چکیده:
پدیده «عرفان های نوظهور» بیش از دو دهه است که وارد کشور شده و امروزه به عنوان یک مساله اجتماعی دلمشغولی هایی را متوجه کارشناسان این عرصه کرده است. منظور از عرفان های نوظهور، دسته ای از آیین ها و جریان هایی است که با نام عرفان و با آرم معنویت به کشور ما وارد شده اند و ندای حقیقت طلبی سر می دهند. در این عرفانها الزاما نزدیکی و محبت خداوند هدف اصلی نبوده است و اهدافی ادعائی مانند عشق، شادی و آرامش جای آن را گرفته است. به عنوان یک محقق اجتماعی این سوال به ذهن می رسد که با توجه به پیشینه و غنای دینی و فرهنگی موجود در ایران و همچنین نظام حاکم بر کشور که یک نظام دینی است، چه زمینه های معرفتی باعث شده معنویت های کاذب در ایران بروز و ظهور پیدا کنند؟ این مقاله سعی دارد با نگاهی به روند ورود عرفانهای نوظهور به کشور، برخی زمینه هایی که باعث ورود و گسترش آنها شده را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. یافته های تحقیق نشان می دهد عطش فطری نسبت به معنویت و عدم ارضاء آن، عدم آگاهی از نکات انحرافی موجود در عرفانهای نوظهور، تبلیغ عدم نیاز به شریعت و ترویج اباحی گری در آثار کوئلیو و همچنین پلورالیسم فرهنگی و دینی به عنوان برخی زمینه های معرفتی ورود و گسترش اینگونه آثار مطرح می باشد.
The phenomenon of "new mysticisms" For over two decades entered to our country as a social problem and many experts noticed in this field. New Mysticisms are a category of ritual and spiritual currents that have the voice of truth-seeking in our country. The main goal of these new mysticisms is not necessarily closing and loving God but some secondary purposes، such as love، joy and peace. As a social scientist can be questioned that with regard to the cultural and religious history of Iran and with the Islamic and religious Government in Iran، what are the epistemic grounds for entering and expanding new mysticisms in Iran? This paper tries to survey the process of emerging mysticisms in Iran، and also try to analyze causes which are effective to the entering and spreading new mysticism in Iran. Our findings in this research indicate that innate thirst for spirituality، the lack of awareness about divert points of new mysticisms، and some Advertisements for needing no shari'ah in Coelho's works and also promoting cultural pluralism are some Epistemic grounds of entering and expanding new mysticisms in Iran.
خلاصه ماشینی:
"سوالی که در این بین مطرح میشود این است که با توجه به پیشینه و غنای دینی و فرهنگی موجود در ایران و همچنین نظام حاکم بر کشور که یک نظام دینی است، چه زمینههای معرفتی باعث شده معنویتهای کاذب در ایران بروز و ظهور پیدا کنند؟ شاید بتوان ادعا کرد که در جامعهای؛ مانند ایران که نظام حاکم بر آن یک نظام دینی است، متصور نیست که آنها به صورت خود انگیخته؛ شبیه آنچه که در غرب اتفاق افتاده است شکلگرفته باشد؛ زیرا خلاء معنویت همچنانکه در غرب مطرح New Religious Movements است به عنوان زمینهساز پیدایش آنها در ایران وجود ندارد، لذا میتوان ادعا کرد که آنها وارداتی و نفوذی هستند؛ بهعبارتدیگر همانند بسیاری از تفکرات وارداتی که در غرب شکلگرفته و سپس توسط روشنفکرنماها وارد فضای فکری و فرهنگی جوامع اسلامی شدند؛ این جریانها نیز از بیرون مرزها نفوذ کردند.
با توجه به توضیحاتی که بیانشد میتوان نتیجه گرفت به لحاظ معرفتی، اعتقاد و باور به پلورالیسم دینی و فرهنگی در میان بعضی از اقشار که عمدتا دانشجویان هستند زمینه و بستر معرفتی لازم برای پذیرش و گسترش معنویتهای نوظهور را فراهم میکند؛ بهعبارتدیگر این تلقی که میتوان در عین اعتقاد به آموزهها و معارف اسلامی، با قبول معنویتها و عرفانهای جدید، به آموزههای آنها هم معتقد بود و یا به دین شخصی گرایش پیدا کرد و ..."