چکیده:
فهم درست پدیده جنبش های نوین دینی منوط به درک ارتباط دقیق آن با دیگر پدیده های فرهنگی نظیر رسانه و مدرنیته است. بررسی ارتباط سه مقوله معنویت های نوظهور، رسانه و مدرنیته ویژگی های مشترک بسیاری را در آنها آشکار کرده و بیشتر پیوندهای خانوادگی آنها را با یکدیگر روشن می کند. مقاله حاضر در نظر دارد تا با بررسی رسانه و جنبش های نوین دینی به مثابه دو مورد از محصولات و پیامدهای مدرنیته، رابطه آنها را با یکدیگر و با مدرنیته بررسی کند تا پیوند علی و معلولی میان مدرنیته با رسانه و جنبش های نوین دینی از سویی و هم سنخی رسانه و جنبش های نوین دینی از سویی دیگر آشکار شود.
Understanding the phenomenon of new religious movements is related to understanding of their exact relationship with other cultural phenomena such as media and modernity. Surveying the relationship between three categories spiritual، Media and Modernity emerges some common features in them. This research aims to Survey Media and New Religious Movement، as two Products and Consequences of Modernity and also Survey their relation whit each other and whit Modernity to show a Causal link between modernity، media and new religious movement from a side، and to show Media and New Religious Movements transplant، on the other side.
خلاصه ماشینی:
"در این صورت جای این پرسش باقی است که جدید بودن معنویتهای نوظهور دقیقا به چه معناست؟ بهنظر میرسد این جنبشها از آن رو جدید خوانده میشوند که سعی دارند تا با ارائهی باز تعریفی از ادیان و عرفانهای سنتی، عنصر معنویت موجود در آنها را بهگونهای با شرایط فکری ـ فرهنگی انسان مدرن سازگار کنند که به تکمیل پروژهی مدرنیته و رفع نواقص آن بیانجامد.
بدین معنا که تعدد افراد و اکثریت هواداران یک ایده نمیتواند ملاکی برای حقانیت باشد، بلکه در اغلب موارد امر معکوس است و اکثریت در مسیر گمراهی قدم بر میدارند: یا هشام ذم الله الکثرة فقال "و إن تطع أکثر من فی الأرض یضلوک عن سبیل الله" و قال "و لئن سألتهم من خلق السماوات و الأرض لیقولن الله قل الحمد لله بل أکثرهم لا یعلمون" و قال "و لئن سألتهم من نزل من السماء ماء فأحیا به الأرض من بعد موتها لیقولن الله قل الحمد لله بل أکثرهم لا یعقلون" یا هشام ثم مدح القلة فقال "و قلیل من عبادی الشکور" و قال "و قلیل ما هم" و قال "و قال رجل مؤمن من آل فرعون یکتم إیمانه أ تقتلون رجلا أن یقول ربی الله" و قال "و من آمن و ما آمن معه إلا قلیل" و قال "و لکن أکثرهم لا یعلمون" و قال "و أکثرهم لا یعقلون" و قال "و أکثرهم لا یشعرون" (کلینی، 1365، ج1: 15) نتیجهگیری بر خلاف آنچه معمولا تصور میشود، جنبشهای نوین دینی جریانی در تقابل با مدرنیته و مؤلفههای فکری آن نیستند، بلکه به عکس اینگونه معنویتها محصول و پیامد مدرنیته بهحساب میآیند و هرچه بیشتر به تشدید مبانی مدرنیته و تحکیم آنها کمک میکنند."