چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر برنامه های آموزش بازداری پاسخ و حافظه فعال بر بهبود مهارت های اجتماعی کودکان با اختلال کاستی توجه و بیش فعالی انجام شد. روش پژوهش، شبه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه کودکان 7- 11 ساله شهر تهران بوده که به بیمارستان توان بخشی رفیده مراجعه و تشخیص روان پزشکی دریافت کرده اند. تعداد 16 آزمودنی به شیوه هدفمند انتخاب شده و به روش تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه جای گرفتند. به منظور ارزیابی نشانه های اختلال کاستی توجه و بیش فعالی از مقیاس درجه بندی والدین کانرز(1978)، برای بررسی مهارت های اجتماعی از نظام درجه بندی مهارت های اجتماعی گرشام و الیوت فرم والدین(1990) و برای ارزیابی هوش آن ها از آزمون ریون (1938،1947) استفاده شد.آزمودنی های گروه آزمایشی طی 24 جلسه (هر جلسه 60 دقیقه) برنامهآموزش بازداری پاسخ محقق ساخته و برنامه آموزش حافظه فعال را دریافت کردند و آزمودنی های گروه گواه هیچ گونه آموزشی ندیدند. داده های به دست آمده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس یک راهه نشان داد که بین میانگین نمرات گروه آزمایشی و گواه در مهارت های اجتماعی تفاوت معناداری وجود دارد (01/0P<). می توان چنین نتیجه گیری کرد که برنامه های آموزش بازداری پاسخ و حافظه فعال در افزایش مهارت های اجتماعی آزمودنی های گروه آزمایشی تاثیر جالب توجهی داشته است.
خلاصه ماشینی:
کلید واژه ها برنامۀ آموزش بازداری پاسخ ؛برنامۀ آموزش حافظـۀ فعـال ؛ مهـارت هـای اجتماعی ؛ اختلال کاستی توجه وبیش فعالی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ *دانشجوی دکتری روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی دانشگاه تهران e_hakimirad@yahoo.
با توجه به این که برخی ازاین پژوهش هابه رغم نتایج مطلوبی کـه در پـی داشـتند، اغلـب اجمالی بوده وبه صورت مجزابه آموزش این دو مؤلفه اقدام کرده اند یـا مطـابق زبـان فارسـی نبودند (مانند نرم افزار آموزش حافظۀ فعال روبوممو)؛ لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر همزمان این آموزش ها بر بهبودمهارت های اجتماعی کودکان با اختلال کاسـتی توجـه و بـیش فعالی و با استفاده از برنامۀ آموزش بازداری پاسخ محقق سـاخته و نـسخۀ فارسـی نـرم افـزار آموزش حافظۀ فعال انجام شده است .
فرضیۀ پژوهش حاضر نیز این است که آمـوزش همزمـان بـازداری پاسـخ و حافظـۀ فعـال باعث افزایش مهارت های اجتماعی کودکان با اختلال کاستی توجه و بیش فعالی می شود.
Robertson &amp; Murre درنظام درجه بندی مهارت های اجتماعی گرشام و الیـوت فـرم والـدین اسـت بـا پـس آزمـون اندازه گیری می شود.
از بین کودکان سنین ٧-١١ سال شهر تهران که در سال تحصیلی ٩٢-١٣٩١به بیمارسـتان توان بخشی رفیده مراجعه کرده اند، کودکانی در پژوهش شرکت داده شدندکه واجد این شرایط بودند؛وجود اختلال کاستی توجه و بیش فعالی، وجود نوع ترکیبـی اخـتلال کاسـتی توجـه و بیش فعالی، عدم ابتلا به اختلالات همراه مانند اضطراب ، افسردگی و اختلالات یادگیری، بهـرة هوشی بالای ٩٠ومصرف حداقل یک ماه ریتالین را روان پزشک متخصص اطفال و نوجوانـان تشخیص میداد.
Working memory interference control deficit in children referred by teachers for ADHD symptoms.
Managing attention deficit hyperactivity disorder in children: A Guide for Practitioners (2nd Ed), New York: John Wiley.