چکیده:
نرخ ارز در کنار نرخ تورم و نرخ بهره ، یکی از مهم ترین تعیین کننده های کارکرد اقتصاد در هر کشور محسوب میشود. ازاین رو و با توجه به اهمیت نرخ ارز در اقتصاد، هدف اصلی از پژوهش حاضر، بررسی وجود حباب عقلایی قیمت در بازار ارز ایران است . برای این منظور، از آزمون های ریشه واحد زنجیره ای که به تازگی در اقتصاد معرفی شـده اند و داده هـای ماهانه نرخ ارز (ریال - دلار) برای دوره زمانی ١٣٦٩:١-١٣٩٢:١٢ استفاده شده است . بر اساس آزمون سوپریمـم عمومی دیکی- فولـر تعمـیم یافته ، فرضیه وجود حبـاب هـای چنـدگـانه قـیمت در بـازار ارز مورد تایید قرار گرفت (دوره های ١٣٧٢:١١-١٣٧٣:٣، ١٣٧٧:١١-١٣٧٨:١، ١٣٨١:٣- ١٣٨١:٦، ١٣٨٦:١١-١٣٨٧:٢، ١٣٨٧:٦- ١٣٨٧:٩ و ١٣٨٩:٦- ١٣٩٢:٦). همچنین به منظور بررسی اهمیت و عوامل موثر بر حباب قیمت نرخ ارز، استفاده از قیمت های نسبی کالاهای قابل مبادله و غیرقابل مبادله نشان داده شد که بخشی از رفتار انفجاری نرخ ارز، به واسطه قیمت های نسبی کالاهای قابل مبادله است .
Beside inflation and interest rates، Exchange rate is one of the most important determinants of economic performance in the each country. Given the importance of the exchange rate in the economy، the main objective of this study is to investigate the existence of price bubbles in the foreign exchange market. To this end، a series of unit root tests that have recently been introduced in economics and monthly data of exchange rate (rial- dollar) for the period 1369:1-1392:12 is used. Based on Generalized Supremum Augmented Dickey- Fuller Test، multi price bubbles hypothesis was confirmed in the foreign exchange market of Iran (In Period 1372:11-1373:3، 1377:11-1378:11، 1381:3-1381:6، 1386:11-1387:2، 1387:9-1387:11، 1389:6-1392:6). Also Relative prices of tradable and non-tradable goods using shown that a part of explosive behavior of the exchange rate، due to the relative prices of tradable goods.
خلاصه ماشینی:
برای این منظور، از آزمون های ریشه واحد زنجیره ای که به تازگی در اقتصاد معرفی شـده اند و داده هـای ماهانه نرخ ارز (ریال - دلار) برای دوره زمانی ١٣٦٩:١-١٣٩٢:١٢ استفاده شده است .
ازاین رو با توجه به این که در یک سری زمانی امکان بروز بیش از یک حباب نیز وجود دارد، فیلیپس و دیگران ٥ (٢٠١٣) (PSY) روش سوپریمم عمومی دیکی فولر تعمیم یافته 6(GSADF) را معرفی کردند.
Multiple Bubble بررسی قیمت نرخ ارز به عنوان دارایی، میتوان از الگوی ارزش حال ١ استفاده کرد (انگل و وست 2 :(2005 k st = γ Ʃ(1- γ) j Et [ ft+ j ] +γk+1Et [st+k+1] (1) j=0 در معادله فوق st نرخ ارز، ft ارزش بازاری دارایی در دوره t وγنرخ تنزیل است .
1. Betts and Kehoe 11 BSADF (left axis) 6 95% cv (left axis) S-fn (right axis) 10 6 9 4 2 -2 -4 -6 1370 1372 1374 1376 1378 1380 1382 1384 1386 1388 1390 1392 شکل ٤: نسبت نرخ ارز به کالاهای غیرقابل مبادله منبع : محاسبات نویسندگان بر اساس داده های جدول (١) و آزمون ADF و SADF، فرضیه وجود رفتار انفجاری در نسبت نرخ ارز به کالاهای قابل مبادله تأیید میگردد.
نتایج پژوهش حاضر، بر اساس روش مورد استفاده ، فرضیه وجود حباب عقلایی در نرخ ارز را مورد تأیید قرار داد (دوره های ١٣٧٢:١١-١٣٧٣:٣، ١٣٧٧:١١-١٣٧٨:١، ١٣٨١:٣-١٣٨١:٦، ١٣٨٦:١١-١٣٨٧:٢، ١٣٨٧:٦-١٣٨٧:٩و ١٣٨٩:٦-١٣٩٢:٦) است .
(1994); Testing for Exchange Rate Bubbles Using Variance Inequalities.
(2012); Exchange rate bubbles: Fundamental value estimation and rational expectations test.