چکیده:
دین حقیقتی واحد و غیر متکثر می باشد و بر خلاف آنچه که پلورالیست های متکثرگرا ادعا کـرده انـد،در تمـام دوران پـر فراز و نشیب دعوت انبیاء،یکی بیش نبوده است .این دین هرچند نام های متفاوتی به خودگرفته ،اما خواستگاه تعالیم همـه ی انبیاء قرار داشته است که در شکل عام آن همان اسلام است .البته حقیقت دین ثابت و اما شرایع متغیر و نامانـا بـوده انـد.ایـن دین و این حقیقت واحد در واپسین سال های عمر پیامبر،به نیابت از همه ی انبیـاء و البتـه بـه زبـان رسـول خـدا و بـا معرّفـی امیرمومنان به کمال رسید و نام اسلام را به خود گرفت و ثمره ی آن رضایت و خشنودی خداوند بود.و همین دین است که در آخرالزمان مرزهای زمان و مکان را در خواهد نوردید و به دست توانا و با کفایت مصلح و منجی همه ی دوران به مـردم معرفی شده و دین اسلام جهانی خواهد شد.
خلاصه ماشینی:
آنچه که در اين ميان بحث برانگيز و سؤال آفرين مي باشد، آن است کـه فلسـفه ي وجـودي ايـن اديـان ، و بـه ويـژه اديـان توحيدي و وحياني آيا تحقق يک هدف واحد بوده است ؟ و يا آنکه هر يک از آنها در بطن خود، هدفي متفاوت از اهداف دين ديگر را دنبال کرده اند؟ و اگر ثابت شود که از آدم تا خاتم هدف تمام انبياء و رسل ، يکي بيش نبوده اسـت ؛ بـه دنبـال آن اين سؤال مطرح خواهد شد که چرا از همان آغازين روزهاي هبوط آدمي بر عرصه ي خاک، فقط يک دين واحـد کـه خواستگاه آن ، تحقق يک هدف واحد است بر خلايق عرضه نشد؟ و چرا با يک نام که همان اسلام است ، خود را به بشريت ننماياند؟ و به ديگر سخن ، اين تعدد اديان و اين تکثر را چگونه بايد توجيه نمود؟ آيا اين تکثر و تنوع در بطن خود وحـدت آفرين مي باشد و يا اختلاف برانگيز؟ حق آن است که اين وحدت که زاييده ي آن تکثر و تنوع مي باشد، حقيقتي است که نمي توان آن را ناديده انگاشـت .
و اين حقيقتِ عينيت نايافته ، همان است که در کلام خداي متعال با عنوان «دين حق » از آن سخن به ميان آمده است : « هُوَ اَّلذِي أَرْ سَلَ رَ سُوَلهُِباْلهُدَي وَ دِينِ اْلحَقِِّلُيظْهِرَهُ عََلي الدِّينِ کُِّلهِ وََ لوْ کَرِهَ اْلمُشْرکُونَ » (التوبه ،٣٣) : اوست که رسول خود را با هدايت و دين حق فرستاد تا آن را بر همه ي اديان چيره سازد، هر چند مشرکان را خوش نيايد») حقيقتي ١ که با آمدنش بستر فرمان پذيري بي چون و چرا از پروردگـار جهانيـان را فـراهم خواهـد کـرد و بـه تمـام اميـال و آرزوها و مقاصد پاک انسانيِ انسان هاي رشد يافته و تعالي گرا جامه ي عمل خواهد پوشاند و اين همان پايان خـوش عـالم است که بايد آن را انتظار کشيد.