چکیده:
اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺳﻨﺠﺶ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺎﻫﻮاره ﺑﺮ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎی اﯾﺠﺎﺑﯽ و ﺳﻠﺒﯽ ﻧﻈﻢ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﯽﭘﺮدازد. ﺗﻤﺎﺷﺎی ﻣﺎﻫﻮاره ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی واﺑﺴﺘﻪ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از: ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎی اﯾﺠﺎﺑﯽ ﻧﻈﻢ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ )ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻠﯽ ورﻋﺎﯾﺖ ﺷﻌﺎﺋﺮ ﻣﺬﻫﺒﯽ( و ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎی ﺳﻠﺒﯽ ﻧﻈﻢ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ )ﻫﻨﺠﺎرﮔﺮﯾﺰی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﺟﻬﺎن وﻃﻨﯽ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ(.روش اﺟﺮای اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ و از ﻧﻮع ﭘﯿﻤﺎﯾﺸﯽ ﺑﻮده، ﺷﯿﻮه ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮی، ﺧﻮﺷﻪای و ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ 554ﻧﻔﺮ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﺪ. ﭼﺎرﭼﻮب ﻧﻈﺮی ﭘﮋوﻫﺶ، اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻈﺮﯾﻪ اﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ. ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖﻧﺸﺎن داده ﮐﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎی ﻣﺎﻫﻮاره ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻀﻌﯿﻒ ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻠﯽ و ﮐﺎﻫﺶ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻌﺎﺋﺮ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮانﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎی اﯾﺠﺎﺑﯽ ﻧﻈﻢ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﺳﺖ، اﻣﺎ ﺗﻤﺎﺷﺎی ﻣﺎﻫﻮاره، ﺑﺮ ﺟﻬﺎنوﻃﻨﯽ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﺛﺮ ﻣﺜﺒﺖ داﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﺗﺴﻬﯿﻞﮐﻨﻨﺪه ﻧﻈﻢ ﻧﻮﯾﻦ ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ در اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر، ﺟﻬﺎنوﻃﻨﯽ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﻫﻨﺠﺎرﮔﺮﯾﺰی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﮐﻪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎی ﺳﻠﺒﯽ ﻧﻈﻢ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ، ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺗﻤﺎﺷﺎی ﻣﺎﻫﻮاره ﻗﺮار دارﻧﺪ. ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎی ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﻈﻢ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻧﻘﺶ ﻣﺎﻫﻮاره، ﺑﺎﯾﺪ راﻫﺒﺮدﻫﺎ، ﺗﺪاﺑﯿﺮ وﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎی اﯾﺠﺎﺑﯽ و ﺳﻠﺒﯽ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺰﻣﺎن در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﮐﺎر ﺑﺮد ﺗﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﻧﻈﻢ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و اﻣﻨﯿﺖ ﺑﻬﺘﺮ در ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻮد.
خلاصه ماشینی:
"ﺣﺎل آﻧﮑﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﺳﺆال اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎﻫﻮاره ﺗﺎ ﭼﻪ اﻧﺪازه در ﻧﻈﻢ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻠﯽ اﻓﺮاد اﺛﺮﮔﺬار اﺳﺖ؟ 011 ﻣﺒﺎﻧﯽ ﻧﻈﺮی ﭘﮋوﻫﺶﻧﺎﻣﻪ ﻧﻈﻢ و اﻣﻨﯿﺖ اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ، ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ، ﺷﻤﺎره ﺳﻮم )ﭘﯿﺎﭘﯽ ﻧﻮزدﻫﻢ(، ﭘﺎﯾﯿﺰ 1931 ﻣﻔﻬﻮم ﻧﻈﻢ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ، ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ، ﺗﻌﺎدل و اﻧﺴﺠﺎم رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ را ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ را از ﻃﺮﯾﻖ ﻓﻌﻞ و اﻧﻔﻌﺎل و ﺳﺎز و ﮐﺎرﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﺳﻮی زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺸﺘﺮک ﺟﻠﺐ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﺣﯿﺎت ﺟﻤﻌﯽ را اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ ﻣﯽﺳﺎزد )آراﺳﺘﻪﺧﻮر، 1831(.
ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺑﺮﺗﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ و در رأس آن اﯾﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه، در ﺗﻮﻟﯿﺪ و اﺷﺎﻋﮥ ﻣﺤﺼﻮﻻت رﺳﺎﻧﻪای، ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺴﯿﺎری از ﻧﺎﻇﺮان در دﻫﻪﻫﺎی 07 و 08 ﻣﯿﻼدی 411 از اﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ - رﺳﺎﻧﻪای، ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﯾﻨﺪ ﮐﻪ در ﻧﺎﻣﻮزون ﺑﻮدن ﺟﺮﯾﺎن ارﺗﺒﺎﻃﺎت، ﻧﻪ ﭘﮋوﻫﺶﻧﺎﻣﻪ ﻧﻈﻢ و اﻣﻨﯿﺖ اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ، ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ، ﺷﻤﺎره ﺳﻮم )ﭘﯿﺎﭘﯽ ﻧﻮزدﻫﻢ(، ﭘﺎﯾﯿﺰ 1931 ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ رواج ﻣﺼﺮفﮔﺮاﯾﯽ و ﭼﺎﻟﺶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﻨﺘﯽ، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻠﯽ در ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﺟﻬﺎن ﺳﻮم، ﺑﻪ دﻟﯿﻞ رﺷﺪ ﺗﺠﺪد اﺷﺎره دارد )ﻣﮏ ﮐﻮﺋﻞ، 4991: 511( ﺟﻌﻔﺮیﻧﮋاد )5831( ﻧﻈﺮﯾﻪ اﻣﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ را ﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺗﺮﯾﻦ ﻣﺪل ﺟﻬﺎﻧﯽﺳﺎزی ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻣﯽداﻧﺪ ﮐﻪ ﺗﺎﮐﯿﺪ آن ﺑﺮ ﻣﺼﺮفﮔﺮاﯾﯽ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺟﻤﻌﯽ اﺳﺖ.
ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﭘﮋوﻫﺶﻧﺎﻣﻪ ﻧﻈﻢ و اﻣﻨﯿﺖ اﻧﺘﻈﺎﻣﯽ، ﺳﺎل ﭘﻨﺠﻢ، ﺷﻤﺎره ﺳﻮم )ﭘﯿﺎﭘﯽ ﻧﻮزدﻫﻢ(، ﭘﺎﯾﯿﺰ 1931 ﯾﺎدآور ﺷﺪه، ﻣﺎﻫﻮاره، ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ را ﺗﺴﻬﯿﻞ ﻧﻤﻮده و ﻣﻮﺟﺐ ﺿﻌﻒ ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻠﯽ و ﮐﺎﻫﺶ رﻋﺎﯾﺖ ﺷﻌﺎﺋﺮ ﻣﺬﻫﺒﯽ در ﺟﺎﻣﻌﻪ اﯾﺮاﻧﯽ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ دارای ﺑﺎﻓﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﻧﻈﻢ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺘﻔﺎوت و ﮔﺎﻫﯽ ﻣﺘﻀﺎد ﺑﺎ ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻏﺮﺑﯽ اﺳﺖ."