چکیده:
ظهور حزب نازی، بهقدرت رسیدن و جنگافروزی آنها، تنگنایی دشوار برای مردم اروپا و آلمان بهوجود آورد. کلیساهای آلمان در این دوره با آزمونی دشوار روبهرو شدند. کارنامۀ کلیساهای پروتستان آلمان در این دوره جالب توجه است. ظرفیتها و کمبودهای الهیاتی کلیساها در این بحبوحه آشکار شد. در کلیسای پروتستان جنبشهای مسیحیان ژرمن و کلیسای معترف ظهور کردند، که بهترتیب به حمایت و مخالفت با رژیم نازی پرداختند. تبعیت از حکومت و مخالفت با یهودیان پیشزمینهای در الهیات لوتر داشت که در این دوره آسیبهای خود را نشان داد. بعضی از متألهان و شبانان کوشیدند ضعفهای الهیاتی را برطرف کنند؛ الهیات کارل بارت و دیتریش بونهوفر و بیانیۀ بارمن از این جهت حایز اهمیت هستند. این تلاشهای الهیاتی در پی اصلاح برخی موانع الهیاتی یا سوءبرداشتها از مسیحیت در راه مبارزه با حاکمان ستمگر بودند. کوتاهی در قبال کشتار یهودیان، ضعفی آشکار در کارنامۀ کلیسا بود. ظهور رژیم نازی در آلمان پیامدها و درسهای آموختهای را برای کلیسای آلمان برجای نهاد. نزاع ایمان و هراس در سطوح جمعی و فردی آشکار بود. تکیه بر کتاب مقدس در این دوران خود سنتی را برجای نهاد که تا مدتها بعد مورد استفادۀ کلیسا قرار گرفت.
خلاصه ماشینی:
"١٠٨ ادیان و عرفان ، سال چهل و هشتم ، شمارٔە یکم ، بهار و تابستان ١٣٩٤ بیانیۀ بارمن متشکل از شش بند بود؛ نخست ، وجود هرگونه مکاشفۀ خداوند غیر از مکاشفۀ او در عیسی مسیح مردود است ؛ دوم ، قلمرو و ساحتی از زندگی وجود ندارد که تحت سیطرٔە مسیح نباشد؛ سوم ، کلیسا نمی تواند شکل پیام و تشکیلات خود را مطابق برخی اعتقادات ایدئولوژیک و سیاسی غالب تغییر دهد؛ چهارم ، کلیسا در تعیین مناصب خود در رده های مختلف ، از نظام حکومتی تبعیت نخواهد کرد؛ پنجم ، حکومت نباید خود را یگانه نظم حاکم بر کل حیات بشری بداند و وظایف کلیسا را در دست بگیرد؛ ششم ، رسالت کلیسا نمی تواند مطیع اهداف دنیوی شود [٦، صص ٤٢٧ـ٨؛ ٥٢-pp٤٨ ,٢٠].
The Church and the Jewish Question بررسی مواجهۀ بین کلیساهای پروتستان آلمان و رژیم نازی ١١٥ و حکومت آموزنده است ؛ وی در مقاله ای ١منتشرشده در سال ١٩٣٢، روایتی لوتری و سنتی از رابطۀ دولت و کلیسا ارائه می دهد که در آن سخنی از مقاومت سیاسی در میان نیست [p١٢٦ ,١٠].
١١٦ ادیان و عرفان ، سال چهل و هشتم ، شمارٔە یکم ، بهار و تابستان ١٣٩٤ برخی پیامدهای ضمنی این مواجهه برای کلیساهای پروتستان آلمان برآمدن رژیم نازی ، تثبیت قدرت و تجاوزش به سایر کشورها توفانی سهمگین بود، خرابی های بسیار به بار آورد و تأثیرات فاجعه آمیز فراوانی بر سرنوشت میلیون ها انسان وارد کرد."