشخص و محدود خود اغلب دارای یک نام و نشان تجاری هستند؛ در همین راستا جامعه آماری این تحقیق شامل شرکتهای تولیدی مواد غذایی و آشامیدنی (به جز قند و شکر) پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بین سالهای 1380 تا 1389 میباشد.
5-1- پیشنهادهای مبتنی بر نتایج پژوهش با توجه به یافتههای تحقیق که نشان دهنده ارتباط قوی بین ارزش نام و نشانهای تجاری ایجاد و توسعه یافته داخلی و خارجی شرکتها با معیارهای عملکرد و سودآوری است؛ اما طبق استاندارد حسابداری شماره 17 (حسابداری داراییهای نامشهود) نمیتوان ارزش نام و نشان تجاری ایجاد شده (داخلی) را در صورتهای مالی شرکتها شناسایی کرد و آن را در گروه داراییهای نامشهود قرار داد مگر این که نام و نشان تجاری را شرکت، به طور جداگانه تحصیل کرده باشد؛ طبق استاندارد فوق شناسایی نام و نشان تجاری به عنوان دارایی نامشهود 2 شرط اساسی دارد الف) جریان منافع اقتصادی آتی دارایی به درون واحد تجاری محتمل باشد ب) بهای تمام شده دارایی به گونه ای اتکا پذیر قابل اندازه گیری باشد؛ با این حال با توجه به نتایج پژوهش فوق میتوان این ادعا را کرد که ارتباط قوی بین ارزش نام و نشان تجاری و شاخصهای عملکرد موید این مطلب است که ایجاد یک نام و نشان تجاری در یک واحد تجاری که با معرفی یک محصول جدید همراه است موجب ورود منافع اقتصادی به درون واحد تجاری میشود در نتیجه شرط اولیه را داراست.