چکیده:
آموزش زبان انگلیسی برای اهداف خاص در سیستم دانشگاهی کشورهای غیر انگلیسیزبان، به سبب اهمیت و جایگاه این زبان که همانا زبان رایج علم است اهمیت بسیار دارد. به همین سبب، طراحی و تدوین مطالب آموزشی مناسب و نیز ارزشیابی و ارتقای منابع موجود آموزش این زبان کاملا ضروری است. از سوی دیگر، ارزشیابی مواد آموزشی، از جمله کتاب ـ از مهمترین این منابع ـ خود نیازمند الگو و چهارچوبی مناسب است. در این مقاله ابتدا الگوهای موجود که برای ارزشیابی کتابهای آموزش زبان ارائه شدهاند نقد و سپس الگویی مناسب برای ارزشیابی کتابهای آموزش زبان انگلیسی برای اهداف خاص معرفی میشود. سرانجام، با استفاده از همین الگو یک نمونه کتاب نقد و ارزشیابی میشود که برای اهداف خاص طراحی و تدوین شده است
English، besides other things، is the language of science. In the academic system of the countries in which English is not the mother tongue of people، teaching English for specific purposes (ESP) is very important. Therefore، development and evaluation of effective instructional materials for teaching English and improving their quality is crucially important. On the other hand، evaluation of different instructional materials including books، which are the most frequently used type of materials، requires appropriate models and frameworks. In this paper، the authors have first critically examined some of the well-known textbook evaluation models.
خلاصه ماشینی:
آموزش زبان انگلیسی برای اهداف خاص (ESP) به مثابه مهم ترین شاخۀ آموزش زبان در سیستم آموزش دانشگاهی ایران همواره مورد توجه اهل فن بـوده و در ایـن زمینـه سـازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها کتاب هـای گونـاگونی را در سـطوح متفـاوت برای رشته های گوناگون دانشگاهی طراحی و تدوین کرده است که با توجه بـه تنـوع و نیـز نیاز جدی به ارتقای مداوم کیفیت این گونه کتاب ها، ارزش یابی علمی و دقیق آن ها اهمیـت بسیار دارد.
٢. نقد الگوهای ارزش یابی کتاب همان طور که پیش تر اشاره شد، طراحی و ارائۀ چهارچوبی جامع برای ارزش یابی کتـب در رشته های گوناگون امری اجتناب ناپذیر و ضروری است (٢٠٠٣ ,McDonough and Shaw)؛ اما این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که ارزش یابی کتاب ها و مواد آموزشی از اسـاس فعالیتی ذهنی و منحصربه فرد بوده و هیچ قاعدٔە متقن یا چهارچـوبی کـه بـه عنـوان معیـار ارزش یابی در همۀ شرایط مورد استفاده واقع شود و مورد وثوق همگان قرار گیـرد وجـود ندارد (١٩٨٨ ,Sheldon).
کتاب مورد نظر تا چه اندازه تسهیل کنندٔە فرایند یادگیری بوده و بـه ایـن امـر کمـک خواهد کرد؟ تأمل و دقت نظر در پرسش های مطرح شده در این الگو به روشنی ایـن نکتـه را آشـکار می کند که اولویت اصلی طراحان الگو حفظ اختصار آن بوده و به طور نسـبی از معیارهـای جامعیت و عینیت ارزیابی غفلت شده است ، زیرا بـر خـلاف الگـوی کـانینگزورث کـه در تلاش برای کسب جامعیت لازم به همۀ عناصر و ملزومات کتب درسی توجه می کند و بـه این منظور ارکان نظری ، شکلی ، محتوایی ، و نیز بیرونی کتب را بررسی می کند، الگوی دادلی ایوانز و سینت جونز (١٩٩٨) فقط سه سؤال بسیار کلی را مد نظر دارد که دو مـورد از ایـن موارد از منظر روان شناسی یادگیری بوده و یک مورد دیگر نیـز بـه اهـداف کلـی و جزئـی آموزشی مربوط است .