چکیده:
هدف: در این پژوهش،هدف بررسی وضعیت برتریطرفی اندامها در دانشآموزان دارای اتیسم و رابطه آن با عملکرد ارتباطی آنها بوده است. روش: این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی –مقایسهای، مقطعی و به لحاظ هدف، کاربردی است که بر روی کلیه نمونههای در دسترس که معیارهای ورود به مطالعه را داشتند؛ یعنی 40 دانشآموز مبتلا به اتیسم با میانگین سنی ده سال و 8 ماه (انحراف استاندارد 2 سال و 5 ماه) انجام شد. از پرسشنامه ارزیابی عملکردارتباطی و چک لیست مشاهدهای ارزیابی برتری طرفی اندامها که اولی را والدین و دومی را آزمونگر تکمیل میکرد، برای گردآوری اطلاعات، استفاده شد. برای بررسی فرضیهها از آزمون ویلکاکسون، آزمون فریدمن و کای –دو و من ویتنی استفاده شد. یافتهها: ضمن آنکه میزان وقوع چپبرتری و دوسوتوانی در مقایسه با جمعیت هنجار طبیعی در افراد دارای اتیسم بیشتر مشاهده شد، افراد چپبرتر در مقایسه با دو سو توان و راست برتر عملکرد ارتباطی بهتری داشتند(05/0P<) ، افراد دوسوتوان در مقایسه با افراد یکسوتوان نمره عملکرد ارتباطی کمتری را کسب کردند(05/0P>) و علیرغم وجود تفاوت در میانگین نمرات عملکرد ارتباطی کسبشده درافراد دارای برتری طرفی یکسان و افراد دارای برتری طرفی غیریکسان در اندامها، این تفاوت از نظر آماری تایید نشد(05/0P>). نتیجهگیری: یافتههای این پژوهش میتواند به افزایش آگاهی ما نسبت به نقش تثبیت برتری طرفی، در جهت تسهیل آموزش زبان و عملکرد ارتباطی کمک کند؛ بهطوریکه شاید اگر با اقدامات توانبخشی بموقع به تثبیت کردن نیمکره غالب زبانی در برنامه های آموزشی بهویژه در زبانآموزی مقطع آمادگی اولویت بدهیم، میتوانیم بهبود قابلیتهای زبانی برای ایفای نقش ارتباطی بهتر را در دانشآموزان انتظار داشته باشیم و در نتیجه والدین این کودکان و درمانگران بتوانند از نتایج این پژوهش بهرهمند شوند.
Objective: This research was aimed to investigate the possible relationship between Sidedness and communicative function in autistic students.
Methods:40 autistic students with age average 10 years and 8 month (SD = 2 years and 5 months) were chosen. The sampling method was convenience.
Communicative function questionnaire was completed by the students parents. An observation checklist was used to examine handedness، footedness، and dominant eye and ear. Using of ttest، Wilcoxon، Friedman and Mann-Whitney test، covariance analysis data were analyzed.
Results: Research findings showed statistically significant difference between left-Sidedness، right-Sidedness، ambidexterity groups in their average numbers of
communicative function also between ambidexterity and definite Sidedness preference groups (p>0.05). Left-Sidedness group acquires most average numbers of communicative function، but in both، ambidexterity group acquires less (p>0.05). There
is no significant difference between the same and different handedness، footedness، eyedness and earedness groups in their communicative function.
Conclusion: This finding reveals that stability of sidedness performs important role in having high language and communication skills. The results could be approval of cerebral lateralization abnormality and importance of interventions rehabilitationin autistic students which can help terapists and parents.