چکیده:
هنر در فرهنگ های سنتی و دینی و آیینی، بستر مناسبی برای تجلی مضامین عرفانی، معنوی و روایی است، لذا می توان از طریقپژوهش در این قبیل آثار هنری، علاوه بر کشف معانی نمادین به دریافت محتوای رمزی اشاره ای آنها نیز نایل شد. بیان نمادین دررقص های آیینی یکی از مهم ترین شاخه های هنری است که م یتواند، به مثابة مطالعاتی جامع هشناختی، دینی، عرفانی و اعتقادی و بهطور کلی تحت عنوان مطالعات فرهنگی، خصوصیات زیباشناختی و محتوایی، آثار هنری را مورد پژوهش قرار دهد.رقص های آیینی یکی از جذاب ترین حوزه هایی است که علاوه بر جنبه های زیباشناختی در فرم های حرکتی، دارای مفاهیم و معانیعرفانی، دینی و روایی است که در توالی زمان و مکان تحقق پیدا می کند. رقص های آیینی در تمدن های مختلف براساس مضامینمعرفتی و عرفانی یا روایی- اساطیری و تاریخی- شکل گرفته اند که در بعضی موارد، معانی مشابهی با یکدیگر دارند؛ به گونه ای که گویامعنی واحدی به صورت دو یا چند شکل بیان شده است. آنچه اهمیت دارد، شکل های متنوع و زیباشناختی بیان برای ظهور معناست.همواره زیباترین شکل بیان در عالم، هنر است که عالی ترین صورت را برای تجلی معنا و قصد هنرمند فراهم می سازد. اغلب هنرهایآیینی، دینی، قدسی و سنتی، چون محتوا بر صورت غلبه دارد، بیانی نمادین و رمزی پیدا کرده اند، اما صرف بیان نمادین و رمزی، هنرنیست بلکه نمادها در حرکات و اشارات و حتی در نوشتار نیز باید ماهیتی هنری داشته باشد. کارکرد معنایی این صورت های رمزی وکنایه ای، امری ثانوی است. در غیر این صورت، معنا و قصد هنرمند امکان ظهوری متعالی نخواهد داشت. این قاعده در همة حوزه هایهنر، خصوصا رقص و موسیقی، جاری است.رقص شیوا در هند و رقص سماع میان پیروان اهل تصوف، مجموعه حرکاتی است که زیبایی شناسی آنها از هماهنگی شان با طبیعتنشأت می گیرد به طوری که رقص شیوا و رقص سماع به لحاظ فرمی در زمره رقص های کیهانی به شمار می آیند و مفاهیم عرفانی برمحتوای آنها مترتب است. این در حالی است که به لحاظ صوری کاملا از یکدیگر متمایز هستند. این مقاله بر این فرض استوار استکه رقص های آیینی همچون رقص شیوا و رقص سماع در زمان ها و مکان های متفاوت، علی رغم صورت های متفاوت بیانگر حقیقتیواحدند؛ حقیقتی که محتوای صورت های رمزی، نشانه ای و اشاره ای است، و محتوایی معرفتی و متعالی دارند.
خلاصه ماشینی:
"فصلنامه علمی پژوهشی مرکز پژوهشی هنر معماری و شهرسازی نظر 15 شماره 28 / سال یازدهم/ بهار 1393 /مطالعه تطبیقی رقص شیوا و رقص سماع/ 24 - 15 مطالعه تطبیقی رقص شیوا و رقص سماع* علیرضا نوروز یطلب** پدیده عادلوند*** چکیده هنر در فرهنگ های سنتی و دینی و آیینی، بستر مناسبی برای تجلی مضامین عرفانی، معنوی و روایی است، لذا می توان از طریقپژوهش در این قبیل آثار هنری، علاوه بر کشف معانی نمادین به دریافت محتوای رمزی اشاره ای آنها نیز نایل شد.
شماره 28 / سال یازدهم/ بهار 1393 / مطالعه تطبیقی رقص شیوا و رقص سماع/ 24 - 15 16 مقدمه در این مطالعه به مقایسه «حرکات آیینی و عرفانی » در دو بستر فرهنگی متفاوت - به منظور کشف عناصر حرکتی مشترک به عنوان وسیله ای برای رسیدن به حقیقت یکسان- پرداخته شده است و تلاش شده نیاز داتی انسان را در «جلوه بخشی حقیقت به صور مختلف » در مثالی عینی به تفسیر نشاند.
شایان ذکر است مطالعة تطبیقی یکی از کارآمدترین روش ها در مطالعه و شناخت 65 Vol. 11/No. 28/Spring 2014/The Comparative Study of Shiva Dance and Sufi Whirling Dance /57-66 The Scientific Journal of NAZAR research center (Nrc) for Art, Architecture & Urbanism ............................................................
مجدالدین فریدون سپهسالار )از سپهسالاران دولت سلجوقی( در کتاب «رساله » می گوید : پای کوفتن اشارت بدان است که سالک در آن حال، 61 Vol. 11/No. 28/Spring 2014/The Comparative Study of Shiva Dance and Sufi Whirling Dance /57-66 The Scientific Journal of NAZAR research center (Nrc) for Art, Architecture & Urbanism ............................................................"