چکیده:
تحقیق حاضر با هدف مکانیابی مراکز مستعد دفاعی و تعیین مناطق مساعد احداث آن در بخشی از جنگل های متراکم در استان گلستان-شهرستان علی آباد کتول با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام شده است. به این منظور با استفاده از نظرات کارشناسان خبره دفاعی، اساتید دانشگاه، کارشناسان نظامی و مرور منابع، لایه های اطلاعاتی درصد شیب، جهت شیب، طبقات ارتفاعی، فاصله از شبکه آبراهه، فاصله از جاده، فاصله از روستاها، سنگشناسی (لیتولوژی)، تراکم پوشش گیاهی و فاصله از مناطق شهری به عنوان عوامل موثر بر مکانیابی مراکز مستعد دفاعی در مناطق جنگلی شناسایی شده و نقشه های مذکور در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه و رقومی گردیدند.در مرحله بعد فرم های استاندارد AHP تهیه و به منظور وزن دهی و اولویت بندی عوامل موثر در اختیار کارشناسان مختلف قرار گرفتند. فرم های وزندهی شده جمع آوری وهریک ازآنها به صورت جداگانه در نرم افزارExpert Choice و ماژول AHP در نرم افزار Arc GIS 9.3 مورد آنالیز قرار گرفت. نهایتا وزن هر یک از معیارها و زیرمعیارهای مرتبط با هدف مشخص گردید. نتایج ارزیابی نشان داد که سه عامل فاصله از شهر (321/ 0)، فاصله از جاده (217/ 0) و سنگ شناسی (176/ 0) به ترتیب بیشترین تاثیر را در مکانیابی مراکز مستعد دفاعی منطقه مورد مطالعه داشته، در حالیکه تراکم پوشش گیاهی(023/ 0) و جهت شیب (017/ 0) کمترین تاثیر را داشته اند. نهایتا نقشه نهایی پتانسیل مراکز مستعد دفاعی با استفاده از مدل AHP در محیط نرم افزار GIS تهیه و به چهار طبقه پتانسیل کم (07 /9 درصد)، متوسط (80/ 41 درصد)، زیاد (01/ 30 درصد) و خیلی زیاد (13/ 19 درصد) تقسیم بندی گردید.
The aim of current research is to site selection of military installations and determine of suitable areas of its generation in the part of dense forests at Aliabad Katool، Golestan Province using analytical hierarchy process and GIS. Due to، using of expert opinions، university masters، military experts، and literature review were selected factors such as slope percentage، slope aspect، elevation، distance form river، distance from road، distance from villages، lithology، land cover density، and distance from urban. The mentioned layers were identified as effective factors in site selection of forest areas and their maps were digitized in GIS environment. In the next step، AHP forms were created and in order to weighting and prioritizing of effective factors was send to different experts. Finally، weight of each criterion and sub-criterion was determined. The results showed that three factors including distance from urban (0.321)، distance from road (0.217)، and lithology (0.176) had the highest effects in military site selection، respectively. In contrast، land cover density (0.023) and slope aspect (0.017) had the lowest effects. At last، the final map of military susceptibility was prepared using AHP and GIS and classified into four classes such as low potential 9.07%)، moderate (41.80%)، high (30.01%)، and very high (19.13%).