چکیده:
هدف: هدف از انجام این مطالعه شناخت شرایط ارگونومیک در کتابداران کتابخانههای دانشگاه اصفهان و رابطه آن با عوامل جمعیتشناختی است، تا از این طریق بتوان به حداکثر کارآیی و بهرهوری در محیط کتابخانه دستیافت. روش: پژوهش حاضر کاربردی و توصیفی است. جامعه آماری کلیه کتابداران شاغل در کتابخانههای دانشگاه اصفهان (شامل 61 نفر) در سال 1389 هستند. ابزار گردآوری دادهها در این پژوهش سیاهه وارسی استانداردها و اصول ارگونومی در محیط کتابخانه به منظور بررسی شرایط ارگونومی بود.یافتهها: نتایج نشان داد کتابداران دانشگاه اصفهان از نظر شرایط ارگونومیکی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. همچنین بر اساس یافتهها بین شرایط ارگونومیک با جنسیت، سابقه خدمت، و سمت کتابداران رابطه وجود دارد؛ ولی بین شرایط ارگونومیک با میزان تحصیلات، رشته تحصیلی، و سن رابطهای وجود نداشت.نتیجهگیری: با توجه به یافتههای به دست آمده پیشنهاد میشود مسئولان، مدیران و بویژه کتابداران به رعایت اصول ارگونومی در محیط کتابخانهها توجه ویژه ای مبذول دارند. زیرا کتابخانههای دانشگاهی به عنوان مراکز اطلاعرسانی در اعتلا، رشد و توسعه جوامع علمی دارای نقشی بسیار تعیینکننده هستند.
خلاصه ماشینی:
واقعیت در این است که کتابخانهها غالبا اصول طراحی ارگونومیک را رعایت نمیکنند و از آنجا که سنگینترین وظایف در کتابخانهها، بلند کردن و حمل مواد (بویژه کتابها)، کشیدن و هل دادن آنها بر روی وسایلی از قبیل چرخ حمل کتاب، انجام حرکات تکراری و استفاده نادرست از رایانه است، کتابداران و مسؤولان مربوطه بایستی به آمارهای فوقالذکر توجه ویژهای مبذول دارند.
از جمله این پژوهشها در خارج می توان به تحقیقات انجام شده توسط رونی (1994)، سیمن (Seaman, 1997)، کاری و دیگران (1998)، چائو و دیگران (Chao et al, 2001)، تیم ارگونومیک کتابخانه دانشگاهی پردو (HSSE Library, 2001)، تپر (Tepper, 2008)، چاندرا و دیگران (Chandra et al.
با توجه به مطالب فوق و اهمیت محیط فیزیکی مناسب برای کتابخانههای دانشگاهی از لحاظ وجود نور کافی، تهویه مناسب، تأمین ابزار کاری استاندارد از جمله میز کار و صندلیهای استاندارد جهت ایجاد وضعیت بدنی مطلوب حین انجام کار و مواردی از این قبیل و با توجه به اثرات نامطلوب عدم رعایت اصول ارگونومی بر عملکرد و سلامت جسمی و روانی کتابداران، پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی شرایط ارگونومیک در کتابداران کتابخانههای دانشگاه اصفهان بر اساس عوامل جمعیتشناختی بپردازد.
نوری و دیگران (1387) در طرح تحقیقاتی خود تحت عنوان «بررسی میزان آگاهی کتابداران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از اصول ارگونومی استفاده از رایانه» به بررسی میزان آگاهی 57 کتابدار در این رابطه پرداختند.
بررسی وضعیت رعایت اصول ارگونومی در محیط کار کتابداران کتابخانههای مرکزی دانشگاههای صنعتی دولتی شهر تهران (پایان نامه کارشناسی ارشد).
Ergonomics issues in academic libraries in kolkata, west Bengal: a pilot study.