چکیده:
تغییر در میزان باروری ،به عنوان یکی از عوامل موثر بـر تغییـرات جمعیتـی و نقـش آن در عرضه نیروی کار و در نتیجه رشد تولید، عنصر مهم رشد و توسعه اقتصادی - اجتمـاعی هـر کشور تلقی می شود. اهمیت تغییرات جمعیتی درهر کشور تا حدی اسـت کـه در سـال هـای اخیر، پیری جمعیت در حالت کلی و به ویژه کاهش باروری ، نگرانـی هـایی را بـرای اقتصـاد در سطح جهانی و اکثر جوامع درحال توسعه از جمله ایران ایجاد کرده اسـت . ایـن در حـالی است کـه گسـترة مطالعات تجربـی در کشـورهای مبـتلا بـه ، بسـیار محـدود بـوده و در اکثـر مطالعات صورت گرفته نیز، این موضوع به شکل سطحی و در قالب مدل هـای اقتصادسـنجی خطی ساده بررسی شده است . لذا این مطالعه ، با هدف بررسی تاثیر تغییرات باروری بر رفـاه اقتصــادی در کشــورهای منتخــب منطقــه خاورمیانــه و شــمال آفریقــا (MENA)، طــی دوره زمانی ٢٠١٠-١٩٧٠، شکلی از مـدل پویـای بهینـه سـازی رفتـار مصـرف کننـدة پیشـنهاد شـده توســط پریتنــر و همکــاران (٢٠١٣) را کــه متغیرهــای بــاروری ، تحصــیلات و ســلامت را به صورت درونزا وارد مـدل کـرده اسـت ، بـه کـار مـی گیـرد. نتـایج حاصـل از تخمـین مـدل غیرخطی رگرسیونی انتقال ملایم تابلویی (PSTR) به کار گرفته شده در ایـن مطالعـه ، بـا ارائـه اثر منفی میزان باروری و نیز اثرات مثبت میزان درآمـد و جمعیـت کشـورها بـر نیـروی کـار موثر، بیانگر این نکته است که ؛ در گروه کشورهای مورد مطالعه ، تبادل کمیت -کیفیـت در جمعیت ، به نفع نیروی کار موثر و در جهت افزایش کیفیت آن عمل می نماید که خود قادر به افزایش رشد تولید و رفاه در این کشورها می باشد. این موضوع از مثبت بـودن اثـر میـزان جمعیت بر سطح تحصیلات و سلامت – به عنوان شاخص هـای تعیـین کننـده رفـاه - در ایـن کشورها قابل استنتاج است .
خلاصه ماشینی:
نتـایج حاصـل از تخمـین مـدل غیرخطی رگرسیونی انتقال ملایم تابلویی (PSTR) به کار گرفته شده در ایـن مطالعـه ، بـا ارائـه اثر منفی میزان باروری و نیز اثرات مثبت میزان درآمـد و جمعیـت کشـورها بـر نیـروی کـار موثر، بیانگر این نکته است که ؛ در گروه کشورهای مورد مطالعه ، تبادل کمیت -کیفیـت در جمعیت ، به نفع نیروی کار موثر و در جهت افزایش کیفیت آن عمل می نماید که خود قادر به افزایش رشد تولید و رفاه در این کشورها می باشد.
Gonzalez, et al سوالاتی مطرح می شود: با توجه به نقش عظیم و اثر معنی دار نیروی کار مـوثر در کشـورهای منطقـه بـه لحـاظ تئوری و مطالعات انجـام شـده ، آیـا میـزان بـاروری بـر نیـروی کـار مـوثر کشـورهای منتخب MENA١ اثر معنی دار دارد؟ چه رابطه ای میان میزان باروری و هر کدام از شاخص های امید به زندگی (سـلامت ) و تحصیلات به عنوان مهم ترین عوامل موثر بر کیفیت نیروی کار برقرار بوده و شـدت و جهت تأثیر این شاخص ها در شکل گیری رابطـه بـین میـزان بـاروری و رفـاه اقتصـادی کشورهای منتخب چگونه است ؟ شدت و جهت اثر سایر متغیرهای مورد بررسی بر رشـد اقتصـادی در سـطوح مختلـف میزان باروری به چه شکلی است ؟ آیا رابطه بین متغیرهای مورد بحث با رشد اقتصادی به همان گونه ای اسـت کـه تئـوری پیش بینی می نماید؟ در مقاله حاضر، بنا بر این است که ؛ با به کارگیری رویکرد علمی و بر اساس نتایج حاصل از آن ، به سوالات فوق پاسخ داده و پیشنهاداتی را در راستای پیشبرد اهـداف و بهبـود رشـد اقتصادی کشورهای مورد مطالعه ارائه شود.