چکیده:
جابر بن عبدالله انصاری، صحابی گرانقدر پیامبر اکرم(ص) و حضرات معصومین(ع) بوده که به دلیل مصاحبت با هفت معصوم و عمر طولانی، روایات زیادی از وی در منابع شیعه و سنی بیان شده است. جابر که توفیق درک محضر امام پنجم شیعیان را نیز داشته، مورد تایید امام باقر(ع) بوده و روایات متعددی از وی در زمان حیاتش نقل کرده اند. گاهی اصرار امام بر روایت از جابر بن عبدالله، مورد سوال یارانشان قرار میگرفت و افرادی نیز بودند که درباره وثاقت وی، از امام سوال میپرسیدند و امام این پاسخ مشترک را داشته اند که جابر بن عبدالله، به آیه 85 سوره قصص ایمان و اعتقاد دارد. سوال اصلی این پژوهش این است که: چه رابطهای بین وثاقت جابر و مفاد این آیه وجود دارد؟ در این مطالعه اثبات شده است که اعتقاد جابر به این آیه، نشان دهندهی ایمان او به مساله رجعت بوده است. در آن مقطع تاریخی ایمان به رجعت از جمله ویژگی های شیعه راستین بوده است. در این مطالعه دلایل ارتباط بین مفاد این آیه و وثاقت جابر، جایگاه اعتقاد به رجعت در نظام اندیشه شیعی و اهمیت اعتقاد جابر بن عبدالله به رجعت و تاثیر آن در اثبات حقانیت تشیع، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"(حلی،1421ق:120؛ بحرانی،1411ق، ج6: 369؛ مجلسی، بیتا، ج53: 46) - ابو مروان میگفت از حضرت امام جعفر صادق(ع) از تفسیر قول حق تعالی «إن الذی فرض علیک القرآن لرادک إلی معاد» سؤال کردم، فرمود: «دنیا آخر نمی شود تا جمع شوند رسول خدا(ص) و امیر المؤمنین(ع) در ثوبه که موضعی است از کوفه در آن جا مسجدی بنا کنند که دوازده هزار در داشته باشد»15 .
(حرعاملی،1362 :386؛ حلی،1421ق:490؛ مجلسی، بی تا، ج53: 114-113) با توجه به احادیث بیان شده میتوان این نتیجه را گرفت که تأویل اصلی حضرات معصومین(علیهمالسلام) از این آیه، رجعت آل محمد(ص) میباشد و امام در تایید وثاقت جابر بن عبدالله، اعتقاد او به مسئله رجعت را اصرار میورزیدند؛ همان گونه که در دو نمونه از احادیث وثاقت جابر دیده میشود.
تاییدیه امام باقر(ع) نشان میدهد که جابر بن عبدالله یک شیعه با خط فکری کاملا صحیح و مورد تایید امام معصوم بوده که از روی تقیه اعتقادات خود را مخفی میکرد و با این سیاست توانسته احادیث زیادی از فضائل و کرامات معصومین (علیهم السلام) را وارد منابع اهل سنت نماید.
9. «عن احمد بن علی القمی عن شقران السلولی عن الحسین بن سعید عن محمد بن إسماعیل عن ابن أذینة عن زرارة عن أبی جعفر علیه السلام قال: قلت ما لنا و لجابر تروی عنه؟ فقال: یا زرارة ان جابرا کان یعلم تأویل هذه الآیة «إن الذی فرض علیک القرآن لرادک إلی معاد»."