چکیده:
نشانهشناسی یکی از رویکردهای پژوهشی است که به بررسی و تحلیل نشانهها و درک معانی نهفته در آنها میپردازد. در این مقاله نگارندگان کوشیدهاند نشانههای اجتماعی در رمان بیوتن، یکی از رمانهای معاصر، را بررسی کنند. بیوتن، نوشتة رضا امیرخانی، از داستانهایی است که میتوان جلوههایی از هویت، فرهنگ، و آداب و رسوم اجتماعی را در آن بهوضوح مشاهده کرد. این رمان مانند رمانهای پسانوگرا ترکیبی از تخیل و واقعیت را بهنمایش میگذارد. بخش زیادی از وقایع بیوتن در خارج از ایران میگذرد و تقابل فرهنگ و آداب اسلامی و ایرانی با فرهنگ غربی، و تقابل انسانها با خود، با یکدیگر و با محیط زندگی در آن کاملا مشهود است. ازاینرو، نشانههای مربوط به هویت، ازقبیل دین، خوراک، پوشاک، شغل و غیره، و همچنین نشانههای آداب معاشرت در رمان بیوتن ردیابی و تجزیه و تحلیل شده است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و بیانگر تنوع نشانهها و توجه ویژة نویسنده به درونمایة اجتماعی، فرهنگ و اعتقادات است. تقابل فرهنگی میان شخصیتها، توجه به جنبههای اعتقادی زندگی، بازتاب مسائل اجتماعی و بهرهگیری از شیوههای گوناگون ارتباط کلامی و غیرکلامی در شخصیتپردازیهای این رمان کاملا نمایان است. نقش محوری دین، کاربرد فراوان آیات قرآنی، بحران هویت، و تمایز طبقات اجتماعی در پوشاک، خوراک، شغل و مسکن از مباحثی است که در این مقاله به آنها پرداخته شده است.
خلاصه ماشینی:
"بررسی و تحلیل محتوایی رمان های رضا امیرخانی (رحیمی پور حکیمی ، ١٣٨٨) و بررسی تطبیقی عناصر داستان در دو رمان ارمیا و بیوتن (رئوفی ، ١٣٩١) عنوان دو پایان نامه و «بررسی و تحلیل رمان بیوتن با تأکید بر عنصر شخصیت و شخصیت پردازی » (گرجی و حامدی ، ١٣٨٩) نیز عنوان مقاله ای در این زمینه است .
خوراک در بیوتن یکی از نشانه هایی است که بیانگر تمایز قومی و طبقـاتی ، روابـط بین اشخاص و اصول اعتقادی آن هاست و این اصول و روابط هویت اجتماعی افـراد را نیز تشکیل می دهـد و از زوایـای مختلـف در رمـان قابـل بررسـی اسـت .
همچنـین ، در این رمان کلمات به شکلی افراطی از هم جدا نوشته می شوند کـه ممکـن اسـت بیـانگر گسست و بحران هویت و چندتکه شدن هویت شخصیت های داستان هم باشد (گرجـی و حامـدی ، ١٣٨٩: ١٦٣- ١٦٤)؛ زیـرا بیشـتر ماجراهـای ایـن رمـان و اتفاقـاتی کـه بـرای شخصیت های داستانی رخ می دهد، در خارج از مرزهای ایران و در آمریکـا مـی گـذرد؛ کشوری که بعضی آن را سرزمین آرمانی خود می پندارند و مهاجران زیادی از گوشـه و کنار عالم را در خود جای داده است .
لحـن گفتـاری توهین آمیز در گفت وگوی شخصیت ها در سراسر رمان دیده می شود و گاه نویسـنده در مونولوگهایش نیز از این لحن استفاده می کند که بیانگر روابط غیرصمیمانه ، خشـک و دور از عواطف شخصیت ها و فضای فرهنگی و اجتماعی ای است که ماجراهـای رمـان در آن شکل گرفته اند."