چکیده:
با رشد روزافزون جمعیت و گسترش فیزیکی شهرها و حرکت به سمت مصرفگرایی ، تولیـد زبالـه و مـواد زائد جامد شـهری را افـزایش داده و دفـع غیراصـولی و غیـرکارشناسـانه پسـماندها اثـرات زیـانبـار محیط زیستی خواهند داشت . مکان کنونی دفع پسماند شهر اردبیل در شمال شهر و ضـلع شـرقی محـور اردبیل – مشگین شهر قرار دارد. در پژوهش حاضر تلاش بر این است تا با روش توصیفی - تحلیلی ، تناسـب اراضی سایت را با کاربریهای هم جوار موجود، مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و مکانی بهینـه بـرای دفـع پسماندهای جامد پیشنهاد شود. بدین منظور در مرحله نخست با مصاحبه تصادفی از ٣١٧ نفر از سـاکنان روستای طالب قشلاقی که جامعه آماری تحقیق حاضر را تشکیل دادهاند و نیز به موجب این که محل دفـن پسماند کنونی اردبیل در اراضی این روستا قرار دارد، مشخص شد که سـاکنان ایـن روسـتا از قرارگیـری محل دفن زباله در محدوده روستای خود ناراضی هستند. در مصاحبه های انجام شده با ساکنین این نتیجه به دست آمد که محل دفن پسماند فعلی شهر اردبیل در مکان مناسـبی نیسـت و همـین امـر ضـرورت و اهمیت مکانیابی این منطقه را دوچندان کرد. براساس مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی متغیرهای موثر در رابطه با موضوع تحقیق انتخاب شده و نقشه های هـر یـک از متغیرهـا بـا اسـتفاده از نـرمافـزار
١٠.٢ ArcGis تهیه و با استفاده از توابع عضویت فازی و هم پوشـانی فـازی، تمـام متغیرهـای مـوثر در پژوهش ، ارزشگذاری و استاندارد شد و در نتیجه همه لایه ها با روش هم پوشانی فازی، با یکـدیگر تلفیـق یافتند. نتیجه نهایی پس از هم پوشانی نقشه های معیار در محیط نرمافزاری مشخص شـد کـه مکـانیـابی محل دفن زباله فعلی مطابق با استانداردها نامناسب است ؛ بنابراین مکان بهینه جهت جانمایی محـل دفـن
پسماند در ٣٢ کیلومتری جنوبغربی شهر اردبیل پیشنهاد شد
خلاصه ماشینی:
"با توجه به افزایش جمعیت شهر اردبیل و تولید بیش از حد زباله و نیز مکانگزینی نامناسب محل کنونی دفن زباله و مشکلات زیست محیطی حاصل از آنکه گریبانگیر اهالی سکونت گاههای هم جوار (از جمله روستای طالب قشلاقی ) شده، ضرورت مکانیابی محل مناسب تری برای دفن زباله تولیدی شهر اردبیل به صورتی ملموس احساس می شود؛ بنابراین مطالعه حاضر با هدف مکانیابی زیست محیطی محل دفن زباله های شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و توابع موجود در آن انجام گرفته است و با درنظر گرفتن معیارهایی چون جهت باد غالب ، زمین شناسی ، شیب ، گسل ، آبهای سطحی ، قنات، چشمه و ...
جدول ٥ ماتریس معیارهای مورد استفاده در ارزیابی و تحلیل زیست محیطی سایت دفن زباله معیار معیار فاصله از شهر اصلی فاصله از صنایع غذایی فاصله از مراکز شهری فاصله از مناطق حفاظت شده محیط زیستی فاصله از سکونت گاههای روستایی و ییلاق عشایر فاصله از گسل فاصله از فرودگاه فاصله از راههای اصلی فاصله از آبهای جاری عمق آبهای زیرزمینی فاصله از چاههای آب جهت باد غالب فاصله از چشمه ها شیب و توپوگرافی فاصله از قنوات قابلیت خاک اراضی فاصله از سدهای تأمین کننده آب آشامیدنی و کشاورزی زمین شناسی فاصله از تأسیسات تصفیه آب **** (مأخذ: جمع بندی از مطالعات نگارندگان) پس از فراهم کردن لایه های GIS، تمام معیارها و تشکیل پایگاه داده هر یک از لایه های معیار به تناسب توابع موجود در ابزار عضویت فازی استانداردسازی شده و با طیف هایی از اعداد بین صفر و یک که بیانگر درجه عضویت در مجموعه فازی است ، طبقه بندی شدند."