چکیده:
گزینش سیاسی فرایندی است که بهوسیلۀ آن افراد مقامات رسمی را در نظام سیاسی بهدست میآورند. موضوع مشارکت سیاسی زنان یکی از موضوعات مهمی است که مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته و بخش عمدهای از مباحث اجتماعیـ سیاسی را به خود اختصاص داده است. مجالس قانونگذاری یکی از عرصههایی است که زمینهای مناسب را برای حضور سیاسی زنان فراهم کرده است. مقالۀ حاضر، در چارچوب روشی توصیفی و تحلیلی، درصدد است موانع حضور سیاسی زنان در جمهوری اسلامی ایران را، با تأکید بر مجلس شورای اسلامی، در چارچوب ساختارهای فرصت بررسی کند. با بررسی دورۀ 32ساله پس از انقلاب اسلامی، یافتههای پژوهش حاکی از آن است که در قالب سه ساختار فرصتهای سیاسیـ حقوقی، فرصتهای فردیـ شخصیتی، و فرصتهای اقتصادیـ اجتماعی زنان ایرانی بهرغم اینکه از لحاظ قانونی و حقوقی با موانع جدی روبهرو نیستند، به دلیل برخی عوامل فردیـ شخصیتی و نیز سیاسیـ اجتماعی نتوانستهاند حضور گستردهای در انتخابات مجلس داشته و کرسیهای قابل توجهی در مجلس شورای اسلامی بهدست آورند.
خلاصه ماشینی:
با بررسی دورة ٣٢ساله پس از انقلاب اسلامی، یافته های پژوهش حاکی از آن است که در قالب سه ساختار فرصت های سیاسیـ حقوقی، فرصت های فـردیــ شخصـیتی، و فرصـت هـای اقتصـادیــ اجتماعی زنان ایرانی به رغم اینکه از لحاظ قانونی و حقوقی با موانع جدی روبه رو نیستند، به دلیـل برخـی عوامـل فردیـ شخصیتی و نیز سیاسیـ اجتماعی نتوانسته اند حضور گسترده ای در انتخابات مجلس داشته و کرسـیهـای قابل توجهی در مجلس شورای اسلامی به دست آورند.
در همین زمینه ، دغدغۀ اصلی مقالۀ حاضر، پاسخگویی به این سؤال است که : چـرا بـه رغـم حضور مشابه و یکسان زنان و مردان ایران در بسیاری از عرصـه هـای پـس از انقـلاب اسـلامی، حضور زنان در مجلس شورای اسلامی کمرنگ بوده است ؟ در میان سه دسته از عوامـل فـردی، اقتصادیـ اجتماعی، و سیاسیـ حقوقی، کدام یـک نقـش اساسـیتـری در انتخـاب نشـدن زنـان به عنوان نماینده دارند؟ سؤالات فرعی که در این زمینه مطرح میشوند عبارت اند از: ـ وضعیت و میزان مشارکت سیاسی زنان در مدیریت عالی کشور در ادوار مختلف مجلـس شورای اسلامی چگونه بوده است ؟ ـ از منظری تئوریک ، فرایند گزینش سیاسی چه ابعاد و مؤلفه هایی دارد؟ ـ عوامل فردیـ شخصی، اقتصادیـ اجتماعی، و سیاسیـ حقوقی مؤثر در چگونگی حضـور زنان در مجلس کدام اند؟ فرضیۀ اصلی مقاله این است که به نظر میرسد عوامل فردیـ شخصیتی و عوامل اقتصادیـ اجتماعی از عوامل سیاسیـ حقوقی نقش مهم تری در انتخاب نشدن آن ها بـه عنـوان نماینـدگان برگزیده از سوی مردم دارند.