چکیده:
شناسایی نواحی مستعد وقوع حرکت های توده ای یکی از اقدامات اولیه در مدیریت منابع طبیعی و کاهش آسب های ناشی از این پدیده ها محسوب می شود. در این راستا به توجه به هدف و شرایط محیطی، مدل های پهنه بندی مختلفی ارایه شده است. امروزه در کشورهای درگیر با مسئله حرکت های توده ای تمایل فزاینده ای جهت ارزیابی و تهیه نقشه خطر و خسارت این پدیده ها وجود دارد. در این پژوهش حرکت های توده ای موجود شناسایی و نقشه پراکنش آن ها به عنوان شاهد تهیه شد. لایه های عوامل زمین شناسی، شیب، کاربری زمین، جهت شیب، گسل، فاصله از راه و فاصله از رودخانه، بارندگی و ارتفاع تهیه شدند. نقشه های پهنه بندی خطر حرکت های توده ای با مدل های فاکتور اطمینان، رگرسیون چند متغیره و ارزش اطلاعاتی در محیط برنامه –arc gis تهیه شدند. کارایی مدل ها بر اساس درجه همبستگی بین اعداد خطر با مساحت حرکت های توده ای مورد بررسی قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که بین اعداد خطر مدل ها با مساحت لغزش های موجود همبستگی و ارتباط معنی داری در سطح یک درصد بر قرار است اما بالاترین همبستگی مربوط به مدل رگرسیون چند متغیره است. بنابراین مدل رگرسیون چند متغیره در این آبخیز مدل برتر می باشد.
خلاصه ماشینی:
اساس اين مدل بر مبناي رابطه هاي زير بنا شده است : رابطه (١) WinfLn(A)/(C) B D رابطه (٢) Hi = Wf1 + Wf2 + … + Wfn A: مساحت لغزش هاي هر واحد، B: مساحت هر واحد، C: مساحت کل لغزش در حوزه ، D مساحت کل حوزه ، W: ارزش اطلاعاتي، Hi: جمع ارزش اطلاعات لايه هاي مختلف بعد از تهيه نقشه پراکنش حرکت هاي توده اي حوضه ، لايه هاي اطلاعاتي مورد نياز زمين شناسي، شيب ، جهت شيب ، طبقات ارتفاعي، کاربري اراضي، بارش ، فاصله از گسل ، فاصله از راه و فاصله از رودخانه استخراج و کلاسه بنـدي شـدند.
در محيط نرم افزار Arc-Gis بعد از تبديل نقشه پراکنش حرکت هاي تـوده اي بـه نقشـه درصد تراکم سطحي در واحد مربعي شکل ، لايه هاي کيفي زمين شناسي و کاربري اراضي بـه صـورت کمـي بـر مبنـاي درصد سطحي ناپايداري ثبت شده در محدوده هر يک از کلاس هاي نقشه تعيـين (سـفيدگري، ١٣٨١ و اونـق ، ٢٠٠٤) و جهت شيب بر اساس آزيموت و سپس اطلاعات براي انجام مدل گام به گام رگرسيون خطي چند متغيره وارد محيط نـرم افزار spss ميگردند سپس اقدام به تعيين بهترين معادله ميشود با استفاده از مدل حاصل نقشه خطـر زمـين لغـزش هـا کرده و بر اساس نقاط عطف منحني فراواني تجمعي پيکسل ها طبقه بندي شد.
165 که y: عدد خطر، L: ليتولوژي، F: فاصله از گسل ، Ro: فاصله از راه ، A: جهت شيب ، U: کاربري زمين ، Ri: فاصله از رودخانه ، S: شيب با استفاده از مدل تهيه شده ، نقشه خطر حرکت هاي توده اي در محيط برنامه Arc-GIS براي حوضه تهيه شد(شـکل ١٤).