چکیده:
هدف اصلی این پژوهش، بررسی نیازهای روانی ـ اجتماعی در پیوند میان تقاضاهای شغلی با عملکرد کارکنان (رفتارهای انحرافی، رفتارهای مدنی ـ سازمانی، عملکرد وظیفه، تمایل به ترک خدمت و خلاقیت) بود. جامعه آماری پژوهش، کارکنان یکی از شرکتهای وابسته به وزارت نفت در شهر بندرعباس بودند، که از میان آنها، 187 نفر از طریق نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه نیازها (یاماگوچی، 2003)، فشارزاهای شغلی، عملکرد وظیفه و ترک خدمت (باباکاس و همکاران، 2009)، خلاّقیت (تایرنی و همکاران، 1999)، رفتارهای انحرافی (بنت و رابینسون، 2000) و رفتارهای مدنی ـ سازمانی (بخاری و علی، 2009) بودند. دادهها از طریق الگوسازی معادله ساختاری تحلیل شدند. نتایج نشان داد: فشارزاهای شغلی با نیازهای روانی ـ اجتماعی و نیازهای روانی ـ اجتماعی نیز با عملکرد کلی دارای رابطه معنادار هستند. همچنین، نتایج نشان داد که فشارزاهای شغلی تاثیر خود را بر عملکرد کلی بهطور غیر مستقیم از طریق نیازهای روانی ـ اجتماعی اعمال میکنند. تحلیل واسطهای نیز از نقش واسطهای نیازهای روانی ـ اجتماعی در رابطه فشارزاهای شغلی با عملکرد کلی حمایت نمود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که نیازها میتوانند تمایلات رفتاری مرتبط با فشارهای شغلی را واسطهگری کنند.
خلاصه ماشینی:
در جدول (2)، نتایج الگوسازی معادله ساختاری روانی ـ اجتماعی دارای رابطه منفی معنادار (01/0P<) و بین نیازهای روانی ـ اجتماعی با که مربوط به فرضیه اول و دوم پژوهش است ارائه شده است.
نتایج حاصل از الگوسازی معادله ساختاری ردیف مسیرهای الگوی نهایی B SE 2R 2 GFI AGFI CFI IFI PCFI RMSEA 1 فشارزاهای شغلی نیازهای روانی - اجتماعی 14/1- 12/0 **58/0- 332/0 000/0 05/0P> 1 1 1 1 33/0 000/0 2 نیازهای روانی- اجتماعی عملکرد کلی 41/0 05/0 **71/0 499/0 * P<05/0 ** P<01/0 الگوی نهایی پژوهش در شکل (2) ارائه شده است.
براساس نتایج ارائه شده در جدول (2)، نتایج حاصل از الگوسازی معادله ساختاری، فرضیه اول پژوهش (فشارزاهای شغلی با نیازهای روانی ـ اجتماعی دارای رابطه معنادار هستند.
فرضیه دوم پژوهش (نیازهای روانی ـ اجتماعی با عملکرد کلی (عملکرد وظیفه، ترک خدمت، رفتار انحرافی، رفتار مدنی ـ سازمانی و خلاقیت) دارای رابطه معنادار است) نیز به این ترتیب تایید شد که نیازهای روانی ـ اجتماعی (71/0=β،01/0P<)، 9/49 درصد از واریانس عملکرد کلی را تبیین نموده است.
بحث و نتیجهگیری یافتههای حاصل از این پژوهش، برای رابطه فشارزاهای شغلی با نیازهای روانی ـ اجتماعی حمایت لازم را فراهم نمود (فرضیه اول پژوهش).
در حوزه نقش واسطهای نیازهای روانی ـ اجتماعی در رابطه فشارزاهای شغلی با پیامدهای رفتاری منفی (رفتارهای انحرافی و ترک خدمت) و مثبت (عملکرد وظیفه، رفتارهای مدنی و سازمانی و خلاقیت) نیز یافتههای این پژوهش این فرضیه را (فرضیه سوم پژوهش) تایید نمود.
The personal costs of citizenship behavior: The relationship between individual initiative and role overload, job stress, and work-family conflict.