چکیده:
استان یزد ازجمله استانهای کم بارش ایران است که تقریبا نیمی از آن را بیابـان و دشـت کـم آبوعلف پوشانده و همواره در معرض طوفان گرد و غبار است . در ایـن مطالعـه سـعی شـده است با استفاده از مدلهای عددی، رویکردی مناسب برای تحلیل دینامیکی طوفانهای گـرد و غبار استان یزد به کار گرفته شود. ابتدا طوفـانهـای گـرد و غبـار در دوره آمـاری١٣٨٨-١٣٧٩ بررسی شده و طوفانهای گرد و غبار شدید (با دید زیر ١٠٠٠ متر) انتخاب شدند که شـامل ٢٠ مورد می باشند. از بین تاریخ های استخراجشده یکی از شدیدترین طوفانهای گرد و غبار که در تاریخ ٨ خرداد ١٣٨٢ اتفاق افتاده و دید را در ایستگاههای یزد و میبد و طبس نزدیک بـه صـفر رسانده بود، به تفصیل بررسی گردید. برای این منظور ابتـدا بـا اسـتفاده از خروجـی هـای مـدل WRF به تحلیل همدیدی و دینامیکی طوفان پرداخته شده است . سـپس بـرای بررسـی چـشمه طوفان، خروجی های مدلWRF به مدل HYSPLIT داده شد و مسیرهای برگشت رسـیده بـه ایستگاهها، به دست آمد. نتایج نشان می دهند که عبور سامانه هـای چرخنـدی از سـطوح بـالای جو و ریزش هوای سرد ناشی از آنها همراه با گرمایش سطحی در سطح زمـین ، زمینـه ایجـاد ناپایداری در منطقه را ایجاد کرده است . این شرایط همراه باوجود لایه آمیخته عمیق در منـاطق مرکزی و خشک ایران در ساعت های قبل از شروع طوفان و همچنین منطقه بیشینه همگرایـی باد و سرعت سطحی قوی در ساعت وقوع طوفان، این طوفان را به وجود آورده است . بررسـی مسیرهای برگشت نیز نشاندهنده وجود چشمه احتمالی طوفان در منـاطق خـشک و نمـکزار حاصل از خشک شدن باتلاق گاوخونی و کویرهای اطراف آن است .
Introduction: One of the factors that affect the climate of arid and semi-arid areas is dust storm. Numerical models are new methods for evaluation of dust storms which can also be used for forecasting dust storms. Weather patterns that lead to dust outbreaks can be simulated using computer models that support a wide range of simulations related to the long-range transport، dispersion، and deposition of aerosols. Mesoscale atmospheric models are widely used to capture the complex flow and meteorological parameters essential in dust outbreaks (for example، Ginoux et al، 2001; Zender et al، 2003; Kim، 2008).But one of the main problems in the study of contaminates such as dust is to quantify the relationship between air quality and pollution sources. Identify the source of infection is the first step in the process of determining an effective strategy for controlling pollution. One way to find the sources of pollution is back trajectory this means that the back trajectories from the receiver site can be used to specify the source location (Petzold et. al. 2009). Today، a coupling of meteorological and trajectory models are common methods in studies of dust storms.
Yazd province is one of the low rainfall areas in the center of Iran that is almost covered with desert and sandy plains. Consequently، this province is frequently faced with dust storm phenomena. In this study، owing to lack of numerical studies of dust storm in Iran، dust storms of Yazd province were analyzed using numerical models. We used two numerical models، Weather Research and Forecasting (WRF) model and HYbrid Single-Particle Lagrangian Integrated Trajectory (HYSPLIT) model. WRF model analyses were used to investigate meteorological conditions in the center of Iran and HYSPLIT back-trajectory analyses were used to investigate the wind patterns that led to dust outbreaks by evaluating air transport pathways reaching Yazd area during dusty days.
خلاصه ماشینی:
"آنها با بررسی طوفان گرد و غبار در غـرب افریقا برای روزهای ٢٣-٢٨ سال ١٩٧٤ به کمک مدل عددی نشان داد که طوفـان مـوردنظر وابـسته بـه مـوج 1 Schwartz 2 Tegen 3 Rosenfield 4 Brazeland Hsu 5 Dockery and Stone 6 Lee 7 Gillette 8 Novlan 9 Westphal شرقی سطحی است که از منطقه عبور می کند.
در اسـتان یـزد نیـز، 1 Rivera Rivera 2 Ginoux 3 Zender 4 Kim 5 Petzold 6 Rousseau 7 Stohl 8 Draxler and Hess 9 Salazar 10 Yerramilli امیدوار (١٣٨٤ و ١٣٨٩) طوفانهای ماسه و بادهـای شـدید را در دشـت یـزد- اردکـان در ١٢ دوره انتخـابی موردبررسی همدیدی قرار داده است .
مواد و روشها در این مطالعه ابتدا دادههای دیدبانی ایستگاههای همدیدی استان یزد بـرای دوره ١٣٨٨-١٣٧٩ (٢٠٠٠-٢٠٠٩ میلادی ) تهیه شد (ده سال پایانی دادههای در دسترس انتخاب شده است ) و تعداد روزهایی که دید ١٠٠٠ و زیـر ١٠٠٠ متر بوده و کدهای هـوای حاضـر ٠٩-٠٦ و ٣٥-٣٠ و ٩٨ گـزارششـده بـود (ایـن کـدها بیـانگر هـوای گردوغباری در ایستگاه می باشد)، استخراج گردید که تعداد ٢٠ روز همراه با طوفـان گردوغبـار شـدید را شـامل می شود (جدول شماره ١).
این ناپایداریها که با سرعت زیاد باد سطحی (بیش از ١٥ متر بـر ثانیـه ) و ایجاد مناطق همگرایی باد در مناطق بیابانی اطراف استان یزد همراه است منجر به بلنـد شـدن گردوخـاک و شن در هوا شده که با توجه به مساعد بودن شرایط همرفت و وجـود لایـه آمیختـه قـوی در سـاعت قبـل از طوفان گرد و غبار بلند شده توانسته به ارتفاعات بالای جو صعود کند و بدین ترتیب طوفان گـرد و غبـار در منطقه رخ داده است .
Sources and distributions of dust aerosols simulated with the GOCART model: Journal of Geophysical Research 106, 20255–20273."